7803159755

CHARAKTERYSTYKA PROCESÓW KIEROWANIA

Kierowanie i pojęcia pokrewne

■    Sterowanie to wszelkie celowe oddziaływanie jednego systemu (podmiotu) na inny. Sterowanie może polegać zarówno na funkcjonowaniu systemu zorganizowanego z udziałem człowieka, ale może także opierać się na sterowaniu zautomatyzowanym

* Kierowanie jest odmianą sterowania, która ma charakter nie tylko celowy, ale również charakter świadomy z udziałem czynnika ludzkiego. Istotą procesu kierowania jest koordynacja zbiorowych wysiłków dla osiągnięcia wspólnego celu, co oznacza dobrowolne lub wymuszone ograniczenie swobody działań ludzi. Proces kierowania uwarunkowany jest powstaniem układu kierujący - kierowani.

Dwa sposoby tworzenia układu kierujący - kierowani:

albo kierujący dysponuje środkami, które pozwalają dominować i narzucać sposoby działania,

albo poprzez świadome podporządkowanie się kierowanych kierującemu, co wynika z przekonania podwładnych o niemożności zrealizowania indywidualnego celu.

■    Zarządzanie to taki rodzaj (przejaw) kierowania, w którym działania koordynujące kierującego muszą być wykonywane z uwzględnieniem szczególnej roli środków technicznych w osiągnięciu zamierzonego celu.

Terminu „zarządzanie" częściej używamy w odniesieniu do organizacji, w których istotną rolę odgrywają środki rzeczowe, a źródłem władzy kierowniczej jest własność tych środków; typowym przykładem są organizacje gospodarcze.

Natomiast termin „kierowanie" używany jest częściej w odniesieniu do organizacji, w których dominujące znaczenie ma czynnik ludzki, a nie oprzyrządowanie, np.: organizacje polityczne, kulturalne, oświatowe.

■    Administrowanie jest to forma kierowania organizacją złożona z ludzi i technicznych środków działania, oparta na ograniczonych uprawnieniach kierowniczych. Cele oraz sposoby wykorzystywania zasobów ludzkich i rzeczowych są narzucone przez instancję zewnętrzną dla układu kierujący - kierowani, a kierujący jest jedynie wykonawcą jej decyzji.

■    Rządzenie jest to forma kierowania realizowana w warunkach pewnej autonomii organizacyjnej, prawnej i ekonomicznej układu kierowanego. Rządzący i rządzeni tworzą odrębne struktury organizacyjne, a oddziaływanie rządzącego polega na tworzeniu reguł obowiązujących powszechnie, a nie adresowanych do poszczególnych organizacji.

Władza kierownicz a i jej źródła

Istotą władzy kierowniczej jest faktyczna możność wywierania wpływu na kierowanych,

czyli spowodowania aby zachowywali się zgodnie z zamiarem posiadającego władzę.

W literaturze wskazuje się najczęściej na następujące źródła władzy kierowniczej: własność środków produkcji (w organizacjach typu gospodarczego), dostęp do informacji,

12