1098872665

KOMENTARZE DO NIEKTÓRYCH DZIEL SZTUKI (NAWIĄZANIA DO WYBRANYCH ZAGADNIEŃ DOTYCZĄCYCH POSZCZEGÓLNYCH EPOK)

Wybrane zagadnienia dotyczące antyku (podręcznik, s. 312-313)

♦    Frencesco del Cossa, Triumf Wenus - malarz zaczerpnął rozwiązanie kompozycyjne bezpośrednio ze sławnej hellenistycznej grupy rzeźbiarskiej (zamieszczonej na tej samej stronie podręcznika); do tego dzieła odwoływało się wielu artystów, m.in. Rafael i Rubens

♦    Michał Anioł, Dawid - temat co prawda biblijny, ale ujęcie postaci zdecydowanie antykizujące; uwidocznienie harmonii ludzkiego ciała, studium aktu oraz kon-trapost jako rozwiązanie kompozycyjne wskazują na bezpośrednią inspirację rzeźbą antyczną

♦    Leo van Klenze, Gliptoteka monachijska - bezpośrednie odwołanie się do formy frontonu świątyni antycznej, tu: w budynku muzealnym, co można interpretować jako przejaw - typowej dla XIX wieku - sakralizacji sztuki

♦    Heinrich Tessenow, Instytut gimnastyki rytmicznej w Hellerau - środkowa część nawiązuje do proporcji i ogólnego charakteru antycznego frontonu świątyni, jednakże o wiele bardziej syntetycznie niż na przykład w wypadku monachijskiej Gliptoteki; brak tu bezpośredniego zaczerpnięcia z repertuaru form antycznych; dodatkową motywacją do zastosowania antykizującego rozwiązania była zapewne funkcja budynku - zarówno gimnastyka, jak i rytm kojarzą się z antykiem

♦    Adam Smolana, Nike II - rzeźba gdańskiego artysty w sposób bardzo prosty, ale sugestywny odwołuje się do tradycji antycznej, wskazuje na to nie tylko sam tytuł; forma, choć bardzo syntetyczna, przypomina sławną Nike z Samotraki z paryskiego Luwru - wysunięta dynamicznie do przodu noga, uniesione, ale ułamane ramiona, brak głowy to cechy formalne, które odnajdziemy w obu dziełach; można też zauważyć, że dzieło Smolany dzięki daleko posuniętemu uproszczeniu przypomina nieco ułamaną grecką kolumną, fałdy szat stanowiłyby tu odpowiednik kanelury

Wybrane zagadnienia dotyczące średniowiecza (podręcznik, s. 314-315)

♦    Arnold Bócklin, Wojna - malarz jednoznacznie nawiązuje do późnośredniowiecznej ikonografii apokalipsy, choć temat (wojna) nie odwołuje się bezpośrednio do tekstu biblijnego; jednak ujęcie nowoczesnego twórcy wskazuje na to, że rozumie on wojnę jako wcieloną apokalipsę (najsłynniejsze późnośredniowieczne przedstawienia jeźdźców apokaliptycznych są dziełem Hansa Memlinga i przede wszystkim Albrechta Diirera)

♦    Gustaw Klimt, Portret Adeli Bloch-Bauer I - artysta nawiązał do średniowiecznej formy - dekoracyjnej, bez głębi perspektywicznej, z bardzo silnie zaznaczoną warstwą ornamentalną; dodatkowe skojarzenia ze sztuką średniowieczną może budzić gest portretowanej - złożone na piersi dłonie mogą się kojarzyć z podobnym gestem spotykanym często w przedstawieniach Zwiastowania