Komentarze do niektórych dzieł sztuki... 105
♦ Le Corbusier, Modulor - tworząc swego Modulora, a więc idealny wzorzec człowieka jako miary rzeczy (w tym wypadku przede wszystkim architektury), dwudziestowieczny architekt odwołał się bezpośrednio do podobnych prób podejmowanych przez artystów renesansu, z których najsławniejszą jest Człowiek witruwiański Leonarda da Vinci
♦ Maciej Urbaniec, Cyrk - polski plakacista odwołał się do bodaj najsławniejszego renesansowego arcydzieła, jakim jest Mona Liza. Obraz ten był w ostatnim stuleciu trawestowany setki, a pewnie wręcz tysiące razy; tu mamy do czynienia z wyjątkowo inteligentną próbą; artysta w przewrotny sposób zestawił bowiem ponadczasową statyczność popiersia Mony Lizy z akrobatyczną dynamiką reszty jej ciała - tej, której na obrazie Leonarda da Vinci nie widzimy
Wybrane zagadnienia dotyczące romantyzmu (podręcznik, s. 318-319)
♦ Edvard Munch, Samotna - artysta w oczywisty sposób nawiązał do jednego z najbardziej charakterystycznych motywów romantycznego malarstwa - człowiek wobec ogromu natury; szczególnie często motyw ten eksplorował Caspar David Friedrich, tu został powtórzony przez Muncha niemal dokładnie
♦ Erich Kettelhut, projekt scenografii do filmu Nibelungi Fritza Langa - jakkolwiek sam literacki pierwowzór Nibelungów jest oczywiście średniowieczny, to jednak jego popularność w kulturze niemieckiej jest związana z romantyzmem, a przede wszystkim ze sławnym operowym cyklem Ryszarda Wagnera; także wzniosła, mroczna i tajemnicza wizja średniowiecza, która ujawnia się w reprodukowanym tu projekcie Kettelhuta (obecna zresztą do dziś w kulturze popularnej, wystarczy przypomnieć ekranizację Władcy pierścieni), ma swe korzenie w europejskim romantyzmie
♦ Pablo Picasso, Kostnica - XX-wieczny artysta w swej wstrząsającej kompozycji nawiązuje bezpośrednio (zarówno przez temat, jak i układ kompozycyjny) do swego wielkiego rodaka, Francisca Goyi, którego obrazy należą do jednych z najbardziej wstrząsających doby romantyzmu
♦ Tadeusz Trepkowski, V Konkurs Chopinowski - jeden z najwybitniejszych polskich plakacistów odwołuje się do popularnych wyobrażeń łączących twórczość romantycznego geniusza Fryderyka Chopina z melancholijnym, niemal monochromatycznym pejzażem mazowieckim
♦ Leszek Sobocki, Duszno - obraz krakowskiego malarza ciekawie wpisuje się w romantyczną tradycję polskiej kultury; powstał w trudnym okresie po zdławieniu wolnościowych aspiracji Polaków w latach 1980-1981 i zarówno tytułem, jak i samą kompozycją malarską obrazuje panującą wówczas atmosferę braku powietrza, przestrzeni, wolności; artysta (mamy tu do czynienia z autoportretem), ubrany w strój przypominający kostium Stańczyka, romantycznym gestem próbuje zedrzeć z siebie zalewającą go czerwień i wydobyć się ku jasnej przestrzeni wolności