§12. Wyłączenie winy 1. NIEPOCZYTALNOŚĆ
- Przy niepoczytalności się nie uniewinnia, tylko umarza postępowanie
- Katalog okoliczności wyłączających winę jest ZAMKNIĘTY (UJ twierdzi inaczej)
- Art.31
- Chodzi wyłącznie o niepoczytalność W CHWILI CZYNU - nie ma znaczenia, co było wcześniej/później
- Art. 22 KPK - zawieszenie postępowania, jeśli nie można sądzić sprawcy
- W Polsce mieszana definicja niepoczytalności: 3 elementy biologiczne (psychiatryczne) i 2 elementy psychiczne. Dla niepoczytalności musi być co najmniej jeden każdego rodzaju
- Sąd musi powołać dwóch biegłych psychiatrów, którzy wydają opinie. Na podstawie ich opinii sąd wydaje decyzję o kontynuowaniu lub umorzeniu postępowania. W razie wątpliwości powołuje się kolejnych biegłych, sąd jest związany ich opiniami
- Elementy biologiczne: choroba psychiczna, upośledzenie umysłowe, inne zakłócenie czynności psychicznych
- Elementy psychiczne: niemożność rozpoznania znaczenia swojego czynu, niemożność pokierowania swoim postępowaniem
- 31§1 - artykuł skierowany do biegłych, kryteria oceny biegłych ELEMENTY BIOLOGICZNE
- Główne choroby psych: schizofrenia, psychozy maniakalno-depresyjne (cyklofrenie), paranoje, zwykłe psychozy, nerwice, depresja(oc/ niedawna uznawana za chorobę psych)
- Psychopatia nie jest chorobą psychiczną, ale CECHĄ sprawcy (wypaczeniem osobowości)
- Upośledzenia umysłowe: mierzymy je licząc IQ. Źródła mogą być wrodzone lub nabyte
- Inne: dojrzewanie, menstruacja, klimakterium, andropauza, wysoka gorączka, skrajne zmęczenie, wybudzenie z głębokiego snu, afekty patologiczne-nietypowe reakcje na bodziec zewnętrzny (np. totalne odurzenie alkoholowe po bardzo niewielkiej ilości alkoholu)
ELEMENTY PSYCHICZNE
- Niemożność pokierowania... - np. narkomani i alkoholicy (przy nałogu nie ma dobrowolności), nawet jeśli uświadamiają sobie, że robią źle
- Art. 93-100: środki zabezpieczające
- Art. 93 - zachodzi przesłanka, że sprawca może jeszcze raz popełnić przestępstwo. Musi być 2 biegłych psychiatrów i psycholog lub jeszcze ewentualnie seksuolog
- Art.94 - umieszczenie w zakładzie psychiatrycznym, czyn o znacznej społecznej szkodliwości, popełniony w stanie niepoczytalności i zachodzi wysokie prawdopodobieństwo, że sprawca popełni taki czyn ponownie - gdy te przesłanki są spełnione, sąd MUSI orzec środek zabezpieczający. Ewentualna decyzja o wypuszczeniu też należy do sądu
- Art. 99 - z założenia stosowany w sytuacji, kiedy odpada 94, są to środki o char. Administracyjnym.
- Ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii - środki zabezpieczające (b. często na egzaminie sędziowskim)
POCZYTALNOŚĆ OGRANICZONA -ART. 31§2
- Element biologiczny taki sam jak przy niepoczytalności
- Zmodyfikowany element psychiczny: niemożność rozpoznania swojego czynu/pokierowania swoim postępowaniem W ZNACZNYM STOPNIU
18