Szczegółowa historia wsi wchodzących w skład miasta,odtworz,na przez nauczycieli skarżyskich Dana Rella, Stanisława Przondo i Stanisława Cioska, stanowi typowy dla Okręgu Staropolskiego przykład wpływu procesów industrializacji na kształtowanie się i rozrost.ośrodków mieJsko-przemys-łowych.
Opierając się na gruntownie wyzyskanej literaturze, na źródłach publikowanych i rękopiśmiennych wyjaśniają autorzy etynologię i odtwarzają dzieje wsi: Kawiennej, Bzina, Skarżyska i Milicy, ich rozwój gospodarczy i społeczny. Ukazuję etapy rozwojowe Skarżyska-Kamiennej - od zalążkowych dymarek i kuż.MC poprzez rozwój hutnictwa w Bzinie, który to w dobie Królestwa Polskiego i działań Stanisława Staszica staje się przez pół wieku jednym z głównych ognisk całego zespołu Staropolskiego Zagłębia.
Zycie tych osiedli płynie coraz to żywszyw nurtów od chwili budowy linii kolejowej i rozwoju węzła transportowego Skarżyska-Kamiennej. Pop rzez lokalizację w dżinie w okresie międzywojennym Państwowej Fabryki Amunicji i powiązanie osiedli sąsiadujących w jeden organizm administracyjno-gospodarczy kształtuje się nowe miasto Skarżysko-Kamienna.
Na tle zarysowanej jodynie w skrócie historii gospodarczej miasta przedstawiono w prezentowanym tomie krótkie studium rozwoju struktury przestrzennej osadnictwa w rejonie Skarżyska-Kamiennej. W oparciu o starannie wyzyskane tekstowe źródła historyczne i plany osad odtwarza Wojciech Kalinowski, profesor Instytutu Historii Kultury Materialnej PAN, rozwój przestrzenny osadnictwa w XIX i XX wieku. Autor wydobywa podstawowe elementy układów i przemian osadniczych osiedli wchodzących w skład Skarżyska-Kamienne j , odsłania dynamiczny wzrost osady Kamienna i sąsiednich wsi,oparty o bazę przemysłową i linię kolejową.W dalszej części opracowania W. Kalinowski odtwarza rozwój przestrzenny miasta po nadaniu mu praw miejskich w 1923 r., koncepcje rozwojowe i ich realizację po lokalizacji Fabryki Amunicji oraz włączeniu wsi Młodzawy i terenów leśnych.
Ta precyzyjna analiza wprowadza czytelnika w okres kształtowania współczesnej struktury przestrzennej miasta, która jest przedmiotem opracowania Stefana Witkowskiego, docenta Politechniki świętokrzyskiej w Kielcach oraz Mariana Starachowskiego, architekta ze Skarżyska-Kamiennej. Autorzy
ci rozpatrują współczesny rozwój przestrzenny miasta, powiększonego dwu-
%
krotnie w 1953 r.
Omawiając układ struktury przestrzennej miasta skupiają Autorzy swą uwagę głównie na Jednostkach mieszkaniowych,by na ich tle wyróżnić w Sker-żysku-KamienneJ liczne jeszcze pozostałości zabudowy typu wiejskiego o pierwotnym układzie ulicówek. Autorzy zwracają uwagę także na małe, rozproszone jednostki osadnicze, wykształcające się obecnie samorzutnie wzdłuż dróg przelotowych oraz na ich skrzyżowaniach.
Część tomu poświęcona współczesnym problemom gospodarczym i społecznym miasta rozpoczyna artykuł Henryka Marczyńskiego, obecnego Przewodni-
10