1257049042

136

RALF LISCH

być tylko zbieraniną, w chwili, bowiem gdy badacz konsultuje się z LISBET, najczęściej zebrany materiał jest już obciążony istotnymi problemami. Zamiast dyskutować o odpowiednich modelach statystycznych, potrzebniejsze byłoby wpierw rozprawienie się z tymi kwestiami, co koniec końców może doprowadzić tylko do kompromisów, pozostawiających coraz bardziej istotne wątpliwości.

Dlatego wydaje się niezbędne i sensowne rozszerzenie koncepcji LISBET poza wyłącznie poradnictwo statystyczne. Potrzebna by była koncepcja umożliwiająca poradnictwo na wszystkich szczeblach realizacji projektu empirycznego, a więc także przy tworzeniu zarysu badań. Taka poszerzona koncepcja mogłaby powstać w większej części z dotąd istniejących fragmentów. Dla jej rozwoju podstawę musiałyby stanowić kryteria podobne tym, które zadecydowały o obecnym stanie. Punkt ciężkości takiego poszerzenia kompetencji LISBET musiałby spoczywać na wskazówkach bibliograficznych i objaśnieniach problemów, często występujących przy określonym stawianiu kwestii. Aż do wyjścia LISBET poza poradnictwo przy stosowaniu modeli statystycznych, zanim system stanie się pomocą w całym empirycznym procesie badawczym, trzeba jeszcze wykonać wiele prac i minie jeszcze wiele czasu.

LITERATURA:

Frank M. Andrews, Laura Kłem, Terrence N. D a v i d s o n, Patrick M. 0’Malley, Willard L. Rodgers:    A Guide for Selecting Statistical

Techniąues for Analyzing Social Science Data. The University of Michigan, Ann Arbor, Mich. 1974.

Ferdinand Demelbauer: Ideas to a Conversational Supervisor for Statistical Subroutines. Mnps. na Kongres COMMON, Paryż 1969.

Ferdinand Demelbauer: Semantisches Informations- Retrieval mit Hil-fe einer Erfahrungsmatrix. Referat na obradach Sekcji Metodologicznej Niemieckiego Towarzystwa Socjologii, Kolonia 1971.

Jurgen K r i z: Statistik in den Sozialwissenschaften. Einfiihrung und kri-tische Diskussion. Reinbek bei Hamburg, 1973.

Jurgen Kriz:    Methodenkritik empirischer Sozialforschung. Eine Pro-

blemanalyse sozialwissenschaftlicher Forschungspraxis. Stuttgart 1981.

Ralf L i s c h, Jurgen Kriz: Grundlagen und Modelle der Inhaltsanalyse. Bestandsaufnahme und Kritik, Reinbek bei Hamburg 1978.

Ralf Lisch: Computerunterstiitzte Forschungsartefakte in den Sozialwissenschaften. Gruppendynamik 11 (4), s. 370—375.

Ralf Lisch: Beliebte Missverstandnisse in der empirischen Sozialforschung Zeitschrift fur MarktMeinungs-, und wirtschaftliche Zukunftsforschung (w druku). 1981a.

Ralf Lisch: LISBET — ein Entwurf fur ein lernendes, interaktives Sta-tistik-Beratungssystem. Maszynopis, 1981b.

Ralf Lisch: LISBET — ein lernendes, interaktives Statistik-Beratungs-system. Raport roboczy do Projektu DFG Li 330/21, Brema 1981c.

Heinz Sahner:    Empirische Sozialforschung: ein Instrument zur Be-

statigung der Vorurteile des Forschers? Eine Analyse veroffentlichter empi-rischer Sozialforschung. Institut fur Soziologie, Kieł 1978.

Joseph Weizenbaum: ELIZA — A Computer Program for the Study of Natural Language Communication Between Man and Machinę. Komunikaty ACM 9, s. 36—45.

Joseph Weizenbaum: Contextual Understanding by Computers. Komunikaty ASM 10, s. 474—480.