5
Ogólnej problematyki dziejów zakonu premonstratensów w Polsce średniowiecznej dotyczą artykuły Józefa Dobosza, który starał się odpowiedzieć na pytanie, co było przyczyną słabego zainteresowania Piastów tym zakonem, oraz Krzysztofa Kaczmarka, podejmującego ważny problem kultury intelektualnej norbertanów widzianej poprzez pryzmat ich studiów uniwersyteckich w Krakowie. Poza problematykę polską wykracza artykuł Grzegorza Rysia, który ukazał znaczenie zakonu w życiu duchowym i reformie gregoriańskiej średniowiecznej Europy.
Dalsze badania z pewnością wzbogacą naszą wiedzę na temat duchowości polskich premonstratensów (istnieje sporo źródeł okazujących np. świętych w zachowanych kalendarzach norbertańskich), ich bibliotek i skryptoriów, prowadzonych przez ten zakon szkół klasztornych, o spuściźnie pisarskiej, architekturze i sztuce, składzie społecznym konwentów, duszpasterstwie i szpitalnictwie. Mam nadzieje, że także zapowiadany przez jednego z autorów na wspomnianą konferencję tekst o miastach należących do klasztorów norbertańskich doczeka się realizacji.
Redaktor niniejszego zbioru studiów poczuwa się do miłego obowiązku złożenia podziękowań Panu Profesorowi Markowi Wilczyńskiemu, dyrektorowi Instytutu Historii AP, bez którego pomocy nie mogłaby się odbyć konferencja, Profesorowi Krzysztofowi Ożogowi za wnikliwą recenzję całości tomu, Profesorowi Jerzemu Gołębiowskiemu, redaktorowi serii Studia Historica (Annales Academiae Paeda-gogicae Cracoviensis), za zgodę na udostępnienie łamów oraz Komisji Wydawniczej Senatu AP w Krakowie za umożliwienie druku tego zbiom.
Jerzy Rajman