bezpośrednio pompowane do otworów strzałowych za pomocą urządzeń mieszalniczo-załadowczych. Głębokość wierconych otworów strzałowych zmienia się w granicach od 3,2m do 4m.
Furta złożowa jest zbudowana z trzech odmiennych wytrzymałościowo i litologicznie skał: z węglanów (dolomit, wapienie itp.), łupka dolomitycznego i z piaskowców węglanowych lub kwarcowych, a ich udział w profilu furty zmienia się w funkcji położenia rejonów złożowych.
Roboty strzałowe wykonywane są na podstawie metryk strzałowych (dokumentacji strzałowej).
W metryce strzałowej ustala się sposób prowadzenia robót strzelniczych w danych przodkach górniczych. Uwzględnia się liczbę, długość i średnicę otworów strzałowych, ich rozmieszczenie (obwiert), konstrukcję i wielkości ładunków określonego materiału wybuchowego w poszczególnych otworach, kolejność ich odpalania zapalnikami określonego typu. Metryki te sporządzanie są w oparciu o doświadczenia na bazie stosowanych wcześniej i wypróbowanych metryk, wprowadzając pewne modyfikacje oraz ich testowanie w próbnych strzelaniach.
Biorąc pod uwagę coraz większe głębokości prowadzonej eksploatacji, a w związku z tym większe naprężenia w górotworze, zmieniające się parametry geomechaniczne skał, inne mechanizmy dezintegracji masywu (mikrospękania, oddziaływanie ciśnień eksploatacyjnych, wyższe temperatury (47-52°C) itp.), istnieje potrzeba uwzględniania tych parametrów dla celów opracowania bardziej optymalnych metryk strzałowych.
III. Uzasadnienie potrzeby podjęcia badań
Aktualnie w kopalniach rud miedzi LGOM brak jest narzędzia pozwalającego projektować i optymalizować sposób prowadzenia robót wiertniczo-strzałowych w zakresie: geometrii włomu oraz otworów urabiających, średnic otworów, zastosowanego materiału wybuchowego oraz wpływu temperatury skał na jego parametry termodynamiczne, kolejności i wielkości opóźnień zapalników, dostosowanych do litologii, parametrów geomechanicznych urabianych skał oraz z uwzględnieniem oddziaływania ciśnień eksploatacyjnych.
Efektywność opracowanych, według dotychczasowych procedur, metryk strzałowych jest weryfikowana poprzez wykonanie strzelań w warunkach rzeczywistych, a w związku z tym uzyskanie zadowalających efektów jest czasochłonne i kosztowne.
IV. Opis oczekiwanych efektów końcowych
Opracowanie specjalistycznego oprogramowania, które na bazie numerycznego modelu geomechanicznego górotworu, pozwoli użytkownikowi posiadającemu odpowiednią wiedzę na opracowanie metryk strzałowych dla różnych konfiguracji parametrów geometrycznych (długość, średnica i rozmieszczenie otworów strzałowych), różnych rodzajów materiałów wybuchowych, wielu wariantów opóźnień detonacji zapalników oraz przeprowadzenie symulacji wybuchu oraz oddziaływania fali uderzeniowej na skałę dla zamodelowanych warunków. Narzędzie powinno zostać zweryfikowane poprzez strzelania próbne. Powinno poprawić efektywność urabiania przodków techniką strzałowa w warunkach kopalń rud miedzi LGOM.
Z doświadczenia wynika, że rezultaty tego rodzaju symulacji komputerowych są wystarczająco dokładne, aby móc porównywać np. wpływ geometrii otworów na sposób niszczenia skał. Zaletą przeprowadzenia takich analiz jest możliwość prześledzenia zmian parametrów, które nie są możliwe do zmierzenia w trakcie strzelań eksperymentalnych. Poza tym, raz pozyskane dane materiałowe i charakterystyka detonacji ładunku umożliwiają przeprowadzenie dowolnej liczby symulacji strzelań przy różnych konfiguracjach otworów strzałowych, łącznie z możliwością przeprowadzenia ich optymalizacji.
5