1553597293

kobieta jest lżejsza od mężczyzny o tej samej objętości, a więc kość skokowa u kobiet może być mniejsza niż u mężczyzn.

Trzon mostka u mężczyzn jest ponad dwa razy dłuższy od rękojeści, przeciwnie jest u kobiet. Długość trzonu mostka u kobiet jest < 125 mm, zaś u mężczyzn > 155 mm. Skuteczność tej metody wynosi 75-80% i działa ona tylko wśród Europejczyków.

Istnieją metody oparte na pomiarach kości długich. Zostały one skalibrowane tylko dla populacji europejskich, a ich skuteczność przekracza 80%. Opierają się na następujących wartościach:

•    Głowa kości ramieniowej: <43 mm u kobiet, >47 mm u mężczyzn,

•    Głowa kości promieniowej: <21 mm u kobiet, >24 mm u mężczyzn,

•    Głowa kości udowej: <43 mm u kobiet, >47 mm u mężczyzn,

•    Obwód trzonu uda: <81 mm u kobiet, >92 mm u mężczyzn,

•    Kąt tworzony przez szyjkę kości udowej i trzon mniejszy u mężczyzn niż u kobiet. Wskaźnik dymorfizmu płciowego jest obliczany jako średnia ważona poszczególnych cech dy-

morficznych wymienionych w tabeli wziętych z “wagami” 1 lub 2. Tabela musi być skalibrowana dla populacji. Wskaźnik należy do przedziału [-2;2], gdzie wartość -2 oznacza kobietę, a wartość 2 mężczyznę.

2.2 Diagnostyka wieku śmierci

Nie istnieją metody, które mogłyby być wykorzystywane do określania wieku na każdym etapie rozwoju. Na podstawie stopnia przyrośnięcia nasad kości długich populację można podzielić na trzy podstawowe kategorie wiekowe:

•    dzieci (0-14 lat) - nasady kości długich nie są przyrośnięte (trzony rosną na długość, nasady na szerokość),

•    młodzież (14-21 lat) - wielkość kości porównywalna z wielkością kości dorosłych, ale nie wszystkie nasady są już przyrośnięte.

•    dorośli (> 21 lat) - wszystkie nasady kości długich są przyrośnięte

Po przypisaniu osobnika do jednej z tych trzech kategorii, stosujemy metody typowe dla tej kategorii wiekowej. Dla dzieci analizujemy stopień rozwoju uzębienia, długość trzonów kości długich (precyzja: 3 miesiące 1 rok). Dla młodzieży sprawdzamy, które nasady są już przyrośnięte, a które nie. Metody stosowane dla określenia wieku dorosłych nigdy nie pozwalają na osiągnięcie większej precyzji niż 5 lat.

Dzieci. Analizujemy, które zęby mleczne i stałe są obecne. Sekwencja wyżynania się zębów jest stała. Jest to metoda, którą można stosować dla każdej populacji regionalnej. Szkliwo zębów mlecznych formuje się w życiu płodowym. Kolejnymi etapami w kształtowaniu się zębów

•    3-6 mieś. - formowanie się zębów mlecznych

•    9 mis. - środkowe dolne siekacze wyżynają się

•    1 rok - wszystkie 4 siekacze wyrżnięte, formowanie się zawiązków zębów stałych

•    2 rok - trzonowce wyrżnięte

•    3 rok - kły wyżynają się, wszystkie zęby mleczne wyrżnięte

•    6 rok - pierwsze trzonowce wyżynają się

•    7 rok - siekacze stałe wyżynają się

•    8 rok - trzonowce stałe wyżynają się

•    11 rok - kły stałe wyżynają się

16