1673067840

Szwajcarski politolog Daniel Frei w sposób modelowy stara się wyjaśnić istotę bezpieczeństwa. Uważa, że można je scharakteryzować za pomocą czterech stanów:

-    braku bezpieczeństwa, ma miejsce wtedy, gdy podmiot dostrzega, znaczne, realne zagrożenie,

-    obsesji, który polega na tym, że dane zagrożenie jest niewielkie, a zostaje odbierane jako mogące zagrozić podstawowym interesom,

-    fałszywego bezpieczeństwa, jest czymś zupełnie odwrotnym w stosunku do stanu obsesji, zagrożenie jest poważne, a zostaje odbierane jako mało istotne,

-    bezpieczeństwa, możemy o nim mówić, gdy adekwatnie postrzegamy nieznaczne zagrożenie.

Tradycyjne ujęcie identyfikuje bezpieczeństwo z użyciem siły lub stosowaniem środków przymusu. Badacz stosunków wojskowych Bogdan Winiarski, przytoczył jedną z szeregu definicji: „można mówić o bezpieczeństwie względnym, opartym na przewadze sił, na mocy wewnętrznej i dobrej polityce zagranicznej. (...). Ale stosunek sił zmienia się nieustannie; (...) przeciwko potęgom wyrastają nowe potęgi, aż wreszcie przychodzi chwila, gdy rozstrzygać musi wojna.”¹ W 1942 roku Walter Lipmann pisał, że poziom bezpieczeństwa w odniesieniu do narodu zależy wyłącznie od jego zdolności do odparcia agresji. Z kolei Patrick M. Morgan zauważył, iż właściwie w sprawach tych zawsze chodziło o fizyczne przetrwanie, a bezpieczeństwo psychiczne zapewniały siły zbrojne.² Poglądy te dominowały także w okresie zimnej wojny, kiedy to relacje militarne były uzależnione od stanu wyścigu zbrojeń między Stanami Zjednoczonymi, a Związkiem Radzieckim. Okres ten trafnie podsumował Olaf Palmę: bezpieczeństwo międzynarodowe musi opierać się na multilateralnych gwarancjach, a nie na nieustannej groźbie wzajemnego zniszczenia.³ Wtedy również prym wiodła teoria realizmu politycznego. Jej prekursorzy twierdzili, że fundamentem międzynarodowego pokoju jest równowaga sił, oparta o założenie, że jeżeli jedno z państw uzyskuję przewagę militarną nad innymi podmiotami, winny one, w pojedynkę lub koalicyjnie, dążyć do zdobycia takiego samego potencjału. Realiści nie ukrywają negatywnych postaw wobec wszelkiego typu organizacji międzynarodowych. Uważają je za bezsilne, słabe, nie posiadające skutecznych mechanizmów kontroli. W ich

1

   B.. Winiarski, Bezpieczeństwo, arbitraż, rozbrojenie. Warszawa 1928, s. 1.

2

   N. Vaughan Williams, Crilical security studies, New York 2010, s. 5,

3

   P. D. Williams, Security Studies. An Introduction, New York 2008, s. 6.