2100420080

Istotne znaczenie mają spotykane ograniczenia dotyczące sfer)⁷ korzystania z rzeczy.

b) Tutaj w pierwszym rzędzie można powołać - z zakresu regulacji kodeksowej - liczne przepisy prawa sąsiedzkiego.

Przez prawo sąsiedzkie rozumie się zespól tych przepisów prawa cywilnego, które regulują problematykę treści i wykonywania własności nieruchomości w stosunkach sąsiedzkich.

Zadaniem prawa sąsiedzkiego jest zapobieganie konfliktom rodzącym się na tle sąsiedztwa nieruchomości. Ustawodawca usiłuje też metodą „złotego środka" godzić sprzeczne - w ich indywidualistycznym wymiarze - interesy poszczególnych właścicieli. Przepisy prawa sąsiedzkiego nakładają więc na sąsiadów we wzajemnym interesie szereg obowiązków i ograniczeń.

Zasadniczo ograniczenia wynikające z prawa sąsiedzkiego dotyczą „nieruchomości sąsiadujących", graniczących ze sobą. Jednak art. 144 k.c., zawierający ograniczenia dopuszczalności immisji w stosunkach sąsiedzkich, obejmuje swym zasięgiem szerszy krąg „nieruchomości sąsiednich", nawet nie pozostających ze sobą w bezpośredniej styczności granicznej. Tutaj bowiem należy uwzględniać rzeczywisty, szerszy zakres zakłóceń.

W przypadku służebności drogi koniecznej właściwe przepisy prawa sąsiedzkiego (art. 145 i 146 k.c.) dotyczą w pierwszym rzędzie nieruchomości sąsiadujących, ponadto zaś kolejnych w szeregu nieruchomości sąsiednich.

W przeważającej mierze przepisy prawa sąsiedzkiego dotyczą „nieruchomości gruntowych" (art. 148-154 k.c.). W pozostałych przypadkach posługuje się ustawodawca ogólniejszym pojęciem „nieruchomości". Nie wykluczono tu zatem nieruchomości budynkowych i nieruchomości lokalowych. Bez wątpienia powszechne zastosowanie wobec nieruchomości budynkowych i lokalowych (oprócz nieruchomości gruntowych) znajduje art. 144 k.c., dotyczący ograniczenia immisji. Niewykluczone w praktyce, jest stosowanie wobec nieruchomości budynkowych i lokalowych (dla tych nieruchomości) przepisów o służebności drogi koniecznej (art. 145-146 k.c.). Częściej jednak zachodzą przesłanki ustanowienia drogi koniecznej dla potrzeb nieruchomości gruntowej. Wreszcie, bez żadnych ograniczeń właściciele nieruchomości budynkowych (i lokalowych) mogą korzystać z normy art. 147 kodeksu zakazującej właścicielowi robót ziemnych grożących nieruchomościom sąsiednim utratą oparcia.

Pierwszy z przepisów z zakresu prawa sąsiedzkiego na który warto zwrócić uwagę to art. 144 k.c., który generalnie ogranicza wykonywanie prawa własności nieruchomości w sposób zakłócający korzystanie z nieruchomości sąsiednich ponad przeciętną miarę, przyjmując, że wynika ona ze społeczno-gospodarczego przeznaczenia nieruchomości i stosunków miejscowych. Każdy z sąsiadów jest równolegle objęty takim ograniczeniem.

9