2212791002

nach długoterminowych z jednoczesnym uwzględnieniem obecnych warunków i możliwości, zarówno ludzkich jak i finansowych. Budżetowanie w przedsiębiorstwie obejmuje⁶:

•    ustalenie celów na podstawie planowania strategicznego, prognoz rozwoju otoczenia i analizy odchyleń od budżetów poprzedniego okresu,

•    opracowanie budżetów wstępnych,

•    kontrolę budżetów pod względem formalnym, ewentualną korektę i ponowne planowanie, a następnie sporządzenie bilansu oraz rachunku zysków i strat,

•    zatwierdzenie budżetów do realizacji,

•    wykonanie, kontrolę i analizę ewentualnych odchyleń.

Porównanie wielkości faktycznych z planowanymi służy do obliczenia odchyleń, na których podstawie kierownictwo przedsiębiorstwa mogą wprowadzić działania korygujące pozwalające na uniknięcie w przyszłości negatywnych zjawisk.⁷

Czynności poprzedzające budżetowanie można sprowadzić do czterech etapów, które przedstawia tabela 2.

Tabela 2. Czynniki poprzedzające budżetowanie

Etap	Nazw a etapu	Charaktery styka etapu
I	Ustalenie celu lub zbioru celów	Punktem wyjścia opracowania projektu jest jasne określenie celów. tzn. czego jednostka gospodarcza potrzebuje. Ważne jest, aby identyfikacja priorytetów i konkretyzacja zamierzeń umożliwiły skuteczną koncentrację zasobów znajdujących się w posiadaniu podmiotu gospodarczego.
II	Określenie istniejącej sytuacji	Analiza obecnego stanu, a więc jakie są zasoby do realizacji celów oraz jak odlegle są cele organizacji. Istotne jest określenie zasad komunikowania się wewnątrz podmiotu gospodarczego, które zapewniłyby właściwy dopływ informacji.
III	Ustalenie co sprzyja, a co przeszkadza w realizacji celów	Określenie czynników i problemów jest zasadniczy m elementem planowania. Mają tu zastosowanie różne instrumenty planowania, na przykład modele macierzy quo vadis i analizy portfelowej, analiza SWOT. benclunarking. luka strategiczna. technika scenariuszy .
rv	Opracowanie budżetu lub zbioni	Opracowanie różnych wariantóyy

⁶    J. Goliszewski, Controlling operacyjny. ..Pr/cgląd Organizacji” 1991. nr 8.

⁷    K. Czubakowska. Budżetowanie w controllingu. ODDK. Gdańsk 2004. s. 74.

3