Polityka bilansowa sensu stricto obejmuje sporządzenie sprawozdania w ramach reguł bilansowania za pomocą z góry określonej koncepcji bilansowej, aby spowodować zachowania odbiorców najbardziej korzystne dla przedsiębiorstwa. W literaturze niemieckiej jest ona rozumiana jako właściwa polityka bilansowa, służąca realizacji celów polityki ekonomicznej podmiotu gospodarczego.12 Politykę bilansową w wąskim sensie prowadzi naczelne kierownictwo przedsiębiorstwa, które w tym wypadku nie może delegować swych uprawnień na niższe szczeble zarządzania. Nie wyklucza to jednak możliwości korzystania z usług doradców i ekspertów wewnętrznych i/lub zewnętrznych.
Tabela 3. Polityka bilansowa sensu largo i sensu stricto
POLITYKA BILANSOWA | |||||
(SENSU LARGO) |
(SENSU STRICTO) | ||||
ZORIENTOWANA NA CEL |
ZORIENTOWANA NA SPRAWOZDANIE | ||||
Teorie bilansowe i ujęcie bilansu |
Koncepcje bilansowe: Bilans handlowy Bilans podatkowy Bilans wg MSR Bilans skonsolidowany Bilanse specjalne |
Metody bilansowania |
Kształtowanie stanu rzeczy |
Bilansowanie i wycenianie |
Polityka publikowania |
Źródło: Opracowanie na podstawie: J. Baus. Bilanzpolitik. Internationale Standards. Analyse. Comelsen Ver-lag. Berlin 1999, s.17.
Wśród różnych kryteriów podziału dotyczących polityki bilansowej Zasadniczo wyróżnia się instrumenty: materialnej, formalnej i czasowej polityki bilansowej. Instrumenty materialnej polityki bilansowej muszą oddziaływać na wartość składników aktywów i pasywów oraz wynik finansowy przedstawiony w sprawozdaniach. Wykorzystanie instrumentów odnosi się
do15:
• rzeczowych aktywów trwałych,
• wartości niematerialnych i prawnych,
• inwestycji długoterminowych,
• rzeczowych aktywów obrotowych,
• pozostałych aktywów (w tym czynnych rozliczeń międzyokresowych),
• kapitałów własnych,
• rezerw,
12 J. Baus. Bilanzpolitik. Internationale Standards. Analyse. Comelsen Vcrlag. Berlin 1999. s. 18.
13 K. Czubakowska, Materialna polityka bilansowa. „Serwis F-K", 1997. nr 30-31, s.4.
6