2247502490

Chemia produktów naturalnych

OZNACZANIA LICZBY JODOWEJ metodąMorgoschesa

Liczba jodowa (Lj) stanowi ilość gramów jodu, którą mogą przyłączyć nienasycone kwasy tłuszczowe zawarte w 100 g tłuszczu. Jej wartość jest miarą zawartości w tłuszczu nienasyconych kwasów tłuszczowych. Im wyższa wartość liczby jodowej, tym większa zawartość nienasyconych kwasów tłuszczowych.

Nadmiar nieprzereagowanego jodu usuwa się poprzez odmiareczkowanie roztworu kwasów tłuszczowych roztworem tiosiarczanu sodu wg równania:

l₂ + 2 Na₂S₂0₃—*■ 2 Nal + Na₂S₄0₆

WYKONANIE OZNACZENIA

Przeprowadzić miareczkowanie próby kontrolnej i próby z badanym kwasem tłuszczowym. Próba kontrolna: w kolbie umieścić 10 mL 0,2 M alkoholowego roztworu jodu i dodać 100 mL H₂0. Wymieszać i odstawić na 5 minut. Następnie nieprzereagowany jod odmiareczkować za pomocą 0,1 M Na₂S₂03 wobec 2 mL nasyconego roztworu skrobi, którą należy dodać pod koniec miareczkowania (gdy roztwór uzyska jasnożółtą barwę). Zakończyć miareczkowanie, gdy roztwór uzyska mleczną barwę.

Próbkę badanego tłuszczu o znanej masie rozpuścić w 15 mL alkoholu metylowego i umieścić w zlewce o pojemności 100 mL. Do roztworu dodać 10 mL 0,2 M alkoholowego roztworu jodu. Roztwór dokładnie wymieszać i natychmiast dodać 100 mL wody destylowanej i odstawić pod przykryciem na 4-5 min. (nie dłużej!). Po tym czasie nieprzereagowany jod odmiareczkować 0,1 M Na₂S₂C>3 wobec 2 mL roztworu skrobi, podobnie jak w próbie kontrolnej.

Liczbę jodową Lj oblicza się stosując niżej podany wzór - z uwzględnieniem wartości gramorównoważnika jodu (126.92 g) w odniesieniu do 100 g tłuszczu:

a - b

Lj = 1,269 -

c

gdzie: a - liczba mL 0,1 M Na₂S₂C>3 zużyta w próbie kontrolnej

b - liczba mL 0,1 M Na₂S₂C>3 zużyta w oznaczeniu właściwym c - waga tłuszczu (w gramach) zawartego w badanej próbce.

We wnioskach należy porównać wydajności z jakimi uzyskuje się olejki oraz czy zastosowana metoda powoduje zmianę wartości liczby jodowej (zmienna ilość nienasyconych kwasów tłuszczowych w próbkach olejków otrzymanych różnymi metodami).

18

Opracowanie: Joanna Kurek i Anna K. Przybył