REASEKURACJA
Restrykcje w zakresie ubezpieczalności nakładane są już poprzez definicję samego zdarzenia ubezpieczeniowego. Opierając się na definicji zdarzenia losowego z Ustawy o działalności ubezpieczeniowej [Ustawa 2003, § 2, ust. 1, pkt 18] i katalogu cech charakterystycznych dla wypadku ubezpieczeniowego, określonych w Kodeksie cywilnym [Ustawa 1964, art. 806], możemy zidentyfikować podstawowe warunki ubezpieczalności. Realizacja ryzyka musi być zdarzeniem:
■ przyszłym,
■ losowym,
■ niezależnym od woli ubezpieczającego (ubezpieczonego),
■ możliwym i niepewnym oraz
■ nieoczekiwanym.
Kryteria określone jako „aktuarialne” wynikają ze specyfiki instytucji ubezpieczenia, bazującej na dystrybucji ryzyka ubezpieczeniowego w portfelach ryzyk. Są one w pewnym sensie pochodną specyfiki kalkulowania przez ubezpieczyciela składki ubezpieczeniowej i koncepcji wykorzystania w konstrukcji portfeli ryzyka prawa wielkich liczb. „Idealnie” ubezpieczalne ryzyko ubezpieczeniowe powinno być niezależne od ubezpieczającego, ubezpieczonego lub innego beneficjenta umowy, a zdarzenia ubezpieczeniowe powinny z kolei być niezależne w odniesieniu do poszczególnych ryzyk w portfelu. W dużym uproszczeniu można stwierdzić, że realizacja ryzyka ma pozwolić na skorzystanie z koncepcji „wzajemności”, tzn. występować relatywnie rzadko i skutkować pojedynczą szkodą - tak, by szkoda wynikająca z realizacji zdarzenia mogła być sfinansowana ze składek wnoszonych przez pozostałych ubezpieczających. Ubezpieczyciel powinien także móc zdefiniować maksymalną szkodę i zidentyfikować oraz ocenić szanse zajścia obejmowanego ochroną zdarzenia (realizacji ryzyka) [Courbage, Liedtke 2003, s. 3]. Wobec niemożności oszacowania ryzyka, zarówno w kategorii prawdopodobieństwa wystąpienia, jak i rozmiaru szkody, pewnym rozwiązaniem problemu, sprawdzającym się np. w odniesieniu do ryzyka katastrof naturalnych, jest wykorzystywanie modeli ryzyka. W problematykę ubezpieczalności wpisuje się także sama składka ubezpieczeniowa, stanowiąca zapłatę ubezpieczającego wobec ubezpieczyciela za udzielaną ochronę ubezpieczeniową. Jej wysokość, jako cena usługi ubezpieczeniowej, musi być - z punktu widzenia nabywającego ochronę - adekwatna i akceptowalna ekonomicznie, natomiast z punktu widzenia ubezpieczyciela powinna nie tylko zapewniać sfinansowanie wypłat przyszłych odszkodowań i świadczeń, lecz także umożliwiać tworzenie rezerw oraz pokrycie kosztów działalności (kryteria rynkowe). Jako dopełnienie powyższych przesłanek wyróżnia się uwarunkowania społeczne, dotykające kwestii legislacyjnych i ubezpieczeń społecznych. Szczególnie w przypadku ryzyka niespełniającego aktuarialnych i rynkowych wymogów co do częstotliwości występowania i wysokości szkód, ryzyko może być „sztucznie” zaadaptowane do ubezpieczalności poprzez zaangażowanie podmiotów społecznych