Strategiczny projekt badawczy „Poprawa bezpieczeństwa pracy w kopalniach” _Zadanie nr 3. Zadanie szczegółowe nr l.Etap 1_
Z doświadczeń kopalni wynika, że stężenie CO nie jest dobrym wskaźnikiem stanu zagrożenia, ponieważ wzrasta często do wysokiego poziomu bez związku z samozagrzewaniem. Bierze się pod uwagę raczej przyrost stężenia tego gazu w czasie, a nie jego absolutną wartość. Dla oceny stanu zagrożenia w rejonach wydobywczych obliczany jest wskaźnik ilości CO. Ustalono, że przy niższych temperaturach utleniania węgla pojawiają się wodór i etan. Poziom etylenu wzrasta gwałtownie w zakresie temperatury węgla pomiędzy 120 a 170° C i dlatego etylen uważany jest za najlepszy wskaźnik rozwoju zagrożenia pożarowego. Do monitorowania stanu zagrożenia w kopalni stosowany jest system „wiązki rur pomiarowych” firmy Maihak o 15 punktach poboru plus jeden punkt referencyjny (otoczenia), najdalsze miejsca poboru próbek oddalone są o 5 km od miejsca analizy — proces pomiaru próbki z takich miejsc zajmuje do 3 i pól godziny. Monitoruje się ten sposób głównie przestrzenie zaizolowane. System gazometrii automatycznej obejmuje 20 - 30 czujników CO i CH4 rozmieszczonych na wlotach i wylotach z rejonów oraz 4 czujniki różnicy ciśnień. Trasy przenośników taśmowych monitorowane są poprzez wykrywanie obecności CO i CH4 w powietrzu.
Kopalnia posiada jedno stanowisko chromatograficzne, wykorzystywane jeśli nie jest wymagana szczególna szybkość analizy. Do worków próbobiorczych pobierane są próbki z „wiązki rur pomiarowych” . W ten sposób monitorowane są tamy izolujące aktywne zroby, przy czym próbki pobierane są co 12 godzin, aż do osiągnięcia stanu zainertyzowania zrobów. Stare zroby monitorowane są co 6 miesięcy.
Badanie emisji gazów z próbek węgla pobranych z kopalni wykazało, że pojawienie się podwyższonych stężeń CO, H2 i etylenu to podstawowe objawy zagrożenia. Etan, jako gaz złożowy nie jest brany pod uwagę przy ocenie zagrożenia pożarowego. Progowe wartości „wyzwalające” alarm zapisane w kopalnianym planie ratownictwa (TARP), są one zmienne, ustalane na bieżąco wraz z rozwojem kopalni, przy czym dla nowych rejonów przyjęto stężenie wodoru 10 ppm jako wartość progową (alarmową).
Strona 18