2967511465

Głos z probówki - marzec 2011

właściwości.

Pomimo wielu wad katalizatorów zwierających metale przejściowe (wysoka cena, mała dostępność czy też toksyczność) początkowo wydawało się, że właściwą drogą do rozwoju syntezy asymetrycznej będą reakcje oparte na użyciu właśnie tego typu katalizatorów.¹ Ostatnie lata pokazały, że ten pogląd niekoniecznie musi być słuszny. Opublikowane w roku 2000 prace dwóch zespołów: Benjamina Lista, Richarda Lernera i Carlosa Barbasa² oraz Davida MacMillana, Kateri Ahrendt i Christophera Borthsa³ wskazały, że ważnym kierunkiem rozwoju syntezy asymetrycznej może być użycie jako katalizatorów małych cząsteczek organicznych takich jak prolina i jej pochodne, czy też chiralnych soli pochodnych imidazolidynonu. Dla odróżnienia małych cząsteczek organicznych od enzymów, czy też katalizatorów zawierających metale przejściowe, Ostwald wprowadził w roku 1900 pojęcie „katalizatorów organicznych”. W roku 2000 MacMillan jako pierwszy użył pojęcia „organokataliza” do określenia reakcji prowadzonych właśnie z użyciem katalizatorów organicznych.

Mimo, że reakcje wykorzystujące jako katalizatory małe cząsteczki organiczne znane są już od wielu lat, to do tej pory ich wykorzystanie w syntezie asymetrycznej z achiralnych substratów było ograniczone. Prace dwóch wyżej