plik


ÿþMINISTERSTWO EDUKACJI i NAUKI Marianna Biernacik-Bartkiewicz Ewidencjonowanie rozrachunków i obsBuga pBatno[ci 412[01].Z1.02 Poradnik dla nauczyciela Wydawca Instytut Technologii Eksploatacji  PaDstwowy Instytut Badawczy Radom 2005  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 0 Recenzenci: mgr Zofia Sepkowska mgr Monika Szczerbak Konsultacja: mgr in|. Maria Majewska Opracowanie redakcyjne: Katarzyna Makowska Korekta: Joanna Iwanowska Edyta KozieB Poradnik stanowi obudow dydaktyczn programu jednostki moduBowej 412[01].Z1.02. Ewidencjonowanie rozrachunków i obsBuga pBatno[ci zawartego w moduBowym programie nauczania dla zawodu technik rachunkowo[ci. Wydawca Instytut Technologii Eksploatacji  PaDstwowy Instytut Badawczy, Radom 2005  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 1 SPIS TREZCI 1. Wprowadzenie........................................................................................................................ 3 2. Wymagania wstpne .............................................................................................................. 5 3. Cele ksztaBcenia...................................................................................................................... 6 4. PrzykBadowe scenariusze zaj .............................................................................................. 7 Scenariusz zaj  Nr 1........................................................................................................... 7 Temat: Ewidencja listy pBac ................................................................................................ 7 Scenariusz zaj - Nr 2 ........................................................................................................... 9 Temat: Dokumenty zgBoszeniowe pBatnika i pracowników w programie PAATNIK. ........ 9 5. WICZENIA ....................................................................................................................... 12 5.1. Rynek kapitaBowy w Polsce ..................................................................................... 12 5.1.1. wiczenia ................................................................................................................ 12 5.1.2 Sprawdzian postpów............................................................................................... 15 5.2. Rozliczenia gotówkowe ........................................................................................... 16 5.2.1. wiczenia ................................................................................................................ 16 5.2.2. Sprawdzian postpów.............................................................................................. 19 5.3. Obrót bezgotówkowy ............................................................................................... 20 5.3.1. wiczenia ................................................................................................................ 20 5.3.2. Sprawdzian postpów.............................................................................................. 24 5.4. Rozrachunki ............................................................................................................. 25 5.4.1. wiczenia ................................................................................................................ 25 5.4.2. Sprawdzian postpów.............................................................................................. 29 5.5. Rozliczenia publicznoprawne zwizane z pracownikami........................................ 30 5.5.1. wiczenia ................................................................................................................ 30 5.5.2. Sprawdzian postpów.............................................................................................. 33 5.6. Rozliczenia podatkowe ............................................................................................ 34 5.6.1. wiczenia ................................................................................................................ 34 5.6.2. Sprawdzian postpów.............................................................................................. 36 5.7. Zastosowanie programów komputerowych w rozliczeniach podatkowych............. 37 5.7.1 wiczenia ................................................................................................................. 37 5.7.2. Sprawdzian postpów.............................................................................................. 40 5.8. Program PAATNIK w rozliczeniach z ZUS ............................................................ 41 5.8.1. wiczenia ................................................................................................................ 41 5.8.2. Sprawdzian postpów.............................................................................................. 53 5.9. Ubezpieczenia majtkowe........................................................................................ 54 5.9.1. wiczenia ................................................................................................................ 54 5.9.2. Sprawdzian postpów.............................................................................................. 56 6. Ewaluacja osigni ucznia.................................................................................................. 57 7. Literatura .............................................................................................................................. 67  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 2 1. WPROWADZENIE Przekazujemy PaDstwu Poradnik dla nauczyciela, który bdzie pomocny w prowadzeniu zaj dydaktycznych w szkole ksztaBccej w zawodzie technik rachunkowo[ci. W poradniku zamieszczono: - wymagania wstpne, w których wskazano umiejtno[ci jakie powinien posiada uczeD przed rozpoczciem pracy z poradnikiem, - szczegóBowe cele ksztaBcenia, które z kolei wskazuj jakie umiejtno[ci uczeD powinien opanowa w procesie ksztaBcenia w danej jednostce moduBowej, - przykBadowe scenariusze zaj proponujce aktywizujce metody nauczania, - wiczenia - podzielono na 9 tematów, [ci[le z sob powizanych i realizowanych w logicznej kolejno[ci. W ka|dym z nich znajduj si: wiczenia zawierajce polecenie, sposób wykonania, zalecane metody nauczania  uczenia si, [rodki dydaktyczne, sprawdzian postpów, pozwalajcy oceni poziom wiedzy po wykonaniu wiczeD. Pozytywny wynik uzyskany przez ucznia warunkuje realizacj nastpnego tematu. W przypadku trudno[ci nale|y powtórzy wiczenia, wprowadzi dodatkowe, wyja[ni wtpliwo[ci. - ewaluacja osigni ucznia, która znajduje si po zrealizowaniu wszystkich tematów i pozwoli oceni poziom uksztaBtowanych umiejtno[ci w caBej jednostce moduBowej, - literatura umo|liwi aktualizacj i pogBbienie wiedzy z zakresu jednostki moduBowej. Wskazane jest, aby zajcia dydaktyczne byBy prowadzone ró|nymi metodami ze szczególnym uwzgldnieniem aktywizujcych metod nauczania, np. samoksztaBcenia kierowanego, tekstu przewodniego. Formy organizacyjne pracy uczniów mog by zró|nicowane, poczwszy od samodzielnej pracy uczniów do pracy zespoBowej.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 3 SCHEMAT UKAADU JEDNOSTEK MODUAOWYCH 412[01].Z1 Ewidencja ksigowa dziaBalno[ci przedsibiorstwa 412[01].Z1.01 412[01].Z1.02 Organizowanie Ewidencjonowanie rachunkowo[ci rozrachunków i obsBuga w przedsibiorstwie pBatno[ci 412[01].Z1.03 Ewidencjonowanie zmian w zasobach rzeczowych przedsibiorstwa 412[01].Z1.04 Prowadzenie ewidencji procesów gospodarczych 412[Z1].Z1.05 Sporzdzanie sprawozdaD rocznych  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 4 2. WYMAGANIA WSTPNE Przystpujc do realizacji programu jednostki moduBowej uczeD powinien umie: - korzysta z ró|nych zródeB informacji, - posBugiwa si podstawow terminologi z zakresu rachunkowo[ci, - korzysta z przepisów ustawy o rachunkowo[ci, - rozró|nia i klasyfikowa majtek oraz zródBa jego finansowania w przedsibiorstwach o ró|nych formach organizacyjno - prawnych, - rozró|nia typy operacji gospodarczych, - wskazywa wpByw bezwynikowych operacji gospodarczych na poszczególne skBadniki aktywów i pasywów, - sporzdza dowody ksigowe, - otwiera ksigi rachunkowe, - modyfikowa konta ksigi gBównej i ksig pomocniczych, - stosowa zasady ksigowania bilansowych operacji gospodarczych w ewidencji syntetycznej, - zakBada ewidencj na kontach pomocniczych, - poprawia bBdy w zapisach ksigowych, - porusza si w oknach systemu Windows i DOS, - wykonywa podstawowe operacje na plikach i folderach, - sterowa miejscem zapisu danych na dysku i dyskietkach, - obsBugiwa wybrane programy finansowo - ksigowe.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 5 3. CELE KSZTAACENIA W wyniku realizacji wiczeD podanych w poradniku uczeD powinien umie: - scharakteryzowa instrumenty rynku pieni|nego i kapitaBowego, - scharakteryzowa zadania instytucji rynku finansowego, - zidentyfikowa charakter aktywów finansowych i aktywów pieni|nych, - rozró|ni rodzaje [rodków pieni|nych, - sporzdzi i zadekretowa raport kasowy, - zaewidencjonowa dokumenty obrotu gotówkowego, - rozró|ni formy i dokumenty obrotu bezgotówkowego, - wypeBni druki bankowego dowodu wpBaty i polecenia przelewu, - zaewidencjonowa operacje na podstawie wycigów bankowych, - zaewidencjonowa obrót czekami wBasnymi i obcymi, - zastosowa przepisy prawa wekslowego, - zaewidencjonowa operacje wekslami, - rozró|ni krótkoterminowe aktywa finansowe, - zaewidencjonowa operacje gospodarcze dotyczce krótkoterminowych i dBugoterminowych aktywów finansowych, - zaewidencjonowa koszty i przychody finansowe, - rozró|nia rodzaje rozrachunków, - sporzdzi dokumenty dotyczce rozrachunków, - zinterpretowa zapisy na kontach rozrachunków, - zarejestrowa faktury VAT zakupu i sprzeda|y, - rozró|ni rodzaje podatków, - zastosowa przepisy ustawy Ordynacja podatkowa, - ustali wysoko[ podatku dochodowego, - wypeBni deklaracje podatkowe, - zaewidencjonowa rozrachunki z urzdem skarbowym, - zaewidencjonowa dokumenty rozliczeniowe z ZUS, - zaewidencjonowa rozrachunki na koncie  PozostaBe rozrachunki , - dokona rozliczeD z instytucjami ubezpieczeniowymi w ramach ubezpieczeD pracowników - i ubezpieczeD majtku przedsibiorstwa, - zastosowa programy komputerowe finansowo  ksigowe, przy wprowadzaniu, modyfikacji i przegldaniu danych oraz przy konstruowaniu zestawieD i raportów.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 6 4. PRZYKAADOWE SCENARIUSZE ZAJ Scenariusz zaj  Nr 1 Temat: Ewidencja listy pBac Cele: Po zakoDczeniu zaj edukacyjnych uczeD powinien umie: - skontrolowa list pBac pod wzgldem formalnym i rachunkowym, - zidentyfikowa elementy listy pBac podlegajce ksigowaniu, - sformuBowa operacje gospodarcze dotyczce ewidencji listy pBac, - zadekretowa operacje, - zaksigowa operacje na kontach, - zinterpretowa salda koDcowe rozrachunków. Metody nauczania - uczenia si: - pogadanka, - praca z materiaBami zródBowymi, - dyskusja, - wiczenia. Formy organizacyjne pracy uczniów: - praca indywidualna, - praca w zespoBach - jednolita i zró|nicowana. Zrodki dydaktyczne: - poradnik dla ucznia, - sporzdzone listy pBac, - komputer z dostpem do Internetu. Czas trwania: 135 minut Przebieg zaj 1. Wprowadzenie 2. Wskazanie celów zaj 3. Plan zaj: A. Kontrola formalna i rachunkowa listy pBac: - uczniowie podzieleni na grupy otrzymuj do kontroli formalnej i rachunkowej listy pBac, sporzdzone poprawnie i z bBdami, - uczniowie sprawdzaj list pBac pod wzgldem formalnym (praca w grupach), - uczniowie dokonuj kontroli rachunkowej, w tym równie| poprawno[ci zastosowania aktualnych stawek podatkowych, ubezpieczeniowych, ulg, odliczeD. W tym celu sprawdzaj aktualne stawki w Internecie i porównuj z zastosowanymi w li[cie pBac (praca w grupach). B. Identyfikowanie elementów listy pBac podlegajcych ksigowaniu: - uczniowie analizujc poprawnie sporzdzon list pBac ustalaj, które jej elementy powinny by zaksigowane (praca w grupach), - przedstawiciel grupy prezentuje ustalenia, - nauczyciel wyja[nia i koryguje bBdy - zostaj ustalone elementy listy pBac do zaksigowania.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 7 C. SformuBowanie tre[ci operacji gospodarczych: - uczniowie formuBuj tre[ operacji gospodarczych potwierdzajcych ustalone wcze[niej elementy listy pBac (praca w grupach), - przedstawiciel grupy prezentuje ustalenia, - nauczyciel wyja[nia i koryguje bBdy - zostaj poprawnie sformuBowane operacje gospodarcze, - uczniowie sporzdzaj tabel do dekretacji operacji i wpisuj do niej sformuBowane operacje (praca indywidualna), D. Dekretowanie operacji gospodarczych wynikajcych z listy pBac: - nauczyciel wskazuje konta, na których bd ksigowane operacje gospodarcze zwizane z list pBac i charakteryzuje funkcje tych, z którymi uczniowie jeszcze si nie spotkali, - uczniowie korzystajc z tre[ci zawartych w materiale nauczania - poradnika dla ucznia, analizuj sposób ksigowania typowych operacji zwizanych z ewidencj, zawartych na schemacie (praca indywidualna), - uczniowie dekretuj operacje w tabeli przygotowanej w poprzednim punkcie (praca w grupach), - nauczyciel pomaga, wyja[nia, odpowiada na ewentualne pytania, - przedstawiciel jednej z grup prezentuje dekretacje, pozostali uczniowie zgBaszaj ewentualne poprawki, uwagi, - nauczyciel wyja[nia, poprawia, - w wyniku dyskusji - zostaje ustalona poprawna dekretacja E. Ewidencja listy pBac: - nauczyciel podaje stan pocztkowy na koncie Rachunek bankowy, - uczniowie otwieraj konta i ksiguj zadekretowane operacje gospodarcze (praca indywidualna), - nauczyciel ocenia poprawno[ ksigowaD. F. Analiza sald na kontach rozrachunków: - uczniowie analizuj pozostaBe salda na kontach rozrachunków (praca w grupach), - przedstawiciele grup prezentuj swoje spostrze|enia, - nauczyciel ocenia poprawno[ sformuBowaD. 4. Podsumowanie zaj: - uczniowie wskazuj na: " elementy listy pBac, " typowe operacje potwierdzajce operacje zawarte w li[cie pBac, " konta sBu|ce do ewidencji rozrachunków wynikajcych z listy pBac, " rodzaje i znaczenie sald kont rozrachunkowych. 5. Ocena poziomu osigni uczniów i ocena ich pracy.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 8 Scenariusz zaj - Nr 2 Temat: Dokumenty zgBoszeniowe pBatnika i pracowników w programie PAATNIK. Czas trwania: 135 min. Cel ogólny: KsztaBtowanie umiejtno[ci wykorzystania komputera do prowadzenia rozliczeD z ZUS. SzczegóBowe cele ksztaBcenia: UczeD potrafi: - zarejestrowa nowego pBatnika w programie, - sporzdzi i wydrukowa dokument zgBoszeniowy ZFA pBatnika, - sporzdzi dokumenty zgBoszeniowe ZUA dla pracowników, - przekaza do ZUS zestaw dokumentów zgBoszeniowych, - przekaza do ZUS zestaw zgBoszeniowych dokumentów korygujcych, - utworzy raporty imienne RCA dla pracowników na podstawie listy pBac, - sporzdzi deklaracj DRA, - przekaza do ZUS zestaw dokumentów rozliczeniowych, - utworzy i wydrukowa raporty RMUA dla pracowników, - archiwizowa dane w programie. W czasie zaj bd ksztaBtowane nastpujce umiejtno[ci ponadzawodowe: - organizowania i planowania pracy, - pracy w zespole, - oceny pracy zespoBu. Metody nauczania: Metoda tekstu przewodniego: uczniowie pracuj w zespoBach 2-3 osobowych, dyskusja, pogadanka. Zrodki dydaktyczne: - zestawy wiczeD opracowane przez nauczyciela dla ka|dego zespoBu uczniów: instrukcja pracy dla ucznia metod przewodniego tekstu, zadanie, pytania prowadzce, - 10 stanowisk komputerowych z zainstalowanym programem PAATNIK, - drukarka sieciowa, - nagrywarka pByt CD-RW i CD-R, pByty CD-RW i CD-R lub dyskietki, - arkusze obserwacji zespoBu, - wcze[niej przygotowane przez uczniów: dowody osobiste, autentyczne numery NIP, - koperty formatu A4. Zadanie dla zespoBu uczniów 1. Przygotuj dokumenty zgBoszeniowe pracowników (czBonkowie zespoBu) oraz pBatnika (lider zespoBu) w postaci wydruku i zapisu na pBycie. 2. Przygotuj w postaci wydruku raporty RMUA dla pracowników na podstawie zaBczonej listy pBac. 3. Zaproponuj inne czynno[ci do wykonania w programie PAATNIK.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 9 Przebieg zaj Faza wstpna: czynno[ci organizacyjno  porzdkowe, podanie tematu lekcji, zaznajomienie uczniów z prac metod teksu przewodniego, podziaB uczniów na zespoBy, rozdanie zadaD. Faza wBa[ciwa: praca metod tekstu przewodniego  etapy 1-5. Tabela 4.1. Etapy pracy metod tekstu przewodniego ETAP 1: INFORMACJE PrzykBady pytaD Oczekiwane odpowiedzi prowadzcych 1. Czy wiesz na czym Uczniowie: polega zgBoszenie do - gromadz informacje na temat: danych identyfikacyjnych ubezpieczenia? i ewidencyjnych pBatnika i pracowników, 2. Jakie informacje musisz - ustalaj % skBadki na ubezpieczenie wypadkowe w swojej zgromadzi, aby to firmie, zrobi? - zapoznaj si z list pBac przekazan przez nauczyciela 3. Jak rozpoczniesz prac i dokonuj jej analizy, z nowym pBatnikiem? - sprawdzaj stanowisko komputerowe, - kompletuj papier do drukowania i pByty CD-R. 1. Jakie kroki bdziesz Uczniowie sporzdzaj plan dziaBania musiaB podj, aby 1. Zarejestrowa nowego pBatnika w programie PAATNIK wykona zadanie?  dane pBatnika pobierz z danych osobowych lidera zespoBu. 2. Zarejestrowa nowego pracownika w programie  dane pobierz z danych osobowych czBonka zespoBu. 3. Sporzdzi dokumenty zgBoszeniowe pBatnika i pracowników w programie PAATNIK (ZFA i ZUA). 4. Utworzy raporty RMUA dla pracowników na podstawie listy pBac przekazanej przez nauczyciela (RCA, RSA to dokumenty, na których podstawie uczeD powinien sporzdzi raport RMUA). 5. Utworzy deklaracj rozliczeniow dla pBatnika (DRA). 6. Przygotowa zestawy dokumentów do wysBania. 7. Wydrukowa przygotowane dokumenty w celu dostarczenia ich do jednostki ZUS. 8. Sporzdzi raport RMUA i wrczy go pracownikowi. 9. Dokona archiwizacji dokumentów na dysku CD-R lub CD-RW. 10. Zaproponowa inne czynno[ci do wykonania w programie PAATNIK np. zgBoszenie do ubezpieczenia zdrowotnego czBonka rodziny. ETAP 2: USTALENIA Jak zostaBy rozdzielone Dyskusji podlega: zadania na poszczególnych - zaproponowany przez uczniów plan dziaBania, czBonków zespoBu? Czy - kolejno[ wykonywania przez uczniów poszczególnych zostaBa ustalona wBa[ciwa operacji, kolejno[ wykonywanych - czas na wykonanie caBego zadania, zadaD? - sposób prezentacji i oceny zadania (np. ocenie podlega Jak bdzie wygldaB sposób jako[, dokBadno[ i staranno[ wykonania). kontroli midzyoperacyjnej?  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 10 ETAP 3: WYKONANIE Uczniowie realizuj zaplanowane zadania pod bacznym okiem nauczyciela, który w tej fazie zwraca im uwag na trudno[ci i mo|liwo[ popeBnienia bBdów. Uczniowie: - wprowadzaj przygotowane dane do komputera, weryfikuj zapisy, drukuj potrzebne dokumenty (do wydruku potrzebna jest akceptacja nauczyciela, który dopuszcza do wydruku tylko bezbBdne dokumenty oraz steruje kolejk do wydruku), - jeszcze raz wnikliwie analizuj list pBac (kwota w pozycji wynagrodzenie za czas choroby powinna ich zmusi do szukania dodatkowych informacji na temat nieobecno[ci pracownika), - zastanawiaj si nad mo|liwo[ci sporzdzenia raportu RMUA dla pracownika (tylko wtedy, gdy raporty imienne zostan oznaczone jako <Potwierdzone>, - proponuj dodatkowe sytuacje do zrealizowania na komputerze czerpic pomysBy z |ycia  przechodz do fazy realizacji pomysBów po akceptacji nauczyciela, - archiwizuj sporzdzone dokumenty i nagrywaj je na pByty. ETAP 4: SPRAWDZANIE - Uczniowie sprawdzaj w zespoBach poprawno[ sporzdzonych i wydrukowanych dokumentów pod wzgldem merytorycznym (wBa[ciwie dobrany typ dokumentu) jak i pod wzgldem dokBadno[ci wprowadzonych danych. - Uczniowie przygotowuj dokumenty do przedstawienia w ZakBadzie UbezpieczeD SpoBecznych (pakuj w koperty i podpisuj je). ETAP 5: ANALIZA - Uczniowie wraz nauczycielem wskazuj, które czynno[ci sprawiBy im najwicej trudno[ci, analizuj zadanie pod wzgldem czasu wykonania, sposobów wykonania, usprawnienia pewnych czynno[ci. - Nauczyciel podsumowuje wykonanie zadania przez poszczególne zespoBy (po analizie arkuszy obserwacji pracy zespoBów), zwraca uwag na popeBnione przez uczniów bBdy, wskazuje jak si ich ustrzec w przyszBo[ci. - Uczniowie odpowiadaj na pytania: Jak nale|aBoby postpowa, sporzdzajc podobne dokumenty za nastpny miesic? yródBo: opracowanie wBasne Faza koDczca: zadanie pracy domowej. Praca domowa: Przygotuj odpowiedz na pytania. 1. Czego dotyczy korekta, a czego zmiana danych w dokumentach? 2. Jakich dokumentów bdziesz mógB u|y w celu zgBoszenia bdz zmiany danych? UzupeBniajce zródBa informacji dla ucznia  pomoc w programie PAATNIK oraz strony internetowe np. strona gBówna ZakBadu UbezpieczeD SpoBecznych www.zus.pl.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 11 5. WICZENIA 5.1. Rynek kapitaBowy w Polsce 5.1.1. wiczenia wiczenie 1 UzupeBnij zdania. Instytucjami rynku finansowego w Polsce s: banki, & & & & , & & & & & & & ., & & & & & & & , & & & & & & .., & & & & & & & . Instrument finansowy jest kontraktem, który powoduje powstanie & & & & & & & & u jednej ze stron i & & & & & & & & & & & & . u drugiej ze stron. Instrumenty finansowe dzieli si na trzy grupy: pieni|ne, & & & & & & & , & & & & & & Aktywa i pasywa finansowe zgodnie z ukBadem bilansu dziel si na: & & & & ., & & & & .. DBugoterminowe aktywa finansowe dziel si na: udziaBy w obcych jednostkach, & & & & .., & & & & & & & & & & .., & & & & & & & & & . Krótkoterminowe papiery warto[ciowe to; obligacje, & & & & & & , & & & & & & & Wskazówki do realizacji: Nale|y zwraca uwag by uczniowie rozgraniczyli krótkoterminowe i dBugoterminowe papiery warto[ciowe. Nale|y sprawdzi poprawno[, wyja[ni ewentualne bBdy i wtpliwo[ci. Zalecane metody nauczania  uczenia si: - wiczenia indywidualne. Zrodki dydaktyczne: - przepisy ustawy o rachunkowo[ci, - literatura z rozdziaBu 7 poradnika. wiczenie 2 Zadekretuj i zaksiguj operacje gospodarcze dotyczce aktywów finansowych. Stan pocztkowy wybranych kont w przedsibiorstwie X wynosiB: - Rachunek bankowy - 50 000,00 - Zrodki trwaBe - 100 000,00 - Umorzenie [rodków trwaBych - 20 000,00 Tabela 5.1  1. Operacje gospodarcze w Przedsibiorstwie X Lp. Tre[ operacji Kwota 1. WB - zakupiono akcje i obligacje spóBki Z a) przelew na rachunek bie|cy spóBki Z 10 000,00 b) odbiór akcji i obligacji - obligacji o terminie wykupu do jednego roku, 4 000,00 - akcji o terminie wykupu powy|ej jednego roku 6 000,00 2. WB - wykup obligacji - przez spóBk Z a) warto[ obligacji 2 000,00 b) w tym odsetki 100,00  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 12 3. PK - zarachowanie dywidendy od akcji spóBki Z a) nale|no[ brutto 200,00 b) podatek dochodowy 20,00 4. WB - wpByw na rachunek bankowy nale|nej dywidendy z operacji 3 & & . 5. Obni|enie warto[ci akcji spóBki Z - z powodu trwaBego spadku na rynku papierów warto[ciowych 500,00 6. PK - przeznaczenie akcji spóBki X do sprzeda|y - przeksigowanie odpisu aktualizujcego & & & 7. WB - wpByw za sprzedane akcje spóBki X 5 600,00 8. PK - rozchód sprzedanych akcji 500,00 9. WB - udzielono spóBce B - po|yczki dwuletniej 10 000,00 10. PK - wniesienie do spóBki B - wkBadu w postaci [rodka trwaBego a) warto[ pocztkowa 20 000,00 b) umorzenie 5 000,00 yródBo: opracowanie wBasne Wskazówki do realizacji: Nale|y zwraca uwag by uczniowie rozgraniczyli krótkoterminowe i dBugoterminowe papiery warto[ciowe. Po zakoDczeniu dekretacji nale|y sprawdzi poprawno[, wyja[ni ewentualne bBdy i wtpliwo[ci i wtedy przej[ do ksigowania. Sposób wykonania wiczenia UczeD powinien: 1) obliczy brakujce sumy, 2) zadekretowa podane operacje, 3) otworzy konta podanymi stanami pocztkowymi, 4) zaksigowa zadekretowane operacje gospodarcze. Zalecane metody nauczania  uczenia si: - wiczenia indywidualne, - wiczenia w grupach o jednorodnej pracy, - dyskusja. Zrodki dydaktyczne: - literatura z rozdziaBu 7 poradnika. wiczenie 3 Zadekretuj i zaksiguj operacje gospodarcze dotyczce aktywów finansowych. Salda wybranych kont w Przedsibiorstwie Y Kasa 40 000,00 Rachunek bie|cy 260 000,00 Rachunek gieBdowy 20 000,00 Papiery warto[ciowe krótkoterminowe 8 000,00 - notowane na gieBdzie akcje: A  2 000 po 1,50 ................. B  1 600 po 3,00 ................ C  200 po 1,00 ............... Zrodki pieni|ne w drodze ([rodki przyjte do kasy) 1 200,00  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 13 Operacje gospodarcze w Przedsibiorstwie Y 1. WB  wycig bankowy potwierdzajcy pobranie gotówki do kasy 40 000,00 2. RK/KW  zakupiono na gieBdzie akcje D  1 200 po 4,00 przy prowizji ........... 120,00 3. RK/KP  sprzedano na gieBdzie 1 000 akcji B wg ceny sprzeda|y 3,50 (kurs); prowizja 150,00 ............. 4. WB  przekazano z rachunku bie|cego na gieBdowy 40 000,00 5. WB  dokonano nastpujcych operacji na rachunku: a. sprzedano akcje A zakupione w poprzednim okresie  1 600 akcji, za które otrzymano 2 640,00 przy prowizji 80,00 ......... b. zakupiono akcje B  400 po kursie 3,20 przy prowizji 0,10 od ka|dej akcji ......... c. sprzedano akcje D  800 wg kursu 3,90 przy prowizji160,00 ......... d. sprzedano akcje C  120 po kursie 1,40 przy prowizji 18,00 .......... 6. PK  z tytuBu regulacji nale|no[ci otrzymano weksle obce: & & . a. o warto[ci 3 600,00 przy warto[ci nale|no[ci 3 200,00 & & .. b. o warto[ci 1 000,00 przy dyskoncie 200,00 .......... 7. WB  bankowe dyskonto weksla na sum 3 600,00  jednostka otrzymaBa [rodki o warto[ci 3 480,00 & & . 8. RK/KP  wystawca wykupiB weksel za gotówk (weksel otrzymany w operacji nr 6) & & .. Wskazówki do realizacji: wiczenie mo|e by wykonywane indywidualnie lub w grupach. Po zakoDczeniu dekretacji nale|y sprawdzi poprawno[, wyja[ni ewentualne bBdy, wtpliwo[ci i wtedy przej[ do ksigowania. Prowizj maklera nale|y bie|co ksigowa w koszty finansowe. Nale|y zwróci szczególn uwag na poprawne wyliczenie sum przez uczniów. Sposób wykonania wiczenia UczeD powinien: 1) obliczy brakujce sumy, 2) zadekretowa podane operacje, 3) otworzy konta podanymi stanami pocztkowymi, 4) zaksigowa zadekretowane operacje gospodarcze. Zalecane metody nauczania  uczenia si: - pogadanka, - wiczenia indywidualne, - wiczenia w grupach o jednorodnej pracy, - dyskusja. Zrodki dydaktyczne: - literatura z rozdziaBu 7 poradnika.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 14 5.1.2 Sprawdzian postpów UczeD potrafi: Tak Nie 1) zdefiniowa pojcia: instrument finansowy, instrument pieni|ny, instrument kapitaBowy, kontrakt forward, kontrakt futures, opcja, kontrakt swap, 2) wskaza instytucje rynku finansowego w Polsce, 3) wskaza grupy instrumentów finansowych, 4) wskaza kategorie instrumentów finansowych, 5) scharakteryzowa dBugoterminowe aktywa finansowe, 6) zaksigowa dBugoterminowe aktywa finansowe, 7) scharakteryzowa krótkoterminowe aktywa finansowe, 8) zaksigowa zmiany w krótkoterminowych papierach warto[ciowych.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 15 5.2. Rozliczenia gotówkowe 5.2.1. wiczenia wiczenie 1 UzupeBnij zdania. Obrót pieni|ny mo|e odbywa si w......................... i za po[rednictwem ............................ Obrót pieni|ny dzieli si na .................................... i ................................... Dokumentami zródBowymi potwierdzajcymi wypBat gotówki z kasy mog by midzy innymi & & & & & & & ., & & & & & & & & & & ., & & & & & & & & & .., & & & & & & Dokument KW  Kasa wypBaci, mo|e by wystawiany w przypadku & & & & & & & & bez dokumentu & & & & & & & & & & .. Zalecane metody nauczania  uczenia si: - wiczenia indywidualne, - dyskusja. Zrodki dydaktyczne: - przepisy ustawy o rachunkowo[ci, - literatura z rozdziaBu 7 poradnika. wiczenie 2 Sporzdz dokument KP Nr 15/200_, z dnia 18.01.200_ r. potwierdzajcy wpBat przez Jana CiepBego 40,00 zB. za prywatne rozmowy telefoniczne z telefonu zakBadowego, w SpóBdzielni UsBug Ró|nych w Zgierzu, ul. WspaniaBa 26. Wskazówki do realizacji: Nale|y zwraca uwag by uczniowie wypeBniali dokumenty ze szczególn staranno[ci. Wskaza nale|y równie| na wag kontroli dokumentów i sprawdza, czy jest ona dokonywana wBa[ciwie. Nale|y uczuli uczniów na wa|no[ ich podpisów  jako kontrolujcych. Sposób wykonania wiczenia UczeD powinien: 1) przygotowa wBa[ciwy druk, 2) wypeBni druk, 3) przekaza druk koledze w celu dokonania kontroli formalnej. Zalecane metody nauczania  uczenia si: - pokaz z obja[nieniem, - wiczenia w grupach o jednorodnej lub zró|nicowanej pracy, - dyskusja. Zrodki dydaktyczne: - druki Kasa przyjmie - KP, - literatura z rozdziaBu 7 poradnika.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 16 wiczenie 3 Sporzdz dokument czek gotówkowy z dnia 10.01.200_ r. potwierdzajcy pobranie przez kasjera, Jana Kowalskiego 2 000,00 zB. z banku do kasy, w SpóBdzielni UsBug Ró|nych w Zgierzu, ul. WspaniaBa 26, Nr konta: 61 1020 0000 0595 0000 0000 0000. Wskazówki do realizacji: Nale|y zwraca uwag by uczniowie wypeBniali dokumenty ze szczególn staranno[ci. W przypadku nieprawidBowo[ci nale|y wskaza na konieczno[ powtórnego sporzdzenia dokumentu. Wskaza nale|y równie| na wag kontroli dokumentów i sprawdza, czy jest ona dokonywana wBa[ciwie. Nale|y uczuli uczniów na wa|no[ ich podpisów  jako kontrolujcych. Sposób wykonania wiczenia UczeD powinien: 1) przygotowa wBa[ciwy druk, 2) wypeBni druk, 3) przekaza druk koledze w celu dokonania kontroli formalnej. Zalecane metody nauczania  uczenia si: - pokaz z obja[nieniem, - wiczenia w grupach o jednorodnej lub zró|nicowanej pracy, - dyskusja. Zrodki dydaktyczne: - druki - czek gotówkowy, - literatura z rozdziaBu 7 poradnika. wiczenie 4 Sporzdz dokument KW Nr 1/200_, z dnia 15.01.200_ r. potwierdzajcy wypBat dla Romana Wodniaka zalegBych wynagrodzeD za miesic grudzieD roku poprzedniego w kwocie zBotych 1 100,00  w ZakBadach Odzie|owych GARNITUREK w Zgierzu, ul. SBoneczna 2. Sposób wykonania wiczenia UczeD powinien: 1) przygotowa wBa[ciwy druk, 2) wypeBni druk, 3) przekaza druk koledze w celu dokonania kontroli formalnej. Zalecane metody nauczania  uczenia si: - pokaz z obja[nieniem, - wiczenia w grupach o jednorodnej lub zró|nicowanej pracy, - dyskusja. Zrodki dydaktyczne: - druki Kasa wypBaci - KW, - literatura z rozdziaBu 7 poradnika.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 17 wiczenie 5 Sporzdz Raport kasowy Nr 12/0_ z dnia 15 stycznia 200_ roku w ZakBadach Odzie|owych GARNITUREK wpisujc do niego wcze[niej sporzdzone dokumenty: wniosek o zaliczk, KP Nr 25/03, oraz KW Nr 1/0_. Stan gotówki w kasie na pocztek dnia wynosiB 3 000,00 zB. Sposób wykonania wiczenia UczeD powinien: 1) przygotowa wBa[ciwy druk, 2) wypeBni druk, 3) przekaza druk koledze w celu dokonania kontroli formalnej. Zalecane metody nauczania  uczenia si: - pokaz z obja[nieniem, - wiczenia w grupach o jednorodnej lub zró|nicowanej pracy, - dyskusja. Zrodki dydaktyczne: - druki Raportu kasowego- RK - literatura z rozdziaBu 7 poradnika. wiczenie 6 Sporzdz dokumenty obrotu gotówkowego, zadekretuj je i zaksiguj. W ZakBadzie UsBugowym CZYZCIOSZEK w Zgierzu, ul. BiaBa 10, sporzdzajcym raporty kasowe za okresy miesiczne, wystpiBy w miesicu styczniu 200_ r. wymienione ni|ej operacje gotówkowe: 1. 05.01.200_ r. pobrano gotówk z banku do kasy czekiem Nr 23456 - 500,00, sporzdzajc KP Nr 1/200_, 2. 10.01.200_ r. wypBacono pracownikowi MichaBowi BaraDskiemu zaliczk do rozliczenia na zakup materiaBów w kwocie zBotych 300,00 , sporzdzajc wniosek o zaliczk, 3. 15.01.200_ r. MichaB BaraDski zwraca do kasy cz[ niewykorzystanej zaliczki  50,00 zB.  sporzdzono KP Nr 2/200_, 4. 31.01.200_ sporzdzono raport kasowy Nr 1/200_ - stan kasy w dniu 1 stycznia wynosiB 1 000,00 zB. Wskazówki do realizacji: wiczenie mo|e by wykonywane indywidualnie  w cz[ci dotyczcej sporzdzania dokumentów, natomiast dekretacji mog dokonywa uczniowie pracujc w grupach. Przed przystpieniem do ksigowania nale|y sprawdzi poprawno[ dekretacji. Nale|y wskaza na konieczno[ uzgodnienia obrotów i salda w Raporcie Kasowym z kontem Kasa. Sposób wykonania wiczenia UczeD powinien: 1) przygotowa wBa[ciwe druki, 2) wypeBni druki KP i KW, 3) sporzdzi Raport Kasowy,  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 18 4) przekaza druki koledze w celu dokonania kontroli formalnej, 5) przygotowa tabel do dekretacji, 6) zadekretowa operacje zawarte w raporcie kasowym, 7) otworzy konto kasy i wpisa stan pocztkowy wynikajcy z raportu kasowego, 8) zaksigowa operacje na kontach zgodnie z dekretacj, 9) podliczy obroty na koncie  Kasa , 10) uzgodni obroty z Raportem Kasowym. Zalecane metody nauczania  uczenia si: - pogadanka - wiczenia indywidualne, - wiczenia w grupach o jednorodnej pracy, - dyskusja. Zrodki dydaktyczne: - druki - KP, KW, Raport kasowy, wniosek o zaliczk, - literatura z rozdziaBu 7 poradnika, - kalkulator. 5.2.2. Sprawdzian postpów UczeD potrafi: Tak Nie 1) zdefiniowa pojcia: obrót pieni|ny obrót gotówkowy, pogotowie kasowe, czek gotówkowy, 2) wypeBni druki obrotu gotówkowego, 3) sporzdzi raport kasowy, 4) zadekretowa raport kasowy, 5) zaewidencjonowa dokumenty obrotu gotówkowego.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 19 5.3. Obrót bezgotówkowy 5.3.1. wiczenia wiczenie 1 UzupeBnij zdania. Ka|dy przedsibiorca musi posiada otwarty w banku & & & & & & & & & & & ., ale mo|e posiada równie| rachunki pomocnicze w tym & & & & & & & & & & ., lub ró|nych & & .... WpBat na rachunek bankowy mog dokonywa & & & & & , natomiast wypBaty mog by dokonywane tylko przez & & & & & & & & & & & & & ... Najpopularniejsz form rozliczeD bezgotówkowych jest & & & & & & & & & & & & & & . Polecenie przelewu sporzdza & & & & & & & & & . i przekazuje do realizacji w & & & & & Czek rozrachunkowy sporzdza & & & & & & & & & & & & & .. i przekazuje & & & & & Zalecane metody nauczania  uczenia si: - wiczenia indywidualne. Zrodki dydaktyczne: - literatura z rozdziaBu 7 poradnika. wiczenie 2 Sporzdz na oryginalnym formularzu, bankowy dowód wpBaty potwierdzajcy zapBat przez ZakBady Odzie|owe SUKIENECZKA w Zgierzu, ul. SBoneczna 25, w dniu 15.01.200_ r., za FAVAT Nr 35/0_ z dnia 10.01.200_ r.  2 500,00 zB., dla SpóBdzielni UsBug Ró|nych w Zgierzu, ul. WspaniaBa 26, Nr konta 61 1020 0000 0595 0000 2000 1000, Wskazówki do realizacji: Nale|y zwraca uwag by uczniowie wypeBniali dokumenty ze szczególn staranno[ci. Wskaza nale|y równie| na wag kontroli dokumentów i sprawdza, czy jest ona dokonywana wBa[ciwie. Nale|y uczuli uczniów na wa|no[ ich podpisów  jako kontrolujcych. Sposób wykonania wiczenia UczeD powinien: 1) przygotowa wBa[ciwy druk, 2) wypeBni druk, 3) przekaza druk koledze w celu dokonania kontroli formalnej. Zalecane metody nauczania  uczenia si: - pokaz z obja[nieniem, - wiczenia indywidualne, - wiczenia w grupach o jednorodnej pracy. Zrodki dydaktyczne: - literatura zgodna z punktem 7 poradnika, - druki bankowego dowodu wpBaty.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 20 wiczenie 3 Sporzdz na oryginalnym formularzu polecenie przelewu potwierdzajce zapBat przez PPH GRYF w Zgierzu ul. Spacerowa 45, w dniu 14.03.200_ r. za faktur FAVAT Nr 26/0_ wystawion przez Hurtowni SEZAM w Zgierzu ul. Le[miana 47, w dniu 10.03.200_ r.  3 000,00 zB. Nr konta GRYF  61 1020 4000 6200 0000 3000 4000. Nr konta SEZAM  61 2365 4987 1236 5478 9369 5814 Sposób wykonania wiczenia UczeD powinien: 1) przygotowa wBa[ciwy druk, 2) wypeBni druk, 3) przekaza druk koledze w celu dokonania kontroli formalnej. Zalecane metody nauczania  uczenia si: - pokaz z obja[nieniem, - wiczenia indywidualne, - wiczenia w grupach o jednorodnej pracy, Zrodki dydaktyczne: - literatura zgodna z punktem 7 poradnika, - druki polecenia przelewu. wiczenie 4 Zaksiguj i zaksiguj dane z wycigu bankowego. Wybrane stany na kontach w przedsibiorstwie X wynosz: - Nale|no[ci od odbiorców - 2 000,00 - Zobowizania wobec dostawców - 900,00 - Zobowizania wobec ZUS -1 500,00 Tabela 5.3  1. Dane z wycigu bankowego Wycig bankowy nr1/05 z dnia 2 stycznia 2005 r. saldo poprzednie + 9 000,00 - 1 000,00 + 2 000,00 - 1 500,00 - 900,00 saldo koDcowe yródBo: opracowanie wBasne Do wycigu zaBczone byBy dokumenty: - odcinek czeku gotówkowego wBasnego - 1 000,00 - polecenie przelewu od odbiorcy A - 2 000,00 - polecenie przelewu dla ZUS - 1 500,00 - polecenie przelewu dla dostawcy B -900,00  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 21 Wskazówki do realizacji: wiczenie mo|e by wykonywane indywidualnie lub w grupach. Przed przystpieniem do ksigowania nale|y sprawdzi poprawno[ dekretacji. Nale|y wskaza na konieczno[ uzgodnienia obrotów i salda w Wycigu bankowym z kontem Rachunek bankowy. Sposób wykonania wiczenia UczeD powinien: 1) obliczy saldo koDcowe na wycigu bankowym, 2) otworzy konta podanymi saldami pocztkowymi, 3) wpisa odpowiednio saldo pocztkowe z wycigu bankowego, 4) zadekretowa podane w wycigu operacje, 5) zaksigowa na kontach zadekretowane operacje gospodarcze, 6) podliczy obroty na koncie  Rachunek bankowy i porówna z wycigiem bankowym. Zalecane metody nauczania  uczenia si: - pokaz z obja[nieniem, - wiczenia indywidualne, - wiczenia w grupach o jednorodnej pracy. Zrodki dydaktyczne: - literatura z rozdziaBu 7 poradnika. wiczenie 5 Zadekretuj operacje gospodarcze dotyczce innych [rodków pieni|nych, weksli, czeków. Tabela 5.3  2. Operacje gospodarcze w Przedsibiorstwie X Lp. Tre[ operacji Kwota 1. KW -zakupiono za gotówk blankiety wekslowe 20,00 2. Wystawiono weksel wBasny na spBat zobowizania c) warto[ zobowizania 1 000,00 d) dyskonto weksla 100,00 3. Otrzymano weksel od odbiorcy c) suma weksla 1 500,00 d) odsetki wliczone do sumy wekslowej 200,00 4. KW -wykupiono gotówk, w terminie weksel z operacji 2 & & . 5. KP -odbiorca wykupiB gotówk, w terminie weksel z operacji 3 & & 6. WB - nota memoriaBowa uznaniowa - wpByw odsetek od zgromadzonych [rodków 50,00 7. WB -potwierdzenie realizacji zBo|onego w banku czeku odbiorcy 1 000,00 8. WB - przelew dotyczcy wykupu w terminie weksla wBasnego 500,00 yródBo: opracowanie wBasne Wskazówki do realizacji: wiczenie mo|e by wykonywane indywidualnie lub w grupach. Nale|y zwróci uwag uczniom, |e w operacjach gospodarczych dotyczcych weksli  wystpuj ró|ne warto[ci  jest suma weksla lub warto[ zobowizania. Nale|y sprawdzi poprawno[ wpisania brakujcych sum.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 22 Sposób wykonania wiczenia UczeD powinien: 1) obliczy brakujce sumy, 2) zadekretowa podane operacje. Zalecane metody nauczania  uczenia si: - pogadanka, - wiczenia indywidualne, - wiczenia w grupach o jednorodnej pracy. Zrodki dydaktyczne: - literatura z rozdziaBu 7 poradnika. wiczenie 6 SformuBuj operacje gospodarcze dotyczce obrotu wekslowego i dokonaj ich dekretacji. SpóBka X przedBo|yBa do dyskonta bankowego weksel na sum 4 000,00 pBatny po upBywie 65 dni od daty przyjcia weksla przez bank. Odsetki potrcone przez bank od sumy wekslowej wyniosBy w skali rocznej 15%. Wskazówki do realizacji: wiczenie mo|e by wykonywane w grupach. Bardzo istotne jest prawidBowe obliczenie kwot. Po ich obliczeniu uczniowie porównuj midzy grupami. Nastpnie przystpuj do sformuBowania tre[ci operacji, prezentuj ich tre[. Nale|y zwraca uwag na poprawno[ sformuBowaD i dobór wBa[ciwych kwot. Po zadekretowaniu operacji nale|y ponownie sprawdzi poprawno[ oraz wyja[ni ewentualne wtpliwo[ci. Sposób wykonania wiczenia UczeD powinien: 1) obliczy kwot odsetek, 2) obliczy kwot jak otrzyma spóBka, 3) uBo|y tre[ operacji gospodarczych, 4) zadekretowa operacje. Zalecane metody nauczania  uczenia si: - pogadanka, - wiczenia indywidualne, - wiczenia w grupach o jednorodnej pracy, - dyskusja. Zrodki dydaktyczne: - literatura z rozdziaBu 7 poradnika, - kalkulator. wiczenie 7 SformuBuj tre[ operacji i zadekretuj je. SpóBka Z sprzedaBa towary o warto[ci w cenie sprzeda|y 3 000,00 przyjmujc weksel pBatny po upBywie 90 dni i doliczajc odsetki wedBug stopy 18% rocznie.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 23 Sposób wykonania wiczenia UczeD powinien: 1) obliczy sum wekslow, 2) uBo|y tre[ operacji gospodarczych, 3) zadekretowa operacje. Zalecane metody nauczania  uczenia si: - wiczenia indywidualne. Zrodki dydaktyczne: - literatura z rozdziaBu 7 poradnika, - kalkulator. 5.3.2. Sprawdzian postpów UczeD potrafi: Tak Nie 1) zdefiniowa pojcia: obrót bezgotówkowy, czek, weksel, akredytywa, 2) sporzdzi polecenie przelewu, 3) sporzdzi czek rozrachunkowy, 4) obliczy sum wekslow, 5) zaksigowa operacje dotyczce obrotu wekslowego, 6) zinterpretowa dane z wycigu bankowego, 7) zadekretowa wycig bankowy, 8) zaksigowa operacje dotyczce obrotu bezgotówkowego.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 24 5.4. Rozrachunki 5.4.1. wiczenia wiczenie 1 UzupeBnij zdanie: Rozrachunki s to takie nale|no[ci i & & & & & & & & .., w których kwota jest & & & & & , a termin spBaty zostaB & & & & & & & & & & & & & & & . W ci|ar kont rozrachunków ksiguje si powstanie & & & & & & & oraz spBat i zmniejszenie & & & & & & & .. . Konta te uznaje si z tytuBu powstania & & & & & . oraz spBaty & & & & & & . Nale|no[ci i zobowizania wykazuje si w ksigach w warto[ci & & & & & & .. , a na dzieD bilansowy wycenia si w kwocie & & & & & & & & & & & .. Zalecane metody nauczania  uczenia si: - wiczenia indywidualne. Zrodki dydaktyczne: - przepisy ustawy o rachunkowo[ci, - literatura z rozdziaBu 7 poradnika. wiczenie 2 Zadekretuj i zaksiguj operacje gospodarcze dotyczce rozrachunków z kontrahentami. Operacje gospodarcze w Przedsibiorstwie X 1. FVAT od spóBki  AGA za transport zakupionych materiaBów: a. warto[ netto 150,00 b. VAT 7% ........... 2. FVAT za zu|yt energi elektryczn: a. warto[ netto 500,00 b. VAT 7% .......... 3. FVAT za reklam: a. warto[ netto 170,00 b. VAT 7% .......... Wskazówki do realizacji: Nale|y zwróci uwag uczniom, |e w jednostkach bdcych podatnikiem VAT  kosztem jest warto[ netto [wiadczonych usBug. Sposób wykonania wiczenia UczeD powinien: 1) obliczy brakujce sumy, 2) zadekretowa podane operacje, 3) zaksigowa zadekretowane operacje gospodarcze. Zalecane metody nauczania  uczenia si: - wiczenia indywidualne.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 25 Zrodki dydaktyczne: - literatura z rozdziaBu 7 poradnika, - kalkulator. wiczenie 3 Zadekretuj i zaksiguj operacje gospodarcze dotyczce rozrachunków. Salda wybranych kont w Przedsibiorstwie X. Rozrachunki z tyt. wynagrodzeD (Dt) 400,00 Kasa 1 600,00 Rachunek bankowy 178 000,00 Operacje gospodarcze w Przedsibiorstwie X. 1. WB/RK/KP  podjto na podstawie czeku gotówkowego gotówk na wypBat wynagrodzeD i zasiBków rodzinnych 37 100,00 2. RK/KW  wypBata wynagrodzeD pracownikom 37 100,00 3. PK/LP  lista pBac pracowników zam. w Aleksandrowie Aódzkim: a. wynagrodzenie brutto 58 997,00 b. potrcenia: - skBadki na ubezpieczenia spoBeczne pBacone przez pracowników (emerytalne, rentowe, chorobowe  zgodnie z aktualnymi przepisami) ......... - skBadki na ubezpieczenie zdrowotne (zgodnie z aktualnymi przepisami) ......... - podatek 4 500,00 - PKZP 1 250,00 - zaliczki 350,00 wynagrodzenie netto .......... c. + zasiBki rodzinne 197,00 do wypBaty: ......... 4. PK  naliczenia: a. skBadki na ubezpieczenie emerytalne, rentowe i wypadkowe pBacone przez ubezpieczajcego, (zgodnie z przepisami) Bcznie - ........% & & ... b. FP ........% .......... c. FGZP ........% .......... 5. WB  polecenie przelewu potwierdzajce zapBat zobowizania w/c ZUS wg sporzdzonej deklaracji rozliczeniowej ......... 6. WB  potwierdzajcy przelew zapBaty zobowizania z tytuBu: a. podatku ........... b. skBadek PZU ........... c. po|yczek z PKZP ........... Wskazówki do realizacji: wiczenie nale|y wykonywa w grupach. Bardzo istotne jest prawidBowe obliczenie kwot  nale|y stosowa aktualne stawki ubezpieczeD i podatku. Po ich obliczeniu uczniowie powinni sprawdzi wyniki. Nastpnie przystpuj do sformuBowania tre[ci operacji, prezentuj ich tre[. Nale|y zwraca uwag na poprawno[ sformuBowaD i dobór wBa[ciwych kwot. Po zadekretowaniu operacji nale|y ponownie sprawdzi poprawno[ oraz wyja[ni ewentualne wtpliwo[ci.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 26 Sposób wykonania wiczenia UczeD powinien: 1) obliczy brakujce sumy, 2) zadekretowa podane operacje, 3) otworzy konta podanymi stanami pocztkowymi, 4) zaksigowa zadekretowane operacje gospodarcze. Zalecane metody nauczania  uczenia si: - wiczenia w grupach o jednorodnej pracy, - dyskusja. Zrodki dydaktyczne: - literatura z rozdziaBu 7 poradnika, - kalkulator, - komputer z dostpem do Internetu. wiczenie 4 Zadekretuj operacje gospodarcze dotyczce rozrachunków z pracownikami. Operacje gospodarcze w Przedsibiorstwie B. 1. RK/wniosek o zaliczk  wypBacono pracownikowi zaliczk na koszty podró|y sBu|bowej 500,00 2. Delegacja sBu|bowa  pracownik zBo|yB rozliczenie kosztów podró|y sBu|bowej na sum 440,00 3. KP  pracownik wpBaciB do kasy nierozliczon cz[ zaliczki na koszty podró|y sBu|bowej 60,00 4. RK/wniosek o zaliczk  wypBacono pracownikowi do rozliczenia zaliczk na zakup materiaBów 1 000,00 5. Pz/Fa  pracownik zBo|yB faktur na zakupione materiaBy, które przyjto do magazynu 1 100,00 6. RK/KW  wypBacono pracownikowi ró|nic wynikajc z rozliczenia zaliczki na zakup materiaBów 100,00 Sposób wykonania wiczenia UczeD powinien: 1) zadekretowa podane operacje. Zalecane metody nauczania  uczenia si: - wiczenia indywidualne. Zrodki dydaktyczne: - literatura z rozdziaBu 7 poradnika. wiczenie 5 Zaksiguj operacje gospodarcze dotyczce rozrachunków na kontach syntetycznych i analitycznych.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 27 Salda wybranych kont w Przedsibiorstwie Z. Kasa 1 780,00 Inne rozrachunki z pracownikami (Dt) 560,00 (saldo dotyczy pobranych zaliczek przez dwóch pracowników: Ann K. 300,00 osigni Krzysztofa G. 260,00) Operacje gospodarcze w Przedsibiorstwie Z. 1. RK  rozliczenie zaliczki przez Ann K.: a. rachunek za zakupione materiaBy biurowe (oBówki, dBugopisy, papier do drukarki) przekazany do zu|ycia 260,00 b. KP- zwrot do kasy niewykorzystanej zaliczki 40,00 2. RK/wniosek o zaliczk  wypBata zaliczki pracownikowi Janowi C. za podró| sBu|bow 700,00 3. RK  rozliczenie zaliczki przez Krzysztofa G.: a. PK  koszty podró|y sBu|bowej 350,00 b. KW  wypBata nale|nej pracownikowi kwoty z tytuBu poniesionych kosztów podró|y 90,00 4. RK/wniosek o zaliczk  wypBata zaliczki pracownikowi Ewelinie R. na zakup materiaBów 320,00 5. RK  rozliczenie zaliczki przez Jana C.: a. Fa/Pz  zakup materiaBów przekazanych do magazynu 350,00 b. Delegacja sBu|bowa  koszty przejazdu, diet i noclegów 290,00 c. KW  wypBata nale|nej pracownikowi kwoty 60,00 Wskazówki do realizacji: wiczenie mo|e by wykonywane indywidualnie lub w grupach. Konta analityczne i syntetyczne mog by w formie teowej. Nale|y zwróci uwag na konieczno[ uzgodnienia analityki z syntetyk. Bardzo istotna w tym wiczeniu jest umiejtno[ poprawnego interpretowania salda na koncie Inne rozrachunki z pracownikami. Sposób wykonania wiczenia UczeD powinien: 1) zadekretowa podane operacje, 2) otworzy konta syntetyczne i analityczne, podanymi stanami pocztkowymi, 3) zaksigowa zadekretowane operacje gospodarcze na kontach syntetycznych i analitycznych, 4) podliczy obroty na kontach analitycznych i uzgodni zapisy z kontem Inne rozrachunki 5) z pracownikami, 6) obliczy saldo na koncie Inne rozrachunki z pracownikami i dokona jego interpretacji. Zalecane metody nauczania  uczenia si: - wiczenia indywidualne, - wiczenia w grupach o jednorodnej pracy, - dyskusja. Zrodki dydaktyczne: - literatura z rozdziaBu 7 poradnika, - kalkulator.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 28 5.4.2. Sprawdzian postpów UczeD potrafi: Tak Nie 1) zdefiniowa pojcia: rozrachunki, nale|no[ci, zobowizania, 2) rozró|ni rodzaje rozrachunków, 3) zinterpretowa zapisy na kontach rozrachunków, 4) zaksigowa rozrachunki z kontrahentami - równie| na podstawie faktury VAT, 5) zaksigowa operacje dotyczce rozrachunków z pracownikami z tytuBu wynagrodzeD, 6) zaksigowa inne rozrachunki z pracownikami, 7) zaewidencjonowa rozrachunki na kontach analitycznych.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 29 5.5. Rozliczenia publicznoprawne zwizane z pracownikami 5.5.1. wiczenia wiczenie 1 UzupeBnij zdania. Podatnikiem podatku dochodowego od wypBat wynagrodzeD jest & & & & & & & & & , natomiast pBatnikiem jest & & & & & & & & & & & . Pracodawca potrca pracownikom zaliczk na podatek dochodowy i przekazuje w terminie okre[lonym w przepisach podatkowych do wBa[ciwego & & & & & & & & & & & .. PBatnik podatku dochodowego od wypBat wynagrodzeD, potrca podatek & & & ..i przekazuje w terminie okre[lonym w przepisach do & & & & & & & & & & & & & & & & O uzyskanych przez pracownika w cigu caBego roku dochodach, pracodawca jest zobowizany powiadomi & & & & & & & & & i & & & & & & & & & & & & & & & . w terminie do & & & & & & & & , sporzdzajc deklaracj & & & & & & ... SkBadki ubezpieczeD spoBecznych zatrudnionych pracowników, pBacone s w cz[ci przez & & & & & & & & & , a w cz[ci przez & & & & & & & & & . Podstaw wymiary skBadek na ubezpieczenie spoBeczne pracowników jest przychód pomniejszony o & & & & & & & & & & Zalecane metody nauczania  uczenia si: - wiczenia indywidualne. Zrodki dydaktyczne: - literatura z rozdziaBu 7 poradnika. wiczenie 2 Sporzdz na oryginalnym formularzu Deklaracj PIT-2 w ZakBadach WeBnianych NITECZKA w Zgierzu ul. Zielona 5, (przedsibiorstwo paDstwowe); NIP  732-10-10-100 majc nastpujce dane pracownika: Anna Lisiecka; NIP -732-170-60-60; urodzona  10.12.1970 r.; zamieszkaBa  95-100 Zgierz; ul. SBoneczna 20 m. 4; woj. Bódzkie; powiat zgierski; gmina Zgierz. Wskazówki do realizacji: Nale|y wcze[niej zleci uczniom przyniesienie z US formularzy PIT -2 lub te| wskaza stron do pobrania z Internetu. Zwraca nale|y uwag by uczniowie wypeBniali deklaracj zgodnie z przepisami. Sposób wykonania wiczenia UczeD powinien: 1) przygotowa formularz deklaracji PIT - 2, 2) wypeBni formularz danymi zawartymi w wiczeniu, 3) przekaza koledze do kontroli formalnej. Zalecane metody nauczania  uczenia si: - pokaz z obja[nieniem, - wiczenia indywidualne,  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 30 - wiczenia w grupach o jednorodnej lub zró|nicowanej pracy. Zrodki dydaktyczne: - literatura z rozdziaBu 7 poradnika, - deklaracje PIT -2. wiczenie 3 Oblicz poszczególne elementy wynagrodzenia, stosujc aktualne stawki podatkowe, za miesic styczeD i luty 200_ r., oraz wpisz do karty wynagrodzeD w ZakBadach Cukierniczych w Zgierzu ul. Kontrewers 15, dla: - JarosBaw ZieliDski; pracownik miejscowy; PESEL  68110212512; NIP  730-20-10-400; - pBaca podstawowa w umowie o prac  1 800,00 - dodatek sta|owy -10% pBacy podstawowej, - potrcenia tylko w miesicu styczniu: " alimenty  200,00, " skBadki ubezpieczenia dobrowolnego  100,00, - zasiBek rodzinny na 2 dzieci  tylko w miesicu styczniu, - premia regulaminowa: " styczeD - 20% pBacy zasadniczej, " luty  10% pBacy zasadniczej, - wynagrodzenie za czas choroby w miesicu lutym  300,00, - pBaca podstawowa w lutym, w zwizku z chorob  1 400,00. Wskazówki do realizacji: Bardzo istotne jest prawidBowe obliczenie kwot i stosowanie aktualnych przepisów podatkowych. Uczniowie powinni mie mo|liwo[ ich sprawdzenia w Internecie. Nale|y oceni równie| prac, podczas kontroli kart wynagrodzeD. Sposób wykonania wiczenia UczeD powinien: 1) sporzdzi w zeszycie indywidualn kart wynagrodzeD, 2) obliczy poszczególne elementy wynagrodzeD za miesic styczeD i luty, stosujc aktualnie obowizujce przepisy, 3) wypeBni obliczonymi danymi sporzdzon uprzednio kart wynagrodzeD, 4) przekaza koledze do kontroli formalne i rachunkowej. Zalecane metody nauczania  uczenia si: - pokaz z obja[nieniem, - wiczenia indywidualne, - wiczenia w grupach o jednorodnej lub zró|nicowanej pracy, Zrodki dydaktyczne: - literatura z rozdziaBu 7 poradnika, - kalkulator, - komputer z drukark i dostpem do Internetu.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 31 wiczenie 4 Sporzdz na oryginalnych formularzach deklaracj PIT-4 za miesic grudzieD, oraz informacj o zaliczkach na podatek dochodowy- PIT-11, za rok 200_, obliczajc kwoty wedBug aktualnie obowizujcych stawek, majc nastpujce dane: - pBatnik  Krawiectwo i Bielizniarstwo sp z o.o.; NIP  732-18-78-090; Regon  501231456; 95-100 Zgierz; ul. DBuga 80/82; powiat zgierski; województwo Bódzkie; zatrudniajcy 1 pracownic na caBy etat (wymieniona ni|ej), - podatnik  Teresa Szczsna; NIP -732-17-60-620; ur. 05.12.1970 r. zamieszkaBa w Zgierzu ul. L.Staffa 12 m.5; zatrudniona 1 grudnia 200_ r.; PESEL 70120502263, - wynagrodzenie: " 11 pBaca podstawowa  1 700,00 " 21 premia - 400,00 " 12 godziny nadliczbowe  200,00 Wskazówki do realizacji: Nale|y wcze[niej zleci uczniom przyniesienie z US formularzy PIT - 4 i PIT-11, lub te| wskaza stron do pobrania z Internetu. Zwraca nale|y uwag by uczniowie wypeBniali deklaracj zgodnie z przepisami i dokonywali wnikliwej kontroli deklaracji sporzdzonych przez kolegów. Sposób wykonania wiczenia UczeD powinien: 1) przygotowa formularz deklaracji PIT - 4, lub [cign z Internetu, 2) wypeBni formularz danymi zawartymi w wiczeniu, 3) przygotowa formularz deklaracji PIT - 11, lub [cign z Internetu, 4) wypeBni formularz danymi zawartymi w wiczeniu, 5) przekaza koledze do kontroli formalnej. Zalecane metody nauczania  uczenia si: - pokaz z obja[nieniem, - wiczenia indywidualne, - wiczenia w grupach o jednorodnej lub zró|nicowanej pracy. Zrodki dydaktyczne: - literatura z rozdziaBu 7 poradnika, deklaracje PIT - 4 , PIT - 11, - kalkulator, komputer z drukark i dostpem do Internetu. wiczenie 5 Sporzdz na oryginalnych formularzach: Raport imienny RCA, Raport miesiczny RMUA, Deklaracj rozliczeniow DRA, za miesic grudzieD 200_r.,obliczajc kwoty wedBug aktualnie obowizujcych stawek, majc nastpujce dane: - pBatnik  Krawiectwo i Bielizniarstwo sp z o.o.; NIP  732-18-78-090; Regon  501231456; 95-100 Zgierz; ul. DBuga 80/82; powiat zgierski; województwo Bódzkie; zatrudniajcy 1 pracownic na caBy etat (wymieniona ni|ej); nazwa skrócona  KRAWBIEL, - podatnik  Teresa Szczsna; NIP -732-17-60-620; ur. 05.12.1970 r. zamieszkaBa w Zgierzu ul. L. Staffa 12 m.5; zatrudniona 1 grudnia 200_ r.; PESEL 70120502263, - wynagrodzenie: " 11 pBaca podstawowa  1 700,00  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 32 " 21 premia - 400,00 " 12 godziny nadliczbowe  200,00 - kod tytuBu ubezpieczenia  011000. Wskazówki do realizacji: Nale|y wcze[niej zleci uczniom przyniesienie z ZUS formularzy Raportów RCA, RMUA, i deklaracji DRA, lub te| wskaza stron do pobrania z Internetu. Zwraca nale|y uwag by uczniowie wypeBniali deklaracj zgodnie z przepisami i dokonywali wnikliwej kontroli deklaracji sporzdzonych przez kolegów. Sposób wykonania wiczenia UczeD powinien: 1) przygotowa formularz Raportu RCA, 2) wypeBni formularz danymi zawartymi w wiczeniu, 3) przygotowa formularz Raportu RMUA, 4) wypeBni formularz danymi zawartymi w wiczeniu, 5) przygotowa formularz Deklaracji DRA, 6) wypeBni formularz danymi zawartymi w wiczeniu, 7) przekaza koledze do kontroli formalnej. Zalecane metody nauczania  uczenia si: - pokaz z obja[nieniem, - wiczenia indywidualne, - wiczenia w grupach o jednorodnej lub zró|nicowanej pracy. Zrodki dydaktyczne: - literatura zgodna z wykazem w punkcie 7 poradnika, - deklaracje RCA , RMUA, DRA, - kalkulator, - komputer z dostpem do Internetu. 5.5.2. Sprawdzian postpów UczeD potrafi: Tak Nie 1) zdefiniowa pojcia: pBaca brutto, pBaca netto, pBatnik i podatnik podatku dochodowego od wypBat wynagrodzeD, 2) zidentyfikowa elementy karty wynagrodzeD pracownika, 3) sporzdzi kart wynagrodzeD, 4) obliczy poszczególne elementy listy pBac: - pBac brutto, - pBac netto, - kwot do wypBaty, - kwot zasiBku rodzinnego, 5) sporzdzi deklaracje podatkowe - PIT - 4, PIT - 2, PIT  11, 6) sporzdzi informacje i deklaracje ZUS - RCA, RMUA, DRA.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 33 5.6. Rozliczenia podatkowe 5.6.1. wiczenia wiczenie 1 UzupeBnij zdania. Podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych s: osoby & & & & & & , jednostki organizacyjne & & & & & & & & & & & & & .., podatkowe grupy & & & & & & & , spóBki & & & & & & & & & & & & . Przedmiotem opodatkowania jest & & & & & & & & & & stanowicy ró|nic midzy & & & & & & & & & & .. a & & & & & & & & & . Podatnikiem podatku VAT s osoby & & & & & & .., jednostki organizacyjne & & & & & & & & & & & & & & & & ., osoby fizyczne wykonujce & & & & & & & & & Zalecane metody nauczania  uczenia si: - wiczenia indywidualne. Zrodki dydaktyczne: - literatura z rozdziaBu 7 poradnika. wiczenie 2 Sporzdz Rejestr zakupu i sprzeda|y VAT oraz Deklaracj VAT 7. Tabela 5.6  1. Operacje gospodarcze w Hurtowni Odzie|y JULIA spóBka z o.o. w Zgierzu, ul. PrzemysBowa 4, NIP 734-502-60-20, które wystpiBy w miesicu grudniu i byBy zwizane z zakupem i sprzeda|. Lp. Data Dokum. Kontrahent Tre[ Kwota netto VAT % kwota 1. 06.12. FVAT SPORT-TOP, 09-200 Aki ul. Zakup 960,00 2 211,20 1/12 BiaBa 3, 625-480-20-10 towarów 1 110,00 2 77,70 7 2. 10.12. FVAT LENTEX, 87-800 WBocBawek Zakup 12/12 ul. Lniana 2, 685-372-15-40 towarów 12 000,00 2 2640,00 2 3. 13.12. FVAT MPGK, Zgierz, ul. Cicha 6, Wywóz 32/12 732-542-07-20 odpadów 56,00 7 3,92 4. 14.12. FVAT KOTEK, Zgierz ul. Mokra 7, Sprzeda| 3 240,00 2 712,80 1/12 732-46-25-382 towarów 650,00 2 45,50 7 5. 19.12. FVAT ZakBad Energetyczny, Zgierz, 45/12 ul. Ciasna 9, 732-453-89-56 Energia 254,00 2 55,88 2 6. 20.12. FVAT LENTEX, 87-800 WBocBawek Zakup 14 500,00 2 3190,00 22/12 ul. Lniana 2, 685-372-15-40 towarów 11 050,00 2 773,50 7 7. 22.12. FVAT LOMA,87-890 Lubraniec, Sprzeda| 10 350,00 2 2277,00 145/12 ul. ZBota, 849-259-26-32 towarów 6 240,00 2 436,80 7 8. 23.12. FVAT BAWEANA, 92-245 Aódz ul. Zakup 5 250,00 2 1155,00 68/12 Kowalska 1, 730-25-58-963 towarów 4 200,00 2 294,00 7 9. 25.12. FVAT Zgierska SpóBka Wodna, Zu|ycie  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 34 18/12 Zgierz, ul. Wodna 4, 732-458- wody 252,00 2 55,44 28-69 2 10. 30.12. FVAT DIANA, Zgierz ul. DBuga 79; Sprzeda| 8 596,23 2 1891,17 45/12 732-58-95-698 towarów 1 540,00 2 107,80 7 yródBo: opracowanie wBasne Wskazówki do realizacji: Nale|y wcze[niej zleci uczniom przyniesienie z US formularzy VAT - 7 lub te| wskaza stron do pobrania z Internetu. wiczenie mo|e by wykonywane indywidualnie, w grupach o jednorodnej lub zró|nicowanej pracy. Przy pracy zró|nicowanej  grupy przekazuj sporzdzone rejestry grupie sporzdzajcej deklaracje VAT. Jedna z grup mo|e dokonywa kontroli - peBni role US. Zwraca nale|y uwag by uczniowie wypeBniali deklaracj zgodnie z przepisami i dokonywali wnikliwej kontroli deklaracji sporzdzonych przez kolegów. Sposób wykonania wiczenia UczeD powinien: 1) przygotowa rejestr zakupu VAT, 2) wpisa dane z zadania do przygotowanego rejestru zakupu, 3) przygotowa rejestr sprzeda|y VAT, 4) wpisa do rejestru operacje sprzeda|y, 5) podsumowa i uzgodni rejestry, 6) przekaza sporzdzone rejestry koledze do kontroli formalnej, 7) przygotowa deklaracj VAT  7, 8) sporzdzi deklaracj VAT - 7 na podstawie sporzdzonych rejestrów zakupu i sprzeda|y, wiedzc, |e nadwy|ka podatku naliczonego nad nale|nym w poprzedniej deklaracji wynosiBa 2 000,00. Zalecane metody nauczania  uczenia si: - pokaz z obja[nieniem, - wiczenia indywidualne, - wiczenia w grupach o jednorodnej lub zró|nicowanej pracy, - dyskusja. Zrodki dydaktyczne: - literatura zgodna z punktem 7 poradnika, - komputer z drukark i dostpem do Internetu, - kalkulator, - formularze rejestrów i deklaracji VAT - 7. wiczenie 3 Sporzdz deklaracj CIT- 2, za miesic styczeD 200_ r. dla Hurtowni Obuwia BUCIK spóBka z o.o; Zgierz ul. Ciasna 3; REGON -236958741; zezwolenie  B 234/01 z 20.01.2001 r.; rozpoczcie dziaBalno[ci  01.02.2001r.; wiedzc |e: - przychód ze sprzeda|y w miesicu styczniu wyniósB -280 250,00 - koszt uzyskania przychodu - 210 150,00  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 35 Wskazówki do realizacji: Nale|y wcze[niej zleci uczniom przyniesienie z US formularzy CIT  2, lub te| wskaza stron do pobrania z Internetu. wiczenie mo|e by wykonywane indywidualnie lub w grupach. Bardzo istotna jest prawidBowo[ obliczenia podatku dochodowego z zastosowaniem aktualnych przepisów podatkowych. Zwraca nale|y uwag by uczniowie wypeBniali deklaracj zgodnie z przepisami i dokonywali wnikliwej kontroli deklaracji sporzdzonych przez kolegów. Sposób wykonania wiczenia UczeD powinien: 1) przygotowa deklaracj CIT  2, 2) obliczy podatek dochodowy stosujc aktualne stawki, 3) sporzdzi deklaracj CIT  2, 4) przekaza sporzdzon deklaracj koledze, do kontroli formalnej. Zalecane metody nauczania  uczenia si: - pokaz z obja[nieniem, - wiczenia indywidualne, - wiczenia w grupach o jednorodnej lub zró|nicowanej pracy, - dyskusja. Zrodki dydaktyczne: - literatura zgodna z punktem 7 poradnika, - komputer z drukark i dostpem do Internetu, - kalkulator, - formularze deklaracji CIT  2. 5.6.2. Sprawdzian postpów UczeD potrafi: Tak Nie 1) zdefiniowa pojcia: podatek, podmiot opodatkowania, przedmiot opodatkowania, 2) sklasyfikowa podatki, 3) obliczy podatek dochodowy od osób prawnych, 4) sporzdzi deklaracj CIT  2, 5) sporzdzi deklaracj zakupu i sprzeda|y VAT, 6) sporzdzi deklaracj VAT  7, 7) zidentyfikowa przedmiot opodatkowania podatkiem akcyzowym, 8) zaksigowa rozliczenie z urzdem skarbowym z tytuBu podatku dochodowego od osób prawnych, 9) zaksigowa operacje zwizane z VAT naliczonym, nale|nym i rozliczeniem tego podatku z urzdem skarbowym.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 36 5.7. Zastosowanie programów komputerowych w rozliczeniach podatkowych 5.7.1 wiczenia wiczenie 1 Przygotuj i wydrukuj deklaracj CIT-2 za dwa kolejne miesice, stosujc aktualne stawki podatkowe, dla firmy o danych: Firma Dziewiarska  MODENA  ul. Sportowa 5/1; 95-041 Konstantynów; NIP  732-456-10-12; regon  442167891; rachunek bankowy: 04 1010 2010 3456 6789 1221 6532. Tabela 5.7.1.1. Dane do deklaracji CIT-2 luty styczeD przychody 285 200,00 320 000,00 koszty uzyskania przychodów 206 100,00 285 000,00 strata w zwizku z postanowieniami art. 7 -- ust . 3-4a ustawy kwota odliczonych w poprzednich latach -- wydatków kwota dochodu zwolnionego od podatku -- oraz stawka podatku yródBo: opracowanie wBasne Wskazówki do realizacji: Przed przystpieniem do realizacji wiczenia nauczyciel powinien omówi jego zakres i zaprezentowa sposób obsBugi programu. Sposób wykonania wiczenia UczeD powinien: 1) uruchomi program, w którym bdzie sporzdzaB deklaracj, 2) dokona ustawieD parametrów pracy w programie, 3) wprowadzi dane wg wzoru, 4) potwierdzi (tworzenie deklaracji), 5) wydrukowa deklaracj. Zalecane metody nauczania  uczenia si: - pokaz z obja[nieniem, wiczenia praktyczne Zrodki dydaktyczne: - program komputerowy zawierajcy deklaracj CIT-2, - przykBadowy formularz wypeBnionej deklaracji CIT-2. - drukarka sieciowa. wiczenie 2 Przygotuj i wydrukuj deklaracj PIT-4  deklaracj na zaliczk miesiczn na podatek dochodowy od Bcznej kwoty wypBat za dwa kolejne miesice w firmie: ZakBad Dziewiarsko- Konfekcyjny DRITEX; NIP  113-893-13-48; regon  569234562; adres - ul. Sosnowa 1; 95- 054 Aódz, dla danych: wynagrodzenie ze stosunku pracy:  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 37 Tabela 5.7.1.2. Dane do deklaracji PIT-4  wynagrodzenie ze stosunku pracy miesic bie|cy miesic poprzedni liczba podatników 25 25 suma wypBat 36 200,00 38 500,00 nale|ne zaliczki 3 500,00 3 650,00 inne przychody -- yródBo: opracowanie wBasne Wskazówki do realizacji: Przed przystpieniem do realizacji wiczenia nauczyciel powinien omówi jego zakres i zaprezentowa sposób obsBugi programu. Sposób wykonania wiczenia UczeD powinien: 1) uruchomi program, w którym bdzie sporzdzaB deklaracj, 2) dokona ustawieD parametrów pracy w programie, 3) wprowadzi dane, 4) potwierdzi (tworzenie deklaracji), 5) wydrukowa deklaracj. Zalecane metody nauczania  uczenia si: - pokaz z obja[nieniem, wiczenia praktyczne Zrodki dydaktyczne: - program komputerowy zawierajcy deklaracj PIT-4, - przykBadowy formularz wypeBnionej deklaracji PIT-4. - drukarka sieciowa. wiczenie 3 Przygotuj i wydrukuj deklaracj PIT-5 za dwa kolejne miesice, stosujc aktualne stawki podatkowe, w firmie DRITEX (dane firmy pobierz z wiczenia 2; dane wBa[ciciela: Jan Kowalski  NIP 116-234-13-14; PESEL 60010122222; adres: ul. Akacjowa 15/1; 95-100 Zgierz; Urzd Skarbowy w Zgierzu; rachunek: 04 0011 9111 1234 2345 1212 1111. Tabela 5.7.1.3. Dane do deklaracji PIT-5 luty styczeD udziaB % 100% 100% przychody 75 000,00 82 000,00 koszty uzyskania przychody 61 000,00 65 000,00 skBadki zapBacone bezpo[rednio przez - - wBa[ciciela na ubezpieczenie: emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe yródBo: opracowanie wBasne  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 38 Wskazówki do realizacji: Przed przystpieniem do realizacji wiczenia nauczyciel powinien omówi jego zakres i zaprezentowa sposób obsBugi programu. Sposób wykonania wiczenia UczeD powinien: 1) uruchomi program, w którym bdzie sporzdzaB deklaracj, 2) dokona ustawieD parametrów pracy w programie: - podatnik osiga przychody z pozarolniczej dziaBalno[ci gospodarczej, - podatnik korzysta z odliczeD od dochodu na podstawie art. 26. ust.1 pkt 2, 5-6a i 9 ustawy, 3) wprowadzi dane, 4) potwierdzi (tworzenie deklaracji), 5) wydrukowa deklaracj. Zalecane metody nauczania  uczenia si: - pokaz z obja[nieniem, wiczenia praktyczne Zrodki dydaktyczne: - program komputerowy zawierajcy deklaracj PIT-5, - przykBadowy formularz wypeBnionej deklaracji PIT-5. - drukarka sieciowa. wiczenie 4 Przygotuj i wydrukuj deklaracj VAT-7  deklaracja dla podatku od towarów i usBug za dany miesic (np. luty) w firmie DOMINO. Podatnik wykonaB czynno[ci o których mowa w art. 86 ust. 8 pkt. 1 Tabela 5.7.1.4. Dane do deklaracji VAT-7 netto VAT sprzeda| opodatkowana stawk 22% 120 000,00 26 840,00 sprzeda| opodatkowana stawk 7% 25 000,00 1 750,00 opodatkowane zakupy towarów zwizane ze sprzeda| opodatkowan 110 000,00 22 700,00 kwota nadwy|ki z poprzedniej deklaracji X 1 500,00 yródBo: opracowanie wBasne Wskazówki do realizacji: Przed przystpieniem do realizacji wiczenia nauczyciel powinien omówi jego zakres i zaprezentowa sposób obsBugi programu. Sposób wykonania wiczenia UczeD powinien: 1) uruchomi program, w którym bdziesz sporzdzaB deklaracj, 2) dokona ustawieD parametrów pracy w programie: podatnik osiga przychody z pozarolniczej dziaBalno[ci gospodarczej, 3) wprowadzi dane, 4) potwierdzi (tworzenie deklaracji), 5) wydrukowa deklaracj.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 39 Zalecane metody nauczania  uczenia si: pokaz z obja[nieniem, wiczenia praktyczne Zrodki dydaktyczne: - program komputerowy zawierajcy deklaracj VAT-7, - przykBadowy formularz wypeBnionej deklaracji VAT-7. - drukarka sieciowa. 5.7.2. Sprawdzian postpów UczeD potrafi: Tak Nie 1) doda nowego podatnika do programu, 2) dokona ustawieD parametrów pracy programu, 3) sporzdzi deklaracj CIT-2, PIT-4, PIT-5, VAT-7 za dany miesic, 4) wydrukowa deklaracje.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 40 5.8. Program PAATNIK w rozliczeniach z ZUS 5.8.1. wiczenia wiczenia 1 Zarejestruj nowego pBatnika w programie PAATNIK na podstawie danych: Tabela 5.8.1.1. Informacje o firmie i jej wBa[cicielu INFORMACJE O WAAZCICIELU 1. Imiona i nazwisko Irena Anna Dominiak 2. Imi ojca PaweB 3. Imi matki StanisBawa 4. Miejsce urodzenia Zgierz 5. Nazwisko rodowe Kowalska 6. PESEL 60010122222 7. NIP 113-863-13-48 8. Seria i numer dowodu BD7838090 9. Miejsce zamieszkania 95-100 Zgierz, ul. SkBadowa 15 10. Urzd Skarbowy 95-100 Zgierz, ul. Ks. PopieBuszki 8 11. ZUS 95-100 Zgierz, ul. Chopina 5 12. Kod tytuBu ubezp. 051000 13. Dane o ubezpieczeniach ubezpieczenia obowizkowe: emerytalne, rentowe i wypadkowe; ubezpieczenia dobrowolne: chorobowe DANE FIRMY 1. Nazwa HURTOWNIA ODZIE{Y DOMINO 2. Nazwa skrócona DOMINO 3. Regon 569234562 4. Adres 95-100 Zgierz, ul. Aódzka 25 5. Data rozpoczcia dziaBalno[ci 200_-__-__ Nr rachunku bankowego 58 1140 1010 0000 2612 0000 1001 6. Kod rodzaju uprawnienia 11 7. Numer uprawnienia 33125 8. Data uprawnienia 200_-12-31 9. Rodzaj uprawnienia Wpis do ewidencji dziaBalno[ci gospodarczej 10. Nazwa organu wydajcego Sd Rejonowy w Aodzi WydziaB Gospodarczy 11. Ubezpieczenie wypadkowe 1,93% yródBo: opracowanie wBasne Wskazówki do realizacji: Przed przystpieniem do realizacji wiczenia nauczyciel powinien omówi jego zakres i zaprezentowa sposób rejestracji nowego pBatnika w programie. Sposób wykonania wiczenia UczeD powinien: 1) z menu <PBatnik> w oknie gBównym wybra <Rejestr pBatników& > <PBatnik> <Nowy>, 2) pracowa na zakBadkach: dane identyfikacyjne, adres siedziby, inne dane,  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 41 3) weryfikowa i zapisa bezbBdne dane. Zalecane metody nauczania  uczenia si: pokaz z obja[nieniem, wiczenia praktyczne Zrodki dydaktyczne: - program komputerowy PAATNIK, - pomoc w programie PAATNIK. wiczenie 2 WypeBnij, zweryfikuj i zapisz dokument zgBoszeniowy pBatnika ZFA. Wskazówki do realizacji: Przed przystpieniem do realizacji wiczenia nauczyciel powinien omówi jego zakres i zaprezentowa sposób wypeBniania dokumentu ZFA w programie. Sposób wykonania wiczenia UczeD powinien: 1) otworzy okno <Dokumenty zgBoszeniowe>, 2) wybra typ dokumentu zgBoszeniowego, 3) wypeBni danymi dokument, weryfikuj i zapisz. Zalecane metody nauczania  uczenia si:  pokaz z obja[nieniem, wiczenia praktyczne Zrodki dydaktyczne: - program komputerowy PAATNIK, - pomoc w programie PAATNIK. wiczenie 3 1. Importuj z programu kadrowo pBacowego do programu PAATNIK dane pracownika. 2. Zweryfikuj w programie PAATNIK dokument ZUA dla tego pracownika. Wskazówki do realizacji: Przed przystpieniem do realizacji wiczenia nauczyciel powinien omówi jego zakres i zaprezentowa sposób importu dokumentów z programu kadrowo-pBacowego do programu. Sposób wykonania wiczenia UczeD powinien: 1) eksportowa dokument ZUA eksport w programie kadrowo  pBacowym (aby import przebiegB prawidBowo dane firmy w programie kadrowo  pBacowym musz by identyczne jak w programie PAATNIK, 2) importowa ten dokument w programie PAATNIK - <Narzdzia> <Importuj dokumenty>, 3) edytuj zaimportowany dokument, weryfikuj i zapisz. Zalecane metody nauczania  uczenia si:  pokaz z obja[nieniem, wiczenia praktyczne  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 42 Zrodki dydaktyczne: - program komputerowy PAATNIK, - program kadrowo-pBacowy, - pomoc w programie PAATNIK. wiczenie 4 Sporzdz w programie PAATNIK dokument zgBoszeniowy ZUA wBa[ciciela firmy DOMINO pani I. Dominiak na podstawie danych z tabeli 5.8.1.1. Wskazówki do realizacji: Przed przystpieniem do realizacji wiczenia nauczyciel powinien omówi jego zakres i zaprezentowa sposób wypeBniania dokumentu ZUA w programie. Sposób wykonania wiczenia UczeD powinien: 1) wprowadzi do rejestru ubezpieczonych dane wBa[ciciela firmy, 2) otworzy nowy dokument zgBoszeniowy, 3) wprowadzi dane do dokumentu, 4) zweryfikowa dokument i zapisa bezbBdny dokument. Zalecane metody nauczania  uczenia si:  pokaz z obja[nieniem, wiczenia praktyczne Zrodki dydaktyczne: - program komputerowy PAATNIK, - pomoc w programie PAATNIK. wiczenie 5 Sporzdz w programie PAATNIK dokumenty zgBoszeniowe ZUA pracowników firmy DOMINO na podstawie danych: Tabela 5.8.1.2. Dane pracowników firmy DANE PRACOWNIKÓW ZATRUDNIONYCH NA UMOW O PRAC - Wyszczególnienie Adam Kaczmarek Piotr Szewczyk 1. Imi ojca StanisBaw MirosBaw 2. Imi matki Jadwiga Danuta 3. Miejsce urodzenia Zgierz Kalisz 1. PESEL 68081110885 78021707600 - NIP 60072601071 59061216570 4. Seria i nr dowodu DD4834294 DB7747110 5. Miejsce zamieszkania Zgierz, ul. Spacerowa 2/4 Aódz, Zielona 8/3 6. Kod 95-100 93-234 7. Kod tytuBu ubezp. 011000 011000 Dane o ubezpieczeniach Ze wszystkich 8. Ze wszystkich tytuBów spoBecznych tytuBów 9. Data zatrudnienia 2005-__-__ 2005-__-__ 10. Wymiar czasu pracy 1/1 1/1 Liczba osób, na które jest 11. 1 0 wypBacany zasiBek rodzinny yródBo: opracowanie wBasne  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 43 Wskazówki do realizacji: Przed przystpieniem do realizacji wiczenia nauczyciel powinien omówi jego zakres i zaprezentowa sposób rejestru ubezpieczonych i dokumentów zgBoszeniowych w programie. Sposób wykonania wiczenia UczeD powinien: 1) wprowadzi do rejestru ubezpieczonych dane pracowników firmy, 2) otworzy nowy dokument zgBoszeniowy, 3) wprowadzi dane pracownika do dokumentu, 4) zweryfikowa dokument i zapisz bezbBdny dokument, 5) postpowa analogicznie dla drugiego pracownika. Zalecane metody nauczania  uczenia si:  pokaz z obja[nieniem, wiczenia praktyczne Zrodki dydaktyczne: - program komputerowy PAATNIK, - pomoc w programie PAATNIK. wiczenie 6 Utwórz nowy zestaw dokumentów zgBoszeniowych za dany miesic, który bdzie zawieraB dokumenty: ZUA wBa[ciciela, ZUA wszystkich pracowników oraz nadaj mu status <WysBany>. Wskazówki do realizacji: Przed przystpieniem do realizacji wiczenia nauczyciel powinien omówi jego zakres i zaprezentowa sposób tworzenia zestawów w programie. Sposób wykonania wiczenia UczeD powinien: 1) w oknie gBównym programu <PBatnik  DOMINO> wybra zakBadk <Zestawy> <Zestawy wprowadzone> <Nowy zestaw>, 2) wprowadzi nazw zestawu, 3) wybra <Dodaj>, aby doda dokumenty do zestawu -> OK, 4) zweryfikowa i zapisa dokumenty w zestawie, 5) wysBa zestaw dokumentów. Zalecane metody nauczania  uczenia si:  pokaz z obja[nieniem, wiczenia praktyczne Zrodki dydaktyczne: - program komputerowy PAATNIK, - pomoc w programie PAATNIK, - drukarka. wiczenie 7 WypeBnij, zweryfikuj, zapisz dokument ZIUA  zgBoszenie korekty danych identyfikacyjnych osoby ubezpieczonej dla pracownika Adama Kaczmarka. Korekcie podlega seria i numer  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 44 dowodu osobistego (zmiana z DD4834294 na BB5454545) oraz nazwisko  poprawne nazwisko Kaczmarski. Wskazówki do realizacji: Przed przystpieniem do realizacji wiczenia nauczyciel powinien omówi jego zakres i zaprezentowa sposób tworzenia dokumentów korygujcych dla ubezpieczonych w programie. Sposób wykonania wiczenia UczeD powinien: 1) otworzy nowy dokument zgBoszeniowy ZIUA, 2) w oknie <Lista ubezpieczonych> wskaza ubezpieczonego, dla którego bdzie tworzony dokument ZIUA, 3) wprowadzi aktualne dane pracownika do dokumentu, 4) zweryfikowa dokument i zapisa bezbBdny dokument. Zalecane metody nauczania  uczenia si:  pokaz z obja[nieniem, wiczenia praktyczne Zrodki dydaktyczne: - program komputerowy PAATNIK, - pomoc w programie PAATNIK. wiczenie 8 Utwórz nowy zestaw dokumentów zgBoszeniowych zawierajcy dokument ZIUA Adama Kaczmarskiego. Nadaj mu status <WysBany> (pamitaj, |e dokument zostanie automatycznie wydrukowany). Wskazówki do realizacji: Przed przystpieniem do realizacji wiczenia nauczyciel powinien omówi jego zakres i przypomnie uczniom, |e dokument zostanie automatycznie wydrukowany. Sposób wykonania wiczenia UczeD powinien: 1) postpowa analogicznie jak w wiczeniu 6., 2) wydrukowa dokument. Zalecane metody nauczania  uczenia si: - pokaz z obja[nieniem, wiczenia praktyczne Zrodki dydaktyczne: - program komputerowy PAATNIK, - pomoc w programie PAATNIK, - drukarka. wiczenie 9 Zaktualizuj w rejestrze ubezpieczonych dane Adama Kaczmarskiego na podstawie danych z wiczenia 7.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 45 Wskazówki do realizacji: Przed przystpieniem do realizacji wiczenia nauczyciel powinien omówi jego zakres. Sposób wykonania wiczenia UczeD powinien: 1) edytowa dane A. Kaczmarka w rejestrze ubezpieczonych, 2) wprowadzi zmiany na podstawie danych z wiczenia 7. Zalecane metody nauczania  uczenia si:  instrukta|, wiczenia praktyczne. Zrodki dydaktyczne: - program komputerowy PAATNIK, - pomoc w programie PAATNIK. wiczenie 10 Utwórz dokument korekty do dokumentu ZFA pBatnika DOMINO: 1. bBdnie wprowadzona dana ewidencyjna pBatnika: korekta miejsca urodzenia  Kalisz. 2. bBdnie wprowadzony numer rachunku bankowego pBatnika: poprawny numer 04 1240 3057 1111 0000 3443 4725. Wskazówki do realizacji: Przed przystpieniem do realizacji wiczenia nauczyciel powinien omówi jego zakres i zaprezentowa sposób tworzenia dokumentów korygujcych dla pBatnika. Sposób wykonania wiczenia UczeD powinien: 1) wskaza dokument ZFA, który chce skopiowa, 2) wybra z menu gBównego <Edycja> <Utwórz kopi dokumentu>, 3) w bloku I w poz. 02 wstawi cyfr 2-korekta danych pBatnika skBadek, 4) dokona poprawek w dokumencie, 5) weryfikowa i zapisa dokument, 6) wy[lij dokument w nowym zestawie. Zalecane metody nauczania  uczenia si:  pokaz z obja[nieniem, wiczenia praktyczne Zrodki dydaktyczne: - program komputerowy PAATNIK, - pomoc w programie PAATNIK, - drukarka. wiczenie 11 Sporzdz i wy[lij dokument ZBA - do zgBoszenia nowego rachunku bankowego pBatnika (nowy numer: 23 1160 2202 0000 0000 6189 3665).  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 46 Wskazówki do realizacji: Przed przystpieniem do realizacji wiczenia nauczyciel powinien omówi jego zakres i zaprezentowa sposób obsBugi nowych dokumentów zgBoszeniowych w programie. Sposób wykonania wiczenia UczeD powinien: 1) wybra nowy dokument zgBoszeniowy ZBA, 2) wybra opcj dodawania nowego rachunku bankowego, 3) wprowadzi nowy numer rachunku bankowego, 4) zweryfikowa i zapisa dokument. Zalecane metody nauczania  uczenia si:  pokaz z obja[nieniem, wiczenia praktyczne Zrodki dydaktyczne: - program komputerowy PAATNIK, - pomoc w programie PAATNIK. wiczenie 12 Dokumentem zgBoszeniowym ZIPA sporzdz korekt danych identyfikacyjnych pBatnika: prawidBowy NIP  827-102-47-55. Wskazówki do realizacji: Przed przystpieniem do realizacji wiczenia nauczyciel powinien omówi jego zakres. Sposób wykonania wiczenia UczeD powinien: 1) wybra nowy dokument zgBoszeniowy ZIPA, 2) wybra opcj  korekta danych, 3) wprowadzi poprawne dane, 4) weryfikowa i zapisa dokument, 5) wysBa dokument w nowym zestawie zgBoszeniowym. Zalecane metody nauczania  uczenia si:  instrukta|, wiczenia praktyczne Zrodki dydaktyczne: - program komputerowy PAATNIK, - pomoc w programie PAATNIK, - drukarka. wiczenie 13 Zaktualizuj w rejestrze pBatnika dane pBatnika DOMINO na podstawie danych z wiczenia 10. i 12. Wskazówki do realizacji: Przed przystpieniem do realizacji wiczenia nauczyciel powinien omówi jego zakres i zaprezentowa sposób aktualizacji danych pBatnika w rejestrze.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 47 Sposób wykonania wiczenia UczeD powinien: 1) edytowa dane pBatnika DOMINO w rejestrze pBatników, 2) wprowadzi zmiany na podstawie danych z wiczeD 10. i 12. Zalecane metody nauczania  uczenia si:  pokaz z obja[nieniem, wiczenia praktyczne Zrodki dydaktyczne: - program komputerowy PAATNIK, - pomoc w programie PAATNIK. wiczenie 14 Utwórz raporty imienne RCA w programie PAATNIK dla pracowników i wBa[ciciela na podstawie danych poni|ej i tabeli 5.8.1.2: Tabela 5.8.1.3. Dane uzupeBniajce pracowników firmy DANE UZUPEANIAJCE PRACOWNIKÓW Podstawa wymiaru Adam Irena Dominiak Piotr Szewczyk skBadki na: Kaczmarski 60% przecitnego ubezpieczenie 1. 1 650,00 1 849,00 wynagrodzenia emerytalne w poprzednim kwartale ubezpieczenie 60% przecitnego 2. chorobowe i 1 650,00 1 849,00 wynagrodzenia wypadkowe w poprzednim kwartale minimalna podstawa na ubezpieczenie ubezpieczenie 3. 1 341,29 1 703,05 zdrowotne dla zdrowotne pracodawców w poprzednim kwartale yródBo: opracowanie wBasne Wskazówki do realizacji: Przed przystpieniem do realizacji wiczenia nauczyciel powinien omówi jego zakres i zaprezentowa sposób tworzenia raportów imiennych w programie. Sposób wykonania wiczenia UczeD powinien: 1) wybra <Dokumenty wprowadzone> <Nowy> <Dokumenty rozliczeniowe> <RCA>, 2) na zakBadce III-VI wybra przycisk <Dodaj>, 3) dokona wyboru ubezpieczonego, dla którego bdzie sporzdzaB raport -> OK., 4) wstawi kod tytuBu ubezpieczenia pracownika oraz wpisa wymiar czasu pracy (na podstawie tabeli 5.8.1.2); dla wBa[ciciela bez wymiaru czasu pracy, 5) wprowadzi prawidBowo podstawy wymiaru skBadek emerytalnych, chorobowych i wypadkowych oraz zdrowotnych, 6) <Wylicz>, <Weryfikuj >, <Zapisz i zamknij>.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 48 Zalecane metody nauczania  uczenia si:  pokaz z obja[nieniem, wiczenia praktyczne Zrodki dydaktyczne: - program komputerowy PAATNIK, - pomoc w programie PAATNIK. wiczenie 15 Na podstawie raportów imiennych wykonanych w wiczeniu 14. sporzdz deklaracj rozliczeniow DRA za dany miesic. Wskazówki do realizacji: Przed przystpieniem do realizacji wiczenia nauczyciel powinien omówi jego zakres i zaprezentowa sposób sporzdzania deklaracji DRA w programie. Sposób wykonania wiczenia UczeD powinien: 1) wybra nowy dokument ZUS DRA: - w bloku I poz. 01  poda termin przesyBania deklaracji i raportów (pozycja nr 3), - w bloku III poz. 03  wstawi cyfr  0 , - w bloku III poz. 04  wstawi stop procentow skBadki na ubezpieczenie wypadkowe, 2) rozliczy dokument, 3) weryfikowa i zapisa dokument.. Zalecane metody nauczania  uczenia si:  pokaz z obja[nieniem, wiczenia praktyczne Zrodki dydaktyczne: - program komputerowy PAATNIK, - pomoc w programie PAATNIK. wiczenie 16 Utwórz nowy zestaw dokumentów rozliczeniowych za dany miesic, który bdzie zawieraB raporty imienne RCA i deklaracj DRA oraz nadaj mu status <WysBany>. Wskazówki do realizacji: Przed przystpieniem do realizacji wiczenia nauczyciel powinien omówi jego zakres. Sposób wykonania wiczenia UczeD powinien: 1) utworzy nowy zestaw dokumentów, 2) doda dokumenty do zestawu. 3) zweryfikowa i zapisa dokumenty w zestawie, 4) wysBa zestaw. Zalecane metody nauczania  uczenia si:  obja[nienia, wiczenia praktyczne  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 49 Zrodki dydaktyczne: - program komputerowy PAATNIK, - pomoc w programie PAATNIK, - drukarka. wiczenie 17 Na podstawie raportów imiennych RCA sporzdz raporty ZUS RMUA pracownikom za dany miesic. Wskazówki do realizacji: Przed przystpieniem do realizacji wiczenia nauczyciel powinien omówi jego zakres i zaprezentowa sposób sporzdzania raportów RMUA w programie. Sposób wykonania wiczenia UczeD powinien: 1) uruchomi kreatora raportu ZUS RMUA <Twórz raporty ZUS RMUA& >, 2) wprowadz parametry raportu: identyfikator dokumentów, symbol oddziaBu NFZ, ustawienia wydruku, 3) wydrukowa raporty. Zalecane metody nauczania  uczenia si:  pokaz z obja[nieniem, wiczenia praktyczne Zrodki dydaktyczne: - program komputerowy PAATNIK, - pomoc w programie PAATNIK, - drukarka. wiczenie 18 Przygotuj i wy[lij zestaw dokumentów korygujcych za dany miesic  korekta dotyczy danych w raporcie imiennym pracownika A. Kaczmarskiego. Nale|y wprowadzi: 1. now kwot w bloku Zestawienia wypBaconych [wiadczeD. w poz. 05 kwota wypBacanego zasiBku pielgnacyjnego - 141,00 zB na 1 osob, 2. podstaw wymiaru skBadki na ubezpieczenie emerytalne i rentowe - 2000,00 zB, 3. status zestawu dokumentów <Potwierdzony>. Wskazówki do realizacji: Przed przystpieniem do realizacji wiczenia nauczyciel powinien omówi jego zakres i zaprezentowa sposób sporzdzania rozliczeniowych dokumentów korygujcych. Sposób wykonania wiczenia UczeD powinien: 1) uruchomi kreatora dokumentów rozliczeniowych <Narzdzia> <Twórz dokumenty rozliczeniowe> i wygeneruj raporty RCA i DRA, 2) edytowa dokument RCA, 3) dokona stosownych korekt, 4) zweryfikowa, zapisa i dopiero wtedy edytowa dokument DRA, 5) usun skBadki, wybra <Wylicz> <Weryfikuj>,  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 50 6) zapisa, 7) utworzy nowy zestaw dokumentów korygujcych i wysBa go, 8) ustawi status dla wysBanych dokumentów na <Potwierdzony>. Zalecane metody nauczania  uczenia si: pokaz z obja[nieniem, wiczenia praktyczne Zrodki dydaktyczne: - program komputerowy PAATNIK, - pomoc w programie PAATNIK, - drukarka. wiczenie 19 Utwórz i wy[lij nowy zestaw dokumentów rozliczeniowych za nastpny miesic na podstawie dokumentów korygujcych z poprzedniego miesica. Wskazówki do realizacji: Przed przystpieniem do realizacji wiczenia nauczyciel powinien omówi jego zakres i zaprezentowa sposób tworzenia dokumentów rozliczeniowych na podstawie dokumentów z poprzedniego miesica w programie. Sposób wykonania wiczenia UczeD powinien: 1) w pierwszym kroku zmieni okres rozliczeniowy na nastpny miesic - <Administracja> <Ustawienia programu> zakBadka <Ogólne> lub kliknij na pasku stanu pozycj <Okres rozliczeniowy>, 2) sporzdzi raporty imienne za nastpny miesic (skorzysta z kreatora dokumentów - <Narzdzia> <Twórz dokumenty rozliczeniowe>)  powinien pamita o ustawieniu identyfikatora dokumentów wzorcowych, 3) utworzy nowy zestaw dokumentów i doda do niego nowo utworzone dokumenty, 4) zweryfikowa i zapisa dokumenty w zestawie, 5) wysBa zestaw. Zalecane metody nauczania  uczenia si: - pokaz z obja[nieniem, wiczenia praktyczne Zrodki dydaktyczne: - program komputerowy PAATNIK, - pomoc w programie PAATNIK, - drukarka. wiczenie 20 Firma zlikwidowaBa dziaBalno[ w dniu................. ZgBo[ do ZUS wyrejestrowanie pracowników i pBatnika z ubezpieczeD spoBecznych i ubezpieczenia zdrowotnego. Wskazówki do realizacji: Przed przystpieniem do realizacji wiczenia nauczyciel powinien omówi jego zakres i zaprezentowa sposób obsBugi dokumentów wyrejestrowujcych w programie.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 51 Sposób wykonania wiczenia UczeD powinien: 1) wybra nowe dokumenty zgBoszeniowe ZWUA i ZWPA, 2) wypeBni dokumenty (min. podaj kod przyczyny wyrejestrowania), 3) weryfikowa, zapisa, 4) wysBa dokumenty w nowym zestawie dokumentów zgBoszeniowych. Zalecane metody nauczania  uczenia si: - pokaz z obja[nieniem, wiczenia praktyczne Zrodki dydaktyczne: - program komputerowy PAATNIK, - pomoc w programie PAATNIK, - drukarka. wiczenie 21 Wykonaj archiwizacj danych wybranego pBatnika przed zakoDczeniem pracy w programie PAATNIK. Wskazówki do realizacji: Przed przystpieniem do realizacji wiczenia nauczyciel powinien omówi jego zakres i zaprezentowa sposób archiwizowania danych pBatnika w programie. Sposób wykonania wiczenia UczeD powinien: 1) wskaza pBatnika, którego dane chce archiwizowa, 2) <Narzdzia> <Archiwizuj> wskaza opcj  <Domy[lne archiwum programu>. Zalecane metody nauczania  uczenia si: - pokaz z obja[nieniem, wiczenia praktyczne Zrodki dydaktyczne: - program komputerowy PAATNIK, - pomoc w programie PAATNIK, - pByty CD. wiczenie 22 Zarchiwizuj dokumenty w programie PAATNIK. Wskazówki do realizacji: Przed przystpieniem do realizacji wiczenia nauczyciel powinien omówi jego zakres i zaprezentowa sposób archiwizowania dokumentów w programie. Sposób wykonania wiczenia UczeD powinien: 1) zaznaczy zestawy ze statusem <Potwierdzony>, 2) z menu <Administracja> wybra <Archiwizuj dokumenty>.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 52 Zalecane metody nauczania  uczenia si: - pokaz z obja[nieniem, wiczenia praktyczne Zrodki dydaktyczne: - program komputerowy PAATNIK, - pomoc w programie PAATNIK. 5.8.2. Sprawdzian postpów UczeD potrafi: Tak Nie 1) rozpocz prac w programie PAATNIK z nowym pBatnikiem, 2) dokona ustawieD parametrów pracy w programie, 3) wprowadzi do programu dane pracowników i wBa[ciciela, 4) sporzdzi dokumenty zgBoszeniowe, 5) zaimportowa dokumenty w programie PAATNIK, 6) przygotowa dokumenty rozliczeniowe w programie PAATNIK, 7) wypeBni dokumenty rozliczeniowe, 8) nada dokumentom status <WysBany> i <Potwierdzony>, 9) sporzdzi korygujcy dokument rozliczeniowy, 10) wykona raport imienny RMUA, 11) zarchiwizowa dane wybranego pBatnika, 12) zarchiwizowa wybrane dokumenty w programie PAATNIK.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 53 5.9. Ubezpieczenia majtkowe 5.9.1. wiczenia wiczenie 1 UzupeBnij zdania. Ustawa o dziaBalno[ci ubezpieczeniowej rozró|nia dwa rodzaje ubezpieczeD: ubezpieczenia & & & & & & & . i & & & & & & . Przez umow ubezpieczenia zakBad ubezpieczeD zobowizuje si speBni & & & & & & & & , w razie zaj[cia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczony zobowizuje si do & & & .. & & & & & & & & & Zwiadczenie zakBadu ubezpieczeD , przy ubezpieczeniu majtkowym , polega na & & & & & . Umowa ubezpieczeniowa powinna by potwierdzona przez zakBad ubezpieczeniowy polis, & & & & & & & & & & & & ., & & & & & & & & & , lub & & & & & & & & & Ubezpieczenie majtkowe mo|e dotyczy mienia albo & & & & & & & & & & & & .. Zalecane metody nauczania  uczenia si: - wiczenia indywidualne. Zrodki dydaktyczne: - literatura z rozdziaBu 7 poradnika. wiczenie 2 Przedstaw oferty ubezpiecze majtkowych firm ubezpieczeniowych znajdujcych si w Twojej miejscowo[ci. Sposób wykonania wiczenia UczeD powinien: 1) poszuka w ksi|ce telefonicznej adresów firm ubezpieczeniowych, 2) umówi si telefonicznie z ich przedstawicielami na rozmow, 3) poprosi o oferty dotyczce ubezpieczeD majtkowych, 4) przeanalizowa oferty indywidualnie lub zespoBowo w grupie, 5) wybra najkorzystniejsze oferty i zaprezentowa grupie. Wskazówki do realizacji: wiczenie nale|y omówi z uczniami, z co najmniej dwutygodniowym wyprzedzeniem. Umo|liwi to staranne przygotowanie si do jego wykonania. Mo|e by wykonywane indywidualnie lub w 2, 3, osobowych grupach. Oceni nale|y wnikliwo[ oceny ofert oraz sposób ich prezentacji. Zalecane metody nauczania  uczenia si: - pogadanka, - wiczenia indywidualne, - wiczenia w grupach o jednorodnej lub zró|nicowanej pracy, - metoda plakatowa, - dyskusja.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 54 Zrodki dydaktyczne: - literatura z rozdziaBu 7 poradnika, - mazaki, - arkusze papieru. wiczenie 3 Zadekretuj operacje gospodarcze dotyczce ubezpieczeD majtkowych. Lp. Tre[ operacji 1. PK - Polisa ubezpieczeD majtkowych 2. WB - zapBata skBadki ubezpieczeD majtkowych wynikajcej z polisy 3. PK - w wyniku po|aru zniszczeniu ulegBy wyroby gotowe 4. PK - naliczone przez zakBad ubezpieczeniowy odszkodowanie z tytuBu szkody losowej 5. WB - wpByw odszkodowania z tytuBu szkody losowej Wskazówki do realizacji: wiczenie nale|y omówi z uczniami, z wyprzedzeniem. Umo|liwi to staranne przygotowanie si do jego wykonania. Mo|e by wykonywane indywidualnie lub w 2, 3, osobowych grupach. Oceni nale|y wnikliwo[ oceny ofert oraz sposób ich prezentacji. Zalecane metody nauczania  uczenia si: - wiczenia indywidualne. Zrodki dydaktyczne: - literatura z rozdziaBu 7 poradnika. wiczenie 4 Znajdz w Internecie i zaprezentuj, najkorzystniejsz ofert ubezpieczeniow dla firmy trudnicej si przewozami osobowymi na terenie kraju. Sposób wykonania wiczenia UczeD powinien: 1) zastanowi si jaki rodzaj ubezpieczenia byBby najkorzystniejszy, 2) wyszuka w Internecie firmy ubezpieczeniowe [wiadczce usBugi w tym zakresie, 3) przeanalizowa warunki ubezpieczeD oferowane przez te firmy, 4) wybra najkorzystniejsz ofert, 5) zaprezentowa grupie. Zalecane metody nauczania  uczenia si: - pogadanka, - wiczenia indywidualne, - wiczenia w grupach o jednorodnej lub zró|nicowanej pracy, - metoda plakatowa, - dyskusja. Zrodki dydaktyczne: - literatura z rozdziaBu 7 poradnika, - mazaki, - arkusze papieru, - komputer z dostpem do Internetu.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 55 5.9.2. Sprawdzian postpów UczeD potrafi: Tak Nie 1) zdefiniowa pojcia: ubezpieczony, ubezpieczyciel, polisa ubezpieczeniowa, 2) sklasyfikowa ubezpieczenia, 3) wskaza niezbdne elementy ogólnych warunków ubezpieczenia, 4) wyszuka ofert ubezpieczeniow, 5) wybra najkorzystniejsz ofert dla danego rodzaju ubezpieczenia.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 56 6. EWALUACJA OSIGNI UCZNIA PrzykBady narzdzi pomiaru dydaktycznego Test nr 1  Ewidencjonowanie rozrachunków i obsBuga pBatno[ci Test skBada si z 15 zadaD wielokrotnego wyboru, z których: - zadania - 1, 2, 5, 7, 8, 9, 10, 12, 13, 14  s z poziomu podstawowego, - zadania  3, 4, 6, 11, 15  s z poziomu ponadpodstawowego. Punktacja zadaD: 0 lub 1 punkt Za ka|d prawidBow odpowiedz uczeD otrzymuje 1 punkt. Za zB odpowiedz lub jej brak uczeD otrzymuje 0 punktów. Proponuje si nastpujce normy wymagaD  uczeD otrzyma nastpujce oceny szkolne: " dopuszczajcy - za rozwizanie co najmniej 7 zadaD z poziomu podstawowego, " dostateczny  za rozwizanie co najmniej 8 zadaD z poziomu podstawowego, " dobry  za rozwizanie co najmniej 8 zadaD z poziomu podstawowego i 3 zadaD z poziomu ponadpodstawowego, " bardzo dobry  za rozwizanie co najmniej 8 zadaD z poziomu podstawowego i 4 zadaD z poziomu ponadpodstawowego. Klucz odpowiedzi: 1. b, 2. b, 3. d, 4. c, 5. a, 6. c, 7. b, 8. c, 9. c, 10. b, 11. c, 12. b, 13. c, 14. c, 15. b. Plan testu Nr Cel operacyjny (mierzone osignicia ucznia) Kategoria Poziom Poprawna zad. celu wymagaD odpowiedz 1. Wskaza formy obrotu pieni|nego A P B 2. Zidentyfikowa obrót gotówkowy B P B Wskaza dokumenty wpisywane do raportu B PP D 3. kasowego Zidentyfikowa elementy instrumentów B PP C 4. finansowych 5. Scharakteryzowa akcje B P A Wskaza podmiot zobowizany do ponoszenia B PP C 6. kosztów ubezpieczenia chorobowego Wskaza obligatoryjne obci|enia w li[cie B P B 7. pBac Zidentyfikowa pBatnika podatku B P C 8. dochodowego od wypBat wynagrodzeD Wskaza obowizki pBatnika podatku B P C 9. dochodowego od wypBat wynagrodzeD 10. Zastosowa ewidencj elementów listy pBac C P B 11. Zastosowa ewidencj elementów listy pBac C PP C  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 57 12. Zidentyfikowa koszty wynagrodzeD B P B Zastosowa zasad ewidencji na kontach C P C 13. rozrachunków Zidentyfikowa podstaw naliczania podatku B P C 14. dochodowego od osób prawnych Wskaza podmiot zobowizany do ponoszenia 15. B PP B kosztów ubezpieczenia wypadkowego Przebieg testowania - test nr 1 Instrukcja dla nauczyciela 1. Przygotuj odpowiedni liczb testów i kart odpowiedzi. 2. Zapewnij samodzielno[ przy rozwizywaniu testu. 3. Zbierz karty odpowiedzi i sprawdz rozwizanie testu. 4. Przeprowadz analiz wyników. 5. Wyja[nij najczstsze bBdy, powtórz zagadnienia sprawiajce trudno[ci. MateriaBy dla ucznia: - instrukcja, - zestaw zadaD testowych, - karta odpowiedzi. Instrukcja dla ucznia 1. Przeczytaj uwa|nie instrukcj. 2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kart odpowiedzi. 3. Zapoznaj si z zestawem zadaD testowych. 4. Test zawiera 15 pytaD. Pytania oznaczone liter P  nale| do poziomu podstawowego, a liter PP  do poziomu ponadpodstawowego. Do ka|dego pytania doBczone s 4 mo|liwo[ci odpowiedzi, z których jedna jest prawidBowa. 5. Za ka|d prawidBow odpowiedz otrzymasz 1 punkt. Za odpowiedz bBdn lub brak odpowiedzi 0 punktów. 6. Je[li pytanie sprawi Ci trudno[, przejdz do kolejnego, do tego powrócisz po zakoDczeniu odpowiedzi na pozostaBe. 7. Udzielaj odpowiedzi na zaBczonej karcie odpowiedzi wstawiajc X w odpowiedniej rubryce. Je[li si pomyliBe[, zaznacz bBdn odpowiedz kóBkiem i nastpnie dokonaj poprawnego oznaczenia. 8. Na rozwizanie testu masz30 minut. 9. Po zakoDczeniu testu sprawdz jeszcze raz poprawno[ oznaczeD w karcie odpowiedzi. 10. Oddaj kart odpowiedzi nauczycielowi.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 58 Zestaw zadaD testowych 1. Obrót [rodkami pieni|nymi mo|e wystpowa w formie obrotu: a) tylko bezgotówkowego, b) gotówkowego i bezgotówkowego, c) tylko gotówkowego, d) tylko czekami. 2. Przez obrót gotówkowy nale|y rozumie: a) rozliczenia dokonywane s za pomocz czeków rozrachunkowych, b) rozliczenia s dokonywane za po[rednictwem kasy, c) ka|d form rozliczeD pieni|nych, d) wypBat gotówki z kasy. 3. Raport kasowy jest dokumentem, do którego wpisuje si: a) wycigi bankowe, b) wycigi bankowe, KW, c) tylko czeki gotówkowe, d) KP, KW, zródBowe dokumenty potwierdzajce rozchód gotówki z kasy. 4. Kontrakt forward jest elementem: a) finansowego instrumentu pieni|nego, b) finansowego instrumentu kapitaBowego, c) finansowego instrumentu pochodnego, d) finansowego instrumentu pieni|nego i kapitaBowego. 5. Akcje s papierami warto[ciowymi: a) potwierdzajcymi udziaB w kapitale spóBki i dajce prawo wBa[cicielowi do otrzymania dywidendy, b) reprezentujce wierzytelno[ci pieni|ne na oznaczone na nich sumy, pBatne w wyznaczonym terminie, c) potwierdzajce wniesienie wkBadu niepieni|nego, d) potwierdzajce wniesienie wkBadu pieni|nego. 6. Ubezpieczenie chorobowe pBacone jest przez: a) pracodawc, b) podatnika i pracodawc, c) pracownika, d) pracownika i pracodawc. 7. Obligatoryjnymi potrceniami w li[cie pBac mog by midzy innymi: a) skBadki zwizkowe, b) alimenty zasdzone przez sd, c) zasiBki rodzinne, d) zasiBki chorobowe. 8. PBatnikiem podatku od wypBat wynagrodzeD jest: a) pracownik, b) pracownik zatrudniony na umow o prac c) pracodawca,  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 59 d) pracownik i pracodawca. 9. Pracodawca bdcy pBatnikiem podatku dochodowego od wypBat wynagrodzeD, zobowizany jest powiadomi o uzyskanych przez pracownika w cigu roku dochodach urzd skarbowy wBa[ciwy wedBug: a) miejsca prowadzenia dziaBalno[ci, b) siedziby jednostki, a) miejsca zamieszkania podatnika, b) siedziby jednostki lub miejsca prowadzenia dziaBalno[ci. 10. Wynagrodzenia brutto wykazane w li[cie pBac ksiguje si: a) Wn - Wynagrodzenia, Ma - Inne rozrachunki z pracownikami, b) Wn - Wynagrodzenia, Ma - Rozrachunki z pracownikami z tytuBu wynagrodzeD, c) Wn - Rozrachunki z pracownikami z tytuBu wynagrodzeD, Ma  Wynagrodzenia, d) Wn - Wynagrodzenia, Ma - Rozrachunki z bud|etami. 11. Potrcone pracownikom skBadki ubezpieczeD spoBecznych, wykazane w li[cie pBac ksiguje si: a) Wn - Wynagrodzenia, Ma - Inne rozrachunki z pracownikami, b) Wn -Ubezpieczenia spoBeczne, Ma - Rozrachunki z pracownikami z tytuBu wynagrodzeD, c) Wn - Rozrachunki z pracownikami z tytuBu wynagrodzeD, Ma - Rozrachunki z ZUS, d) Wn - Wynagrodzenia, Ma - Rozrachunki z ZUS. 12. Dla pracodawcy kosztem dziaBalno[ci jest: a) wypBata wynagrodzeD z kasy, b) wynagrodzenie brutto wykazane w li[cie pBac, c) kwota do wypBaty wykazana w li[cie pBac, d) wynagrodzenie netto. 13. Na kontach Rozrachunków po stronie debetowej ksiguj si: a) saldo pocztkowe zobowizaD i zmniejszenie zobowizaD, b) saldo pocztkowe nale|no[ci i zmniejszenie nale|no[ci, c) saldo pocztkowe nale|no[ci i zwikszenie nale|no[ci, d) saldo pocztkowe zobowizaD i zwikszenie zobowizaD. 14. Podstaw naliczania podatku dochodowego od osób prawnych jest: a) przychód finansowy, b) przychód, c) dochód, d) zysk. 15. Ubezpieczenie wypadkowe pBacone jest przez: a) pracownika, b) pracodawc, c) pracownika i pracodawc, d) pracownika lub pracodawc. POWODZENIA!!!  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 60 KARTA ODPOWIEDZI Imi i Nazwisko ................................................................................................ Ewidencjonowanie rozrachunków i obsBuga pBatno[ci Zakre[l poprawn odpowiedz. Nr Odpowiedz Punkty zadania 1 a b c d 2 a b c d 3 a b c d 4 a b c d 5 a b c d 6 a b c d 7 a b c d 8 a b c d 9 a b c d 10 a b c d 11 a b c d 12 a b c d 13 a b c d 14 a b c d 15 a b c d Razem:  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 61 Test nr 2 - z umiejtno[ci wykorzystania programu PAATNIK w rozliczeniach z ZUS Test skBada si z 17 zadaD, z których: - zadania - 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 10, 13, 14  s z poziomu podstawowego, - zadania  9, 11, 12, 15, 16, 17  s z poziomu ponadpodstawowego. Punktacja zadaD: 0 lub 2 punkt Za ka|d prawidBow odpowiedz uczeD otrzymuje 2 punkt. Za odpowiedz niepeBn otrzymuje 1 punkt. Za zB odpowiedz lub jej brak uczeD otrzymuje 0 punktów. Proponuje si nastpujce normy wymagaD  uczeD otrzyma nastpujce oceny szkolne: ocena normy wymagaD ocena dopuszczajca co najmniej 15 pkt. za zadania z poziomu podstawowego ocena dostateczna co najmniej 18 pkt. za zadania z poziomu podstawowego ocena dobra co najmniej 18 pkt. za zadania z poziomu podstawowego i co najmniej 8 pkt. za zadania z poziomu ponad podstawowego ocena bardzo dobra co najmniej 18 pkt. za zadania z poziomu podstawowego i co najmniej 10 pkt. za zadania z poziomu ponadpodstawowego Plan testu Numer Cel operacyjny Punkty Kategoria Poziom zadania mierzone osignicia ucznia za celu wymagaD w te[cie UczeD potrafi: zadanie zarejestrowa nowego pBatnika w 1. 0-2 B/C P programie sporzdzi i wydrukowa dokument 2. 0-2 B/C P zgBoszeniowy ZFA pBatnika sporzdzi dokumenty zgBoszeniowe ZUA 3. 0-2 B/C P dla pracowników przekaza do ZUS zestaw dokumentów 4. 0-2 C P zgBoszeniowych sporzdzi dokument ZBA - zgBoszenie 5. 0-2 C/D P nowego rachunku bankowego sporzdzi dokument ZIUA  zgBoszenie 6. do ZUS zmiany danych identyfikacyjnych 0-2 B/C P pracownika sporzdzi dokument ZIPA - zgBoszenia do 7. ZUS korekty danych identyfikacyjnych 0-2 C/D P pBatnika sporzdzi korekt dokumentu ZFA - 8. zgBoszenie do ZUS korekty danych 0-2 B/C P ewidencyjnych pBatnika sporzdzi dokument ZAA - zgBoszenie do 9. ZUS zmiany adresu prowadzenia 0-2 C/D PP dziaBalno[ci pBatnika  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 62 przekaza do ZUS zestaw zgBoszeniowych 10. 0-2 C/D P dokumentów korygujcych zaktualizowa w kartotekach dane pBatnika 11. 0-2 C PP i ubezpieczonych utworzy raporty imienne RCA dla 12. 0-2 C PP pracowników na podstawie listy pBac 13. sporzdzi deklaracj (DRA) 0-2 C P przekaza do ZUS zestaw dokumentów 14. 0-2 C P rozliczeniowych utworzy i wydrukowa raporty RMUA 15. 0-2 C/D PP dla pracowników sporzdzi dokumenty wyrejestrowujce 16. 0-2 C/D PP pracowników z ubezpieczeD (ZWUA) sporzdzi dokumenty wyrejestrowujce 17. 0-2 C/D PP pBatnika (ZWPA) Przebieg testowania - test nr 2 Instrukcja dla nauczyciela Do testu z umiejtno[ci wykorzystania programu PAATNIK w rozliczeniach z ZUS Czas trwania testu 120 min. Celem niniejszego testu jest 1. Okre[lenie poziomu umiejtno[ci uczniów z zakresu wykorzystania programu PBatnik w rozliczeniach z ZUS. 2. Przeprowadzenie analizy jako[ciowej przeprowadzonego pomiaru. 3. Ustalenie listy zagadnieD sprawiajcych uczniom najwicej trudno[ci. 4. Wprowadzenie zmian w organizacji procesu ksztaBcenia (oczywi[cie, je|eli oka|e si to potrzebne). Czynno[ci organizacyjne testu prowadzone przez nauczyciela 1. Przygotowanie odpowiedniej liczby stanowisk komputerowych z zainstalowanym programem PAATNIK i skonfigurowan drukark. 2. Przygotowanie odpowiedniej liczby zestawów testowych i instrukcji dla ucznia. 3. Zapewnienie samodzielno[ci przy rozwizywaniu zadaD. 4. Zebranie prac (wydruków uczniów), sprawdzenie zadaD na stanowisku ucznia i dokonanie ich oceny. Zwracam uwag paDstwa na: 1. konieczno[ logowania si uczniów do programu (trzeba poda im hasBo), 2. nazw nowego pBatnika przy rejestrowaniu go przez ucznia: ze wzgldów organizacyjnych dobrze by nazwa ta identyfikowaBa samego ucznia i byBa widoczna na wydrukach, 3. zweryfikowania ustawieD programu dotyczcych metody wysyBki dokumentów  powinna by ustawiona na  wydruk , 4. je[li z jaki[ powodów musimy zrezygnowa z wydruków to prosz wyBczy drukark  sam moment  Wy[lij w programie musi by przez ucznia zrealizowany (w przeciwnym razie uczeD nie mógBby sporzdzi raportu RMUA), 5. stosowania bie|cej daty jako daty wystawienia dokumentów, 6. przypomnienie uczniom o konieczno[ci dokonywania zapisów,  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 63 7. sposób oceniania zadaD  ka|de zadanie w te[cie jest oznaczone liter P (poziom podstawowy) lub PP (poziom ponadpodstawowy); za poprawnie rozwizane zadanie uczeD otrzyma 2 pkt; bBdnie wprowadzone dane mog obni|y warto[ za zadanie do 1 pkt. lub 0 pkt. Instrukcja dla ucznia Czas trwania testu 120 minut OtrzymaBe[ test skBadajcy si z 17 zadaD. Jeste[ w stanie rozwiza wszystkie zadania! Rozwizanie zadaD bdzie uznawane za prawidBowe na podstawie dokonywanych przez Ciebie zapisów w programie i wydruków. Liczy si nie tylko wprowadzenie danych, ale i ich poprawno[. Zastosuj si do nastpujcych poleceD: 1. zarejestruj w programie PBatnik pBatnika o nastpujcym nazwisku: NUMER__ - dopisz swój numer z dziennika (w ten sposób nauczyciel bdzie identyfikowaB Twoje wydruki), 2. dokonuj ka|dorazowo zapisu podczas pracy z dokumentami w programie, 3. stosuj bie|c dat w dokumentach, 4. odbieraj swoje wydruki z drukarki, 5. realizuj dokBadnie polecenia w zadaniach. Pamitaj o: 1. logowaniu do programu, 2. wysyBka dokumentów do ZUS w Twoim programie polega na ich wydruku. Po rozwizaniu wszystkich zadaD zbierz wszystkie wydruki i przeka| je nauczycielowi. Pracuj spokojnie! Za ka|de poprawnie wykonane zadanie otrzymasz 2 pkt., za odpowiedz niepeBn 1 pkt., za odpowiedz zB lub brak odpowiedzi 0 pkt. Je[li czas Ci pozwoli, przed oddaniem swojej pracy, sprawdz poprawno[ wykonanych zadaD. {ycz powodzenia!!! Zestaw zadaD testowych P - Zadanie 1 Zarejestruj nowego pBatnika (Tabela nr 6.1) w programie PAATNIK jako osob fizyczn. P - Zadanie 2 Sporzdz dokument zgBoszeniowy pBatnika. Zweryfikuj, zapisz i wydrukuj (wydruk roboczy). P - Zadanie 3 Sporzdz dokumenty zgBoszeniowe dla pracowników (Tabela nr 6.1). P - Zadanie 4 Przeka| do ZUS (wydrukuj) zestaw dokumentów zgBoszeniowych dla pracowników za bie|cy miesic. P - Zadanie 5 Sporzdz dokument do zgBoszenia nowego rachunku bankowego pBatnika (nowy numer: 76 1140 20040000 3902 3579 6727).  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 64 P - Zadanie 6 Sporzdz dokument do zgBoszenia zmiany nazwiska pracownicy Krystyny Siech (pracownica wyszBa za m|) - nowe nazwisko  Karolak. P - Zadanie 7 Sporzdz dokument do zgBoszenia do ZUS korekty danych identyfikacyjnych pBatnika: prawidBowy REGON- 731015607. P - Zadanie 8 Sporzdz dokument do zgBoszenia do ZUS korekty danych ewidencyjnych pBatnika: korekta miejsca urodzenia  Aódz. PP - Zadanie 9 Dokumentem ZAA zgBo[ do ZUS zmian adresu prowadzenia dziaBalno[ci gospodarczej pBatnika: nowy adres: 91-234 Grotniki, ul. Wczasowa 5/1 P - Zadanie 10 Przeka| do ZUS zestaw korygujcych dokumentów zgBoszeniowych za bie|cy miesic. PP - Zadanie 11 Zaktualizuj w kartotekach dane pBatnika i pracownicy Krystyny Karolak. PP - Zadanie 12 Utwórz raporty imienne RCA dla pracowników na podstawie tabeli nr 6.1 i 6.2. P - Zadanie 13 Sporzdz deklaracj DRA. P - Zadanie 14 Przeka| do ZUS nowy zestaw dokumentów rozliczeniowych za bie|cy miesic. PP  Zadanie 15 Utwórz i wydrukuj raporty RMUA za dany miesic dla pracowników. PP - Zadanie 16 Firma zlikwidowaBa dziaBalno[ w dniu................. ZgBo[ do ZUS wyrejestrowanie pracowników z ubezpieczeD. PP - Zadanie 17 Firma zlikwidowaBa dziaBalno[ w dniu................. ZgBo[ do ZUS wyrejestrowanie pBatnika. Tabela 6. 1. Dane firmy, wBa[ciciela i pracowników INFORMACJE O WAAZCICIELU 1. Imiona i nazwisko Barbara NUMER 2. Imi ojca Zbigniew 3. Imi matki Irena 4. Miejsce urodzenia Zgierz 5. Nazwisko rodowe Walczak 6. PESEL 58112503001 7. NIP 827-102-47-55  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 65 8. Seria i numer dowodu DB 1287042 9. Miejsce zamieszkania 95-100 Zgierz, ul. Wiatraczna 143/2 10. Urzd Skarbowy 95-100 Zgierz ul. Ks. PopieBuszki 8 11. ZUS 95-100 Zgierz ul. Chopina 5 12. Kod tytuBu ubezpieczenia 051000 DANE FIRMY 1. Nazwa Salon Fryzjerski  EWA 2. Nazwa skrócona EWA 3. Regon 192471970 4. Adres 95-100 Zgierz, ul. Narutowicza 5 5. Data rozpoczcia dziaBalno[ci 01-__-200_ 6. Nr rachunku bankowego 76 1140 2004 0000 3902 3579 6727 7. Kod rodzaju uprawnienia 11 8. Numer uprawnienia 33122 9. Data uprawnienia 01-__-200_ 10. Rodzaj uprawnienia Wpis do ewidencji dziaBalno[ci gospodarczej 11. Nazwa organu wydajcego Sd Rejonowy w Aodzi WydziaB Gospodarczy DANE PRACOWNIKÓW ZATRUDNIONYCH NA UMOW O PRAC 1. Krystyna Siech z domu Wyszczególnienie Mateusz Jezierski Kowalska 2. Imi ojca Marek Ryszard 3. Imi matki Jolanta Zofia 4. Miejsce urodzenia Aódz Zgierz 5. PESEL 60082912862 57052317718 6. NIP 732-196-21-66 732-130-78-98 7. Seria i nr dowodu AAJ751790 DB 2140550 8. Miejsce zamieszkania Zgierz, ul. Wodna 67 Aódz, ul. Jaracza 56/9 9. Kod 95-100 93-234 10. Bank ING 58 1140 1010 0000 2612 0000 58 1140 1010 0000 2612 0000 1001 1000 11. Kod tytuBu ubezpieczenia 011000 011000 12. Dane o ubezp. Ze wszystkich tytuBów Ze wszystkich tytuBów SpoBecznych 13. Data zatrudnienia 01-__-200_ 01-__-200_ 14. Wymiar czasu pracy 1/1 1/1 15. Liczba osób do zasiBku 0 1 rodzinnego yródBo: opracowanie wBasne Tabela 6.2. Dane dodatkowe pracowników Krystyna Podstawa wymiaru Karolak Mateusz Jezierski skBadki na: z domu Kowalska ubezpieczenie 1. 2 059,00 2 500,00 emerytalne ubezpieczenie 2. chorobowe i 2 059,00 2 500,00 wypadkowe ubezpieczenie 3. 1 873,76 2 174,51 zdrowotne yródBo: opracowanie wBasne  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 66 7. LITERATURA 1. Gierusz B.; Podrcznik samodzielnej nauki ksigowania; ODDK; GdaDsk 2004 2. Frymark I.; Rachunkowo[ handlowa; WSiP; Warszawa 2002 3. KuczyDska  Cesarz A.; Rachunkowo[ cz.I; DIFIN; Warszawa 2005 4. KuczyDska  Cesarz A; Rachunkowo[ cz.II; DIFIN; Warszawa 2005 5. KuczyDska  Cesarz A; Rachunkowo[ - Zbiór zadaD z rozwizaniami; DIFIN; Warszawa 2005 6. Maciejewska J.; Rachunkowo[ finansowa; WSiP; Warszawa 2002 7. Matuszeszewicz J., Matuszewicz P.; Rachunkowo[ od podstaw; Finanse - Serwis, Warszawa 2001 8. J. Szwajor; Vademecum ksigowego; Hermes; Kielce 2001 9. Ustawa o rachunkowo[ci 10. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz. U. nr 16; poz. 93 z 1964 r. z pózniejszymi zmianami 11. Ustawa z dnia 22 maja 2003 r. o dziaBalno[ci ubezpieczeniowej; Dz. U. nr 124; poz. 1151 z 2003 r. z pózniejszymi zmianami  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 67

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Ewidencja rozrachunkow
Ewidencja rozrachunków z tytułu wynagrodzeń
Ewidencja księgowa rozrachunków z tytułu wynagrodzeń
02 WPIS DO EWIDENCJI GOSPODARCZEJ
02 rozp geodezyjne ewidencja sieci uzbrojenia terenu Dz U 2001 nr38poz455
Instrukcja do Wniosku beneficjenta o płatność 2009 02
ROZRACHUNKI I ICH EWIDENCJA
Margit Sandemo Cykl Saga o czarnoksiężniku (02) Blask twoich oczu
t informatyk12[01] 02 101
introligators4[02] z2 01 n
02 martenzytyczne1
OBRECZE MS OK 02
02 Gametogeneza
02 07

więcej podobnych podstron