plik


ÿþMedycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu, 2013, Tom 19, Nr 2, 147 152 PRACA ORYGINALNA www.monz.pl Analiza czynników okre[lajcych poziom wydolno[ci samoobsBugowej pacjentów oddziaBu neurologii Agnieszka Bartoszek1, Ewelina Siemko2, Hanna Kachaniuk1, Katarzyna Kocka1, Andrzej StanisBawek1 1 Katedra Onkologii i Zrodowiskowej Opieki Zdrowotnej, Uniwersytet Medyczny w Lublinie 2 Beskidzkie Centrum Medyczne SpóBka z. o.o. w Bielsku-BiaBej Bartoszek A, Siemko E, Kachaniuk H, Kocka K, StanisBawek A. Analiza czynników okre[lajcych poziom wydolno[ci samoobsBugowej pacjentów oddziaBu neurologii. Med Og Nauk Zdr. 2013; 19(2): 147 152. Streszczenie Wprowadzenie. Choroby neurologiczne s jedn z przyczyn obni|ajcych wydolno[ samoobsBugow, powodujc trud- no[ci w wykonywaniu podstawowych czynno[ci |ycia codziennego. Cel pracy. Analiza czynników zdrowotnych i socjalno-demograficznych wpBywajcych na wydolno[ samoobsBugow pacjentów oddziaBu neurologii. MateriaB i metoda. Badania przeprowadzono w SPSK w Lublinie, w grupie 115 chorych oddziaBu neurologii. Wydolno[ funkcjonaln okre[lono za pomoc skali wydolno[ci samoobsBugowej, wpByw czynników zdrowotnych i socjalno-demo- graficznych za pomoc kwestionariusza ankiety. Wyniki. Ponad poBowa chorych (58%) to osoby o peBnej wydolno[ci samoobsBugowej. Pacjenci po udarze mózgu mieli ni|szy poziom wydolno[ci samoobsBugowej ni| osoby przyjte z innych przyczyn. Choroby ukBadu kr|enia, metaboliczne, ukBadu oddechowego, pokarmowego i narzdu ruchu istotnie wpBywaj na poziom sprawno[ci funkcjonalnej, podobnie wikszo[ zaburzeD wy|szych czynno[ci nerwowych. Wraz z wiekiem obni|a si wydolno[ funkcjonalna. Osoby utrzymu- jce si z emerytury posiadaj ni|szy poziom wydolno[ci ni| badani utrzymujcy si z innych zródeB. Wraz z pogorszeniem si warunków mieszkaniowych spada poziom wydolno[ci samoobsBugowej. Osoby z ni|szym wyksztaBceniem maj ni|szy poziom wydolno[ci ni| badani posiadajcy wyksztaBcenie [rednie/wy|sze. Wnioski: Wydolno[ samoobsBugowa badanych zale|y od przyczyny przyjcia do szpitala, chorób wspóBistniejcych, zaburzeD wy|szych czynno[ci nerwowych oraz wieku, wyksztaBcenia, zródBa utrzymania i warunków mieszkaniowych. Najwiksz grup stanowiBy osoby z peBnym poziomem sprawno[ci. SBowa kluczowe wydolno[ samoobsBugowa, czynniki spoBeczno-demograficzne, pacjent neurologiczny WPROWADZENIE [5, 7, 8, 9, 10, 11, 12]. Na wydolno[ czynno[ciow mog wpBywa czynniki socjalno-demograficzne, tj. pBe, wiek, Pomimo ogromnego rozwoju medycyny i nakBadów finan- poziom wyksztaBcenia, stan cywilny, sytuacja finansowa, sowych na dziaBania profilaktyczne czsto[ wystpowania zródBa utrzymania, warunki mieszkaniowe i osoby, z którymi chorób neurologicznych nadal ro[nie. Przyczyn takiego stanu mieszka badany [13, 14, 15, 16]. jest wiele, np. wydBu|ajcy si [redni okres |ycia czBowieka, powodujcy zwikszenie zachorowalno[ci na choroby zwy- rodnieniowe (choroba Alzheimera, choroba Parkinsona), czy CEL PRACY negatywne zachowania zdrowotne, prowadzce do powstania chorób neurologicznych, gBównie udarów mózgu. WpByw Analiza czynników zdrowotnych i socjalno-demograficz- mo|e mie równie| wzrost wypadków drogowych bdcych nych wpBywajcych na wydolno[ samoobsBugow pacjentów czynnikami ryzyka schorzeD neurologicznych [1]. oddziaBu neurologii. W literaturze przedmiotu wydolno[ samoobsBugowa, jak i czynniki wpBywajce na ni opisywane s w odniesieniu do osób starszych [2, 3, 4, 5]. Wydolno[ samoobsBugo- MATERIAB I METODY wa uto|samiana jest ze zdolno[ci do bycia samodzielnym w wykonywaniu podstawowych potrzeb |yciowych takich Badania przeprowadzono w Specjalistycznym Publicznym jak: poruszanie si, od|ywiane, kontrola funkcji zwieraczy Szpitalu Klinicznym w Lublinie w[ród 115 osób przebywa- i utrzymanie higieny osobistej [6]. Wydolno[ pacjentów od- jcych na oddziale neurologii z powodu ró|nych schorzeD dziaBu neurologii zale|y nie tylko od czynników zdrowotnych neurologicznych lub w okresie diagnozowania choroby. takich jak: przyczyna hospitalizacji, faza choroby, zaburzenia Przebadano 69 kobiet i 49 m|czyzn w wieku od 18 84 lat. neurologiczne jej towarzyszce i choroby wspóBistniejce Najliczniejsz grup stanowiBy osoby w przedziale 35 50 r.|. (33%). Praca zostaBa wykonana w oparciu o skal wydolno[ci Adres do korespondencji: Agnieszka Bartoszek, Katedra Onkologii i Zrodowiskowej samoobsBugowej pacjenta oddziaBu neurologii (autorstwa K. Opieki Zdrowotnej, ul. Staszica 4, 20-081 Lublin e-mail: agabartoszek@wp.pl Adamczyk) oraz kwestionariusz ankiety. Kwestionariusz NadesBano: 23 wrze[nia 2012; zaakceptowano do druku: 11 grudnia 2012 ankiety zawieraB pytania odnoszce si do analizowanych - - - - - Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu, 2013, Tom 19, Nr 2 148 Agnieszka Bartoszek, Ewelina Siemko, Hanna Kachaniuk, Katarzyna Kocka, Andrzej StanisBawek. Analiza czynników okre[lajcych poziom wydolno[ci samoobsBugowej czynników zdrowotnych (przyczyn hospitalizacji, faz choro- by, chorób wspóBistniejcych i zaburzeD wy|szych czynno[ci |yciowych) oraz socjalno demograficznych (pBci, wieku, stanu cywilnego, wyksztaBcenia, miejsca zamieszkania, osób, z którymi badani mieszkaj, warunków mieszkaniowych, zródBa utrzymania i sytuacji finansowej) [7]. W analizie statystycznej warto[ci analizowanych para- metrów mierzalnych przedstawiono przy pomocy warto[ci [redniej, a dla niemierzalnych przy pomocy liczno[ci i od- setka. Dla cech jako[ciowych do wykrycia istnienia ró|nic pomidzy porównywanymi grupami u|yto testu Chi2. Do Rycina 2. Zredni poziom wydolno[ci samoobsBugowej badanych a przyczyna przyjcia na oddziaB (p=0,0005) zbadania ró|nic pomidzy dwiema grupami zastosowano test U Manna-Whitneya, za[ dla wicej ni| dwóch grup test Kruskala-Wallisa. Do sprawdzenia zale|no[ci pomidzy niektórymi zmiennymi wykorzystano tak|e korelacj rang Spearmana. Przyjto poziom istotno[ci p<0,05, wskazujcy na istnienie istotnych statystycznie ró|nic lub zale|no[ci. Baz danych i badania statystyczne przeprowadzono w opar- ciu o oprogramowanie komputerowe Statistica 9.1. WYNIKI W analizowanej grupie wedBug skali wydolno[ci samoobsBu- Rycina 3. Zredni poziom wydolno[ci samoobsBugowej respondentów a faza choroby (p=0,059523) gowej pacjenta neurologicznego najwicej osób zakwalifiko- wano do grupy z peBn wydolno[ci samoobsBugow  58%. Zredni poziom wydolno[ci pacjentów oddziaBu neurologii Nastpnym czynnikiem zdrowotnym istotnie wpBywa- wynosi 25 punktów, co oznacza peBn wydolno[ samoob- jcym na poziom sprawno[ci funkcjonalnej byBy choroby sBugow (Ryc. 1). wspóBistniejce. Osoby, u których wystpuj choroby ukBadu kr|enia, metaboliczne, ukBadu oddechowego, narzdu ru- chu, ukBadu pokarmowego maj ni|sz wydolno[ ni| osoby u których dane schorzenia nie wystpuj (p<0,05) (Ryc.4). Rycina 1. StopieD wydolno[ci samoobsBugowej pacjentów oddziaBu neurologii Celem okre[lenia czynników zdrowotnych i socjalno- Rycina 4. Zredni poziom wydolno[ci samoobsBugowej a wystpowanie chorób wspóBistniejcych -demograficznych, majcych wpByw na poziom wydolno- *pytania wielokrotnego wyboru, suma nie równa si 100% [ci samoobsBugowej pacjentów oddziaBu neurologii, wzito **istotne statystycznie (p<0,05) pod uwag [redni poziom wydolno[ci respondentów, bez uwzgldnienia podziaBu na stopnie wydolno[ci (MPW  [redni Zaburzeniami wy|szych czynno[ci nerwowych istotnie poziom wydolno[ci badanych). wpBywajcymi na poziom wydolno[ci samoobsBugowej oka- Przyczyna przyjcia do szpitala ma istotny wpByw na po- zaBy si (Ryc. 5, Ryc. 6): ziom wydolno[ci badanych (H=19,91, p=0,0005). Najwy|szy  zaburzenia napicia mi[niowego (p=0,00003), poziom sprawno[ci maj osoby diagnozowane (MPW=28  niedowBady (p=0,0015), pkt.), za[ najmniejszy osoby przyjte z powodu udaru mózgu  zaburzenia czucia (p=0,0005), krwotocznego i niedokrwiennego (MPW=21 pkt.) (Ryc. 2).  zaburzenia równowagi i koordynacji (p= 0,035), Pacjenci oddziaBu neurologii wykazuj zró|nicowany  niezborno[ ruchowa (p= 0,000001), stopieD wydolno[ci samoobsBugowej w zale|no[ci od fazy  dr|enie zamiarowe (p=0,023), choroby, w jakiej si znajduj. Osoby bdce w fazie ostrej  trudno[ci w wykonywaniu wyuczonej czynno[ci maj ni|sz wydolno[ (MPW=23pkt.) ni| osoby bdce w sta- (p= 0,000001), bilnej fazie choroby (MPW=26pkt.). Pomimo tego nie stwier-  trudno[ci z mówieniem (p=0,0018), dzono zwizku midzy badanymi zmiennymi (p=0,059523)  zaburzenia poBykania (p=0,00007), (Ryc. 3).  zaburzenia orientacji (p= 0,0057). - - - - - Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu, 2013, Tom 19, Nr 2 149 Agnieszka Bartoszek, Ewelina Siemko, Hanna Kachaniuk, Katarzyna Kocka, Andrzej StanisBawek. Analiza czynników okre[lajcych poziom wydolno[ci samoobsBugowej Tabela 1. Wydolno[ samoobsBugowa a czynniki socjalno-demograficzne WspóB- Poziom Korelacje midzy przyjtymi zmiennymi czynnik istotno[ci korelacji (R) (p) wydolno[ samoobsBugowa a wiek -0,481 0,0000 wydolno[ samoobsBugowa a wyksztaBcenie 0,265 0,0040 wydolno[ samoobsBugowa a warunki mieszkaniowe -0,47 0,0000 wydolno[ samoobsBugowa a sytuacja finansowa -0,19 0,0391 Tabela 2. Zredni poziom wydolno[ci samoobsBugowej, a czynniki so- cjalno-demograficzne Zredni poziom Poziom Czynniki socjalno-demograficzne Rycina 5. Zredni poziom wydolno[ci samoobsBugowej a wystpowanie zaburzeD wydolno[ci istotno[ci wy|szych czynno[ci nerwowych Kobiety 26 *pytania wielokrotnego wyboru, suma nie równa si 100% PBe 0,0757 **istotne statystycznie (p<0,05) M|czyzni 24 wolny/wolna 25 Stan cywilny 0,5219 w zwizku 25 podstawowe/ zawodowe 22 wyksztaBcenie 0,0056 [rednie/ wy|sze 26 miasto 26 miejsce 0,1969 zamieszkania wie[ 24 samotne 26 rodzina wielopokoleniowa 23 osoby mieszkajce maB|onek i dzieci 26 0,1373 z badanym wspóBmaB|onek 24 inne 28 praca zawodowa 27 zródBa emerytura 21 0,0000 utrzymania Rycina 6. Zredni poziom wydolno[ci samoobsBugowej a wystpowanie zaburzeD renta i inne 27 wy|szych czynno[ci nerwowych *pytania wielokrotnego wyboru, suma nie równa si 100% bardzo dobra/ dobra 26 sytuacja 0,0743 **istotne statystycznie (p<0,05) finansowa [rednia/ zBa 25 Istnieje korelacja midzy wiekiem a poziomem wydolno[ci midzy poziomem wydolno[ci samoobsBugowej a wyksztaB- samoobsBugowej (Tab. 1), co oznacza, |e wraz z wiekiem ceniem (Tab. 1). Wraz ze wzrostem wyksztaBcenia wzrasta obni|a si poziom sprawno[ci badanych (p=0,000000). PeBna poziom wydolno[ci samoobsBugowej. Osoby z wyksztaBce- wydolno[ samoobsBugowa dotyczyBa osób midzy 18 34 r.|., niem podstawowym i zawodowym cz[ciej kwalifikowano osoby po 64 r.|. maj najni|szy poziom wydolno[ci w[ród do grupy z ograniczon wydolno[ci, za[ osoby z wyksztaB- wszystkich badanych grup. Dane te s istotne statystycznie ceniem [rednim i wy|szym do grupy osób samodzielnych (p= 0,00003). Analizujc uwarunkowania poziomu wydol- w samoobsBudze. no[ci samoobsBugowej badanych w zale|no[ci od pBci, mo|- Badania wBasne nie potwierdziBy zwizku midzy miej- na zauwa|y, |e kobiety maj wy|szy poziom wydolno[ci scem zamieszkania a poziomem wydolno[ci samoobsBu- samoobsBugowej (26 pkt.) ni| m|czyzni (24 pkt.) (Tab. 2). gowej (p=0,1969), pomimo i| osoby mieszkajce w mie[cie W[ród badanych kobiet a| 67% posiadaBo peBn wydolno[ otrzymaBy [rednio wicej punktów oznaczajcych peBn funkcjonaln, podczas gdy m|czyzn z takim poziomem wydolno[ czynno[ciow ni| osoby mieszkajce na wsi byBo 47%. (Tab. 2). Analizujc wpByw osób, które mieszkaj z badanym Analiza statystyczna nie potwierdziBa zwizku midzy na poziom wydolno[ci samoobsBugowej, mo|na zauwa|y, stanem cywilnym a poziomem wydolno[ci samoobsBugowej |e najni|szyj poziom wydolno[ci maj osoby mieszkajce (p=0,5219) (Tab. 2). Zarówno osoby zam|ne, jak i samotne w rodzinie wielopokoleniowej (MPW=23pkt.), jak i mieszka- biorce udziaB w badaniu uzyskaBy taki sam [redni poziom jcy ze wspóBmaB|onkiem (MPW=24 pkt.). Osoby mieszkajce sprawno[ci funkcjonalnej. W[ród samotnych wicej osób na stancji ze znajomymi, z rodzeDstwem, jak i z rodzicami miaBo peBn wydolno[ samoobsBugow w porównaniu z oso- uzyskali najwy|szy [redni poziom wydolno[ci funkcjonalnej. bami bdcymi w zwizku. Pomimo to nie istnienie taka zale|no[ (p=0,1373) (Tab. 2). W przeprowadzonych badaD wynika, |e osoby o ni|szym Na poziom sprawno[ci respondentów wpByw maj wa- poziomie wyksztaBcenia maj ni|szy [redni poziom spraw- runki mieszkaniowe. Im gorsze warunki tym ni|szy poziom no[ci (MPW=22 pkt.) ni| osoby z wyksztaBceniem [rednim/ wydolno[ci samoobsBugowej (Tab.1). wy|szym (MPW= 26 pkt.) (Tab. 2). Uzyskane ró|nice s istot- Analizujc uwarunkowania poziomu wydolno[ci samo- ne statystycznie (p=0,0056). Wystpuje równie| korelacja obsBugowej badanych w zale|no[ci od zródBa utrzymania, - - - - - Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu, 2013, Tom 19, Nr 2 150 Agnieszka Bartoszek, Ewelina Siemko, Hanna Kachaniuk, Katarzyna Kocka, Andrzej StanisBawek. Analiza czynników okre[lajcych poziom wydolno[ci samoobsBugowej mo|na zauwa|y, |e osoby utrzymujce si z emerytury maj W badaniach wBasnych nad wystpowaniem chorób wspóB- ni|szy poziom wydolno[ci samoobsBugowej (MPW=21pkt.) istniejcych najwikszy odsetek stanowi choroby ukBadu ni| utrzymujcy si z pracy zawodowej i renty (MPW=27 pkt.) kr|enia (48%) i choroby narzdu ruchu (28%). Na choroby (Tab. 2). Jest to zale|no[ istotna statystycznie (p=0,000000). ukBadu kr|enia wskazuje nieco wikszy odsetek responden- Analiza statystyczna ukazuje istnienie korelacji midzy tów (54%) w badaniach Biercewicz i wsp. [5]. poziomem wydolno[ci samoobsBugowej a sytuacj finansow Radziszewski podaje, |e choroby wspóBistniejce mog badanych (Tab. 1). Osoby z zadowalajc sytuacj finansow mie równie| wpByw na poziom wydolno[ci samoobsBugowej maj wy|szy poziom wydolno[ci samoobsBugowej ni| osoby, [13]. Badania wBasne potwierdziBy te przypuszczenia, istotny które oceniBy swoj sytuacj jako [redni/zB (Tab. 2). Ró|nice statystycznie wpByw maj choroby wspóBistniejce, tj: ukBa- s istotne statystycznie (p=0,074). du kr|enia, metaboliczne, ukBadu oddechowego, narzdu ruchu, ukBadu pokarmowego, gdzie najwikszy wpByw maj choroby ukBadu oddechowego i pokarmowego. DYSKUSJA Choroby narzdu ruchu, co potwierdzono zarówno w ba- daniach wBasnych, jak i Biercewicz i wsp., maj wpByw na Jedn z gBównych przyczyn ograniczonej sprawno[ci funk- wydolno[ samoobsBugow, odno[nie do chorób ukBadu cjonalnej s schorzenia, czsto przewlekBe. Ka|da choroba, moczowo-pBciowego nie wystpiBa ta zale|no[ w badaniach a zwBaszcza taka, która powoduje nagBe lub postpujce wBasnych, natomiast potwierdziBy to badania Biercewicz ograniczenie mo|liwo[ci wykonywania czynno[ci samo- i wsp. [5]. obsBugowych jest przyczyn zmian w sferze psychicznej, Wielu autorów [8, 10, 11, 15] podkre[la wpByw zaburzeD spoBecznej i duchowej czBowieka. neurologicznych na obni|enie wydolno[ci samoobsBugowej, Wraz z wiekiem sprawno[ funkcjonalna czBowieka obni|a powodujcych ograniczenia w wykonywaniu podstawowych si, dlatego wikszo[ badaD tego obszaru bierze pod uwag czynno[ci |yciowych. W badaniach wBasnych wikszo[ starsze grupy wiekowe. Badaniem sprawno[ci funkcjonalnej z wymienionych zaburzeD (10 z 16 zaburzeD) miaBa istotny zajmowali si ju| wcze[niej inni autorzy, gdzie grupami ba- wpByw na obni|enie sprawno[ci. Najwikszy maj zaburzenia danymi byBy osoby starsze. Do oceny poziomu sprawno[ci zwizane z przebytym udarem, tj. trudno[ci z mówieniem, funkcjonalnej wykorzystywali ró|ne narzdzia badawcze. zaburzenia poBykania i zaburzenia orientacji. Nale|y jednak W analizie Biercewicz i wsp., badajcych wydolno[ samo- zaznaczy, |e osoby, u których wystpuje dane zaburzenie, obsBugow osób starszych przy u|yciu skali Katza ADL, maj równie| inne dolegliwo[ci, które wpBywaj na poziom wikszo[ osób (85%) zostaBo zakwalifikowanych do grupy wydolno[ci, przez co nie da si okre[li, które zaburzenia I ADL, co oznacza ich peBn wydolno[ [5]. maj wikszy wpByw na jej poziom. Podobnie w badaniach wBasnych, osoby z peBn wydolno[- Analiza statystyczna wykazaBa zale|no[ midzy wiekiem, ci stanowiBy najwikszy odsetek badanych (58%). By mo|e wyksztaBceniem, sytuacj finansow, zródBem utrzymania wyniki te s podobne w obu badaniach, gdy| pierwsza grupa i warunkami mieszkaniowymi a [rednim poziomem wydol- to pacjenci w dniu wypisu ze szpitala, a w badaniach wBasnych no[ci funkcjonalnej pacjentów oddziaBu neurologii. najwicej osób byBo w okresie diagnozowania. Natomiast Wiek jest znaczc zmienn niezale|n obni|ajc wy- w badaniach Zlusarskiej i wsp., przeprowadzonych z wyko- dolno[ samoobsBugow [5]. Wyniki badaD wBasnych po- rzystaniem skali Bartel, wikszo[ chorych przebywajcych twierdzaj istnienie korelacji midzy wiekiem a poziomem w szpitalu zostaBa zakwalifikowana do grupy I (pacjenci wydolno[ci czynno[ciowej, gdy| najwy|szy poziom wydol- o [rednim stopniu sprawno[ci funkcjonalnej) [14]. no[ci samoobsBugowej maj badane osoby midzy 18 34 r.|. Czynnikami majcymi istotny wpByw na poziom wydol- (peBn wydolno[ ma 86% badanych), za[ osoby po 64 r.|. no[ci samoobsBugowej s: przyczyna przyjcia do szpitala, maj najni|szy poziom wydolno[ci w[ród wszystkich grup. wystpowanie chorób wspóBistniejcych i zaburzenia wy|- PotwierdziBy to równie| badania Wawrzyniak S. i Wawrzy- szych czynno[ci nerwowych. niak K. badajcych wpByw wieku na wydolno[ samoobsBu- Wyniki przeprowadzonej analizy na temat wpBywu gow chorych po przebytym udarze mózgu [16]. Co prawda, przyczyny przyjcia do szpitala na poziom wydolno[ci sa- w badaniach wBasnych nie badano tylko osób po przebytym moobsBugowej wskazuj na to, |e najwiksze zró|nicowa- udarze, a ró|ne jednostki neurologiczne, jednak potwierdza nie statystyczne maj udary mózgu. Wida tutaj wyrazny si, |e wiek jest zmienn ró|nicujc poziom sprawno[ci wpByw przebytego udaru mózgu na obni|enie sprawno[ci. pacjentów. Badania epidemiologiczne potwierdzaj wyniki uzyskane Badania wBasne potwierdzaj wystpowanie korelacji po- w badaniach wBasnych, gdy| spo[ród osób, które prze|yBy midzy poziomem wyksztaBcenia a stopniem wydolno[ci udar, okoBo 30 50% jest niesamodzielnych, 22% nie chodzi czynno[ciowej. Osoby z wyksztaBceniem podstawowym samodzielnie, a 24 53% wymaga caBkowitej lub cz[ciowej i zawodowym maj najni|szy poziom wydolno[ci samoob- pomocy przy wykonywaniu czynno[ci samoobsBugowych sBugowej, za[ posiadajcy [rednie bdz wy|sze wyksztaBcenie [16]. Z kolei Adamczyk podaje, |e poBowa chorych, która maj zbli|ony poziom wydolno[ci samoobsBugowej. Podobne prze|yje udar jest unieruchomiona i zale|na od innych, co wyniki otrzymali w swoich badaniach Biercewicz i wsp., za tym idzie  wydolno[ funkcjonalna pacjentów po udarze z tym, |e badali oni tylko osoby starsze [5]. jest obni|ona [7]. Warunki mieszkaniowe, gBównie przystosowanie mieszka- W[ród badanych grup osób przyjtych na oddziaB najwy|- nia do funkcjonowania w nim osoby z dysfunkcjami neuro- szy poziom wydolno[ci samoobsBugowej miaBy osoby diagno- logicznymi, wpBywa na poziom wydolno[ci samoobsBugowej. zowane. Zatem nale|aBoby przypuszcza, |e zaburzenia, jakie W domu przystosowanym do ograniczeD funkcjonalnych dotykaBy te osoby (czsto pojedyncze objawy chorobowe), chorego Batwiej jest wykonywa podstawowe czynno[ci dnia nie powodowaBy wikszych problemów z funkcjonowaniem codziennego. Badania wBasne potwierdziBy wystpowanie czynno[ciowym. korelacji miedzy warunkami mieszkaniowymi a poziomem - - - - - Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu, 2013, Tom 19, Nr 2 151 Agnieszka Bartoszek, Ewelina Siemko, Hanna Kachaniuk, Katarzyna Kocka, Andrzej StanisBawek. Analiza czynników okre[lajcych poziom wydolno[ci samoobsBugowej wydolno[ci samoobsBugowej (R= 0,47; p<0,05). Wraz z po- 3. Czynniki socjalno-demograficznetakie jak: wiek, wy- garszajcymi si warunkami mieszkaniowymi obni|a si ksztaBcenie, zródBo utrzymania, warunki mieszkaniowe poziom sprawno[ci czynno[ciowej. istotnie wpBywaj na sprawno[ funkcjonaln pacjentów Osoby badane utrzymujce si z emerytury maj spraw- oddziaBu neurologii. no[ najni|sz spo[ród wszystkich badanych o innych zród- Bach utrzymania, gdzie [redni poziom wydolno[ci w innych grupach jest porównywalny. Wyniki powy|szych badaD PIZMIENNICTWO mogByby sugerowa, i| niski poziom wydolno[ci samoob- 1. Wasilewski TP. Subiektywna ocena przewlekBego zmczenia i wsparcia sBugowej osób utrzymujcych si z emerytury zwizany jest spoBecznego pacjentów z uszkodzeniami prawej i lewej póBkuli mózgu. w du|ej mierze z wiekiem, gdy| na emerytur przechodzi W: Wiktor H,(red.). Dobrostan i wsparcie w zdrowiu i chorobie. Lublin: si po 60 r.|. (kobiety) i po 65 r.|. (m|czyzni). Jest to wiek, NeuroCentrum; 2009: 277 287. w którym obni|a si wydolno[ czynno[ciowa. 2. BieD B, Wojszel B, WilmaDska J, PolityDska B. Epidemiologiczna oce- na rozpowszechniania niesprawno[ci funkcjonalnej u osób w póznej Badania wBasne potwierdziBy korelacj midzy sytuacj staro[ci a [wiadczenie opieki. Gerontol Pol. 1999; 2: 42 47. finansow a poziomem sprawno[ci funkcjonalnej pacjentów 3. Jaracz K, WoBowicka L, Bczyk G. Sytuacja |yciowa i sprawno[ funkcjo- oddziaBu neurologii. Wraz z pogorszeniem si samooce- nalna osób w starszym wieku z zaburzeniami sprawno[ci lokomocyjnej. ny sytuacji finansowej dochodzi do obni|enia wydolno[ci. Gerontol Pol. 2001; 1: 26 30. Mo|na przypuszcza, |e gorsz sytuacj finansow maj 4. Muszalik M, wikBa A, Kdziora-Kornatowska K, Kornatowski T. Ocena wpBywu czynników socjodemograficznych i medycznych na osoby utrzymujce si z emerytury  gBównie osoby starsze, poziom sprawno[ci funkcjonalnej pacjentów geriatrycznych. Pielg u których wystpuj wiksze ograniczenia w sprawno[ci XXI w. 2010; 1 2(30 31): 9 15. czynno[ciowej. 5. Biercewicz M, Kdziora-Kornatowska K, Zlusarz R, CegBa B, FaleDczyk PBe okazaBa si czynnikiem niemajcym istotnego wpBy- K. Ocena wydolno[ci czynno[ciowej osób w wieku podeszBym na tle uwarunkowaD zdrowotnych i spoBecznych. Pielg XXI w. 2005; 1 2: wu na poziom wydolno[ci czynno[ciowej, pomimo |e kobiety 39 45. maj wy|szy poziom wydolno[ci. Tych wyników nie potwier- 6. Zlusarz R, Beuth W, Ksi|kiewicz B. Ocena czynno[ciowa chorych dziBy badania Wawrzyniaka S. i Wawrzyniak K., którzy bada- z krwotokiem podpajczynówkowym. Udar Mózgu. 2008; 10(2): 55 60. li wpByw czynników socjalno-demograficznych na przebieg 7. Adamczyk K. Pielgniarstwo neurologiczne. Lublin: Wyd. Czelej; 2000. udaru: m|czyzni po przebytym udarze mózgu maj wy|szy 8. Filipowska J, Drozdowski W, Kucharska U. StopieD samodzielno[ci pacjentów po udarach mózgu a wyniki badania odruchu mrugania. poziom wydolno[ci czynno[ciowej ni| kobiety [16]. Post Rehab. 1999; XIII: 45 55. Przeprowadzone badania wBasne nie potwierdziBy wyst- 9. Ochojska D. Stwardnienie rozsiane i rodzina. Psychologiczna analiza pienia korelacji midzy osobami mieszkajcymi w rodzinie sytuacji w rodzinach osób dorosBych chorych na stwardnienie rozsiane. a poziomem wydolno[ci funkcjonalnej. Warto jednak za- Rzeszów: Wyd. Wy|szej SzkoBy Pedagogicznej; 2000. 10. SzawBowski K. Rehabilitacja podstawy diagnostyki funkcjonalnej, uwa|y, |e najni|szy poziom osignBy osoby mieszkajce usprawniania leczniczego i reintegracji spoBecznej. GdaDsk: Wyd. w rodzinie wielopokoleniowej, za[ najwy|szy mieszkajce GdaDskie;1998. z rodzicami, rodzicami i rodzeDstwem lub z przyjacióBmi. 11. Zlusarz R, Biercewicz M. Ocena czynno[ciowa chorego z dysfunkcj Zatem nale|aBoby przypuszcza, |e osoby mieszkajce w ro- ukBadu nerwowego w opiece dBugoterminowej  praktyczne narzdzia dzinie wielopokoleniowej s jej najstarszymi czBonkami. By oceny. W: Kachaniuk H, (red.). Pielgniarska opieka nad osobami starszym, Warszawa: Raabe; 2010; 7: 56 75. mo|e badani wyrczani s w wykonywaniu podstawowych 12. Pasek J, Opara J, Pasek T, SieroD A. Ocena czynno[ci |ycia codzien- czynno[ci przez wspóBdomowników, co powoduje zmniej- nego w zale|no[ci od podtypu przebytego udaru niedokrwiennego szenie ich wydolno[ci. Do odmiennych wniosków doszedB mózgu i przeprowadzonej wczesnej rehabilitacji. Udar Mózgu. 2009; Wawrzyniak i wsp., stwierdzajc, |e osoby samotne maj 11(2): 41 49. ni|szy poziom wydolno[ci czynno[ciowej ni| osoby miesz- 13. Radziszewski KR. Stan funkcjonalny pacjentów z dyskopati krgosBupa ldzwiowego leczonych wyBcznie zachowawczo bdz operowanych. kajce z rodzin [16]. Pomimo to korelacje te nie byBy istotne. Wiad Lek. 2008; LXI: 23 29. 14. Zlusarska B, Zarzycka D, Sadurska A. Wydolno[ samoobsBugowa miernikiem stanu zdrowia pacjentów w wieku podeszBym. Now Lek. WNIOSKI 2008; 77(3): 209 213. 15. Talarska D, Wieczorowska-Tobis K, SzwaBkiewicz E. Opieka nad oso- bami przewlekle chorymi, w wieku podeszBym i niesamodzielnymi. 1. Najwiksz grup pacjentów oddziaBu neurologii (58%) Warszawa: Wyd. Lekarskie PZWL; 2009. stanowili pacjenci z peBnym poziomem wydolno[ci sa- 16. Wawrzyniak S, Wawrzyniak K. WpByw wybranych czynników spo- moobsBugowej. Beczno-demograficznych na przebieg udaru niedokrwiennego mózgu. 2. Poziom wydolno[ci samoobsBugowej badanych osób za- Udar Mózgu. 2006; 8(1): 22 27. le|y od takich czynników zdrowotnych jak: przyczyna przyjcia do szpitala, choroby wspóBistniejce i zaburzenia wy|szych czynno[ci nerwowych. - - - - - Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu, 2013, Tom 19, Nr 2 152 Agnieszka Bartoszek, Ewelina Siemko, Hanna Kachaniuk, Katarzyna Kocka, Andrzej StanisBawek. Analiza czynników okre[lajcych poziom wydolno[ci samoobsBugowej Analysis of factors determining the level of self-care efficiency of patients in a neurological ward Abstract Introduction. Neurological diseases are among the factors lowering self-care efficiency by causing difficulties in performing basic activities of daily living. The objective of the study. Analysis of health and socio-demographic factors influencing the self-sufficiency of patients in a neurological ward. The material and the method. The survey was carried out in Independent Public Clinical Hospital No. 4 in Lublin, on a group of 115 patients hospitalized in the neurological ward. Functional capacity was defined on the basis of self-care efficiency scale, and the effect of health-related and socio-demographic factors by using a questionnaire. Results. More than a half, i.e. 58% of patients, were fully efficient. Patients after stroke had a lower level of self-care efficiency than those admitted for other reasons. Diseases of the cardiovascular, respiratory and digestive system, as well as motor organs and metabolic diseases have a considerable influence on the level of functional capacity, similar to most of the disorders in higher nervous activity. Functional capacity decreases with age. Patients who receive retirement benefits are characterised by a lower level of self-care efficiency than the respondents who maintain themselves on other sources. Along with declining housing conditions, the level of self-care efficiency decreases. People with lower education level are less efficient than those with secondary or university education. Conclusions: The respondents self-care efficiency depends on the cause of admittance to the hospital, co-morbidity, disorders of higher nervous activity, age, education, source of income and housing conditions. Persons with complete self-care efficiency constituted the largest group. Key words self-care efficiency, socio-demographic factors, neurological patient - - - - -

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Analiza czynnikowa w psychologii – pożytki i nieporozumienia
Analiza czynników wpływających na powrót do pracy pacjentów po aloplastyce całkowitej stawu biodrowe
Analiza 3 czynnikowa SKIER
Analiza czynników kształtujących aktywność fizyczną dzieci i młodzieży
Analiza czynników ryzyka występowania choroby próchnicowej u 3 letnich dzieci
Analiza 3 czynnikowa AWAR
Analiza czynnikowa
14 Anna Świt Analiza czynników wpływających na efektywność
Piotr Banaszuk Woda Analiza czynnikowa
analiza finansowa wyklad Analiza wstepna i pozioma
analiza sytuacji majatkowej i finansowej przedsiebiorstwa pionowa i pozioma ocena aktywow i pasywo
ORZ Czynniki niebezpieczne wg ich rodzaju i poziomu występujące na poszczególnych stanowiskach pracy
Analiza pionowa i pozioma sprawozdań finansowych
analiza kluczowych czynników sukcesu i grup strategicznych w
agresja u cz?owieka jej charakter, rola jak? odgrywa w ?yciu i czynniki wp?ywaj?ce na jej poziom
4 Analiza fin Czynniki wzrostu prod

więcej podobnych podstron