plik


ÿþP Problematyka wypadków drogowych Wojciech Kotowski Warto[ doWodoWa opinii biegBego opinia peBna (cz. 2) Wnioski drugiego biegBego przedmiotowy wypadek drogowy  zderzenie pojazdu na przej[ciu dla pieszych z drugim uczestnikiem ruchu, przekraczajcym przej[cie  nale|y do tej kategorii wy- padków, w których obaj uczestnicy ruchu, nie zachowujc szczególnej ostro|no[ci, obowizujcej, zgodnie z ustaw prawo o ruchu drogowym, obu uczestników ruchu przy przekraczaniu przej[cia dla pieszych, w ró|nym stopniu przyczyniaj si do jego powstania. W omawianej sprawie wystpiB istotny problem z ocen zachowania si oboj- ga uczestników zdarzenia, a mianowicie zrodziBa si sporna kwestia dotyczca sposobu poruszania si 67-letniej posiadaczki roweru damskiego przekraczajcej przej[cie dla pieszych: czy przeje|d|aBa przez nie rowerem, czy te| szBa, prowadzc rower po przej- [ciu. rozstrzygnicie tej kwestii pozwoli sdowi wBa[ciwie oceni stopieD przyczynie- nia si obojga uczestników zdarzenia do powstania groznego wypadku drogowego na przej[ciu dla pieszych, zakoDczonego tragicznie dla u|ytkownika roweru. W ka|dym wypadku drogowym, szczególnie na przej[ciu dla pieszych, podstawo- w rol w rekonstrukcji wypadku odgrywaj dowody materialne, prawidBowo zebrane w postpowaniu przygotowawczym, a nie ocenne dowody osobowe, by unikn alter- natywnej opinii w dokonywanej rekonstrukcji przebiegu zdarzenia. niestety, w przed- miotowej sprawie, o tak du|ym ci|arze gatunkowym, zebrane dowody materialne, czyli sporzdzone: 1) szkice miejsca wypadku drogowego, 2) protokóB ogldzin miejsca wypadku oraz 3) protokóB ogldzin roweru damskiego Jubilat, ra| swoim nieprofesjo- nalnym wykonaniem, niedokBadno[ciami i niekompletno[ci. tak wic zamiast pomóc biegBemu w rekonstrukcji przebiegu zdarzenia, w znacznym stopniu utrudniaj wy- danie jednoznacznej, kategorycznej opinii. podstawowym zadaniem w rekonstrukcji przebiegu wypadku jest ustalenie miejsca kontaktu pojazdu z u|ytkowniczk roweru oraz okre[lenie prdko[ci obojga uczestników zderzenia w chwili ich kontaktu. Miejsca 181 Wojciech Kotowski paLeStra zderzenia obojga ró|nego rodzaju uczestników ruchu nie zawiera sporzdzony podsta- wowy szkic. Mimo niekompletnych, nieprofesjonalnie i niedbale zebranych dowodów materialnych mo|na  po ich wnikliwej analizie i doborze odpowiedniej metodyki re- konstrukcji wypadku drogowego  udzieli sdowi odpowiedzi na wszystkie postawio- ne pytania w stopniu umo|liwiajcym sBuszne rozstrzygnicie. Miejsce zderzenia obu uczestników ruchu, poruszajcych si po widocznej na zdj- ciach drodze, mo|na ustali na podstawie znajdujcych si w aktach sprawy dowodów osobowych, zgodnych ze sporzdzonym przez innego funkcjonariusza policji, drugim, uzupeBniajcym szkicem miejsca wypadku drogowego. otó|: kierujcy pojazdem re- nault poruszaB si praw stron jezdni, a u|ytkowniczka roweru przekraczaBa jezdni przez przej[cie dla pieszych z prawej strony na lew dla kierunku ruchu pojazdu. Wobec braku na szkicu jakichkolwiek [ladów hamowania samochodu renault nie ma mo|li- wo[ci wykorzystania klasycznej teorii ruchu lub metody energetycznej do obliczenia prdko[ci pojazdu na pocztku [ladów hamowania oraz w chwili zderzenia z poprzecz- nie przemieszczajc si przez jezdni rowerzystk. równie| kierujca rowerem nie pozostawiBa na przej[ciu dla pieszych |adnych [ladów, pozwalajcych na u[ci[lenie jej toru ruchu po przej[ciu. W tej sytuacji biegBy dokonaB dyskusyjnego, ale koniecznego dla mo|liwo[ci dokonania obliczeD zaBo|enia, |e oboje, oskar|ony i pokrzywdzona, poruszali si [rodkiem pasa ruchu i przej[cia dla pieszych. takiego zaBo|enia dokonuje si zawsze, gdy brak jest na jezdni [ladu pozostawionego przez uczestnika ruchu i inne dowody materialne nie stoj takiemu przyjciu na przeszkodzie. Z analizy dowodów materialnych wynika, |e szeroko[ pasa ruchu, którym poruszaB si samochód renault, wynosi 4,0 m. Szeroko[ przej[cia, wobec braku jego zwymiarowania na szkicu, zostaBa przyjta ze skali sporzdzenia szkicu jako wynoszca 3 m. przed dokonaniem obliczeD prdko[ci obu uczestników ruchu biegBy wykorzystaB umiejscowienie na jezdni plamy krwi denatki. biegBy, wobec niemo|liwo[ci, z wymienionych wy|ej powodów, odtworzenia prd- ko[ci obojga uczestników zderzenia klasycznymi metodami, wykorzystaB ustalone em- pirycznie matematyczne zale|no[ci zderzenia pojazdu z pieszym, w przedmiotowym zderzeniu pojazdu z zespoBem rower piesza. odlegBo[ odrzutu uderzonego ciaBa zo- staBa wyra|ona matematycznymi, empirycznymi wzorami. Zderzenia pojazdów z pie- szymi mog mie przebieg bardzo zBo|ony, zarówno co do kierunku ruchu pieszego i pojazdu, jak i rozwijanych prdko[ci, zarówno liniowych, jak i ktowych. ponadto mamy do czynienia z ró|nymi ksztaBtami czoBa nadwozia pojazdów oraz z ró|nicami wzrostu i masy pieszych. inny bdzie proces fizyczny zderzenia pojazdu z pieszym dorosBym, inny z dzieckiem. Czynnikami decydujcymi s tu prdko[ uderzajcego pojazdu oraz punkt przyBo|enia wektora siBy, z jak uderza pojazd: poni|ej, powy|ej lub w [rodek masy (ci|ko[ci) ciaBa pieszego; wi|e si z tym odlegBo[ odrzutu ciaBa. dokonane badania statystyczne rzeczywistych wypadków, przeprowadzone przez na- ukowców Uniwersytetu technicznego w berlinie (np. prof. H. appela i in|. g. Sturtza, przy udziale dr. med. L. gotzena z Kliniki Medycyny w Hannowerze oraz glocknera, elsholtza i innych), pozwoliBy na ustalenie zwizków midzy odlegBo[ci odrzutu cia- Ba a prdko[ci pojazdu w chwili uderzenia. W przedmiotowym wypadku uderzeniu przez pojazd ulegBy rower i jego u|ytkowniczka. Kwesti sporn w sprawie stanowiBo poBo|enie pokrzywdzonej w stosunku do roweru (chodzi o to, czy prowadziBa rower 182 11 12/2011 Warto[ dowodowa opinii biegBego wzdBu| po przej[ciu dla pieszych, czy te| kierowaBa nim). Wersja pierwsza zostaBa wy- kluczona. nale|aBoby przypuszcza, |e gdyby prowadziBa rower, miaBaby go z prawej strony, jak czyni to z zasady pieszy. Wówczas czoBo pojazdu uderzyBoby bezpo[rednio w idc piesz, a przez ni w prowadzony rower. prdko[ ruchu 67-letniej pieszej prowadzcej rower byBaby poni|ej 5 km/h. Wersja druga jest pewna. otó| gdyby, sie- dzc na rowerze, przeje|d|aBa przez przej[cie, jej [rodek masy ciaBa znajdowaBby si wy|ej stopy, co wzmogBoby nacisk na pedaBy roweru, a tylne koBo byBoby dociskane do nawierzchni przej[cia ci|arem rowerzystki. Jej prdko[ ruchu po przej[ciu byBaby powy|ej 10 km/h. protokóB ogldzin miejsca wypadku drogowego  zdaniem biegBego  jest bezwarto[ciowy ( bezmy[lnie sporzdzony ), bez podania odlegBo[ci stwierdzo- nych [ladów szkBa z rozbitego lewego reflektora od przej[cia dla pieszych, chaotyczny i niekomunikatywny. Uwa|ne ogldziny zdjcia tyBu roweru w jego podBu|nej pBaszczyznie ujawniaj zagicie dolnej cz[ci tylnego koBa w lew stron. nasuwa si nieuniknione pytanie, w jaki sposób uderzony z lewej strony rower doznaB zagicia obrczy koBa w kierunku przeciwnym do kierunku uderzenia? odpowiedz mo|e by tylko jedna. przedni zde- rzak pojazdu zawieszony na wysoko[ci osi kóB roweru uderzyB w rower i [rodek jego tylnego koBa, doci|onego ci|arem siedzcej na nim rowerzystki. SiBa tarcia poprzecz- nego nawierzchni jezdni dziaBajca na tylne koBo w kierunku przeciwnym do impul- su siBy uderzenia pojazdu w doci|one do nawierzchni ci|arem rowerzystki i tylnej cz[ci roweru koBo spowodowaBa zagicie obrczy tylnego koBa roweru w lew stron, z niewtpliwym, nieuniknionym zablokowaniem tylnego koBa w rowerze. Uszkodzenia roweru zanotowane w protokole ogldzin i widoczne na zdjciach roweru [wiadcz o bezpo[rednim uderzeniu czoBa przedniego zderzaka w lewy bok roweru, nieprze- dzielonego z lewej strony roweru osob idcej pieszej. Uszkodzenia te koresponduj z czoBowym kontaktem [ciany przedniej pojazdu z lewym bokiem roweru. W wyniku kontaktu czoBa przedniego zderzaka pojazdu i [ciany przedniej bezpo[rednio z rowe- rem mogBy ulec zerwaniu z czoBa pojazdu, wskutek poprzecznego ruchu roweru, takie elementy, jak tablica rejestracyjna i znak fabryczny renault. Lokalizacja tych cz[ci po zerwaniu po lewej stronie toru ruchu pojazdu [wiadczy o bezpo[rednim kontakcie czoBa pojazdu z lewym bokiem roweru i znaczcej prdko[ci roweru jadcego wzdBu| po przej[ciu. gdyby pojazd renault uderzyB bezpo[rednio przednim zderzakiem w idc piesz i przez ni w rower, inne byByby uszkodzenia roweru. tylne, niedoci|one do nawierzchni koBo roweru nie doznaBoby zagicia obrczy w lew stron, a ko[ dBuga lewej nogi pieszej, uderzonej czoBem przedniego zderzaka, przy rozwijanej prdko- [ci uderzajcego pojazdu ulegBaby zBamaniu. Mechanizm uderzenia pojazdu w rower w pierwszej jego fazie jest nastpujcy. przedni zderzak pojazdu wchodzi w kontakt z lewym bokiem roweru i lew nog umieszczon na pedale roweru. takie uderzenie z reguBy nie Bamie ko[ci dBugiej lewej nogi poni|ej kolana. W zale|no[ci od siBy uderzenia mo|e zgnie[ (zmia|d|y) lub poBama stop. SiBa uderzenia jest przyBo|ona do roweru poni|ej [rodka masy rowerzystki, a zatem w kolejnej fazie zderzenia: 1) dochodzi do wyrwania roweru spod siedzenia rowerzystki i oderwania rk od kierownicy, 2) na- stpuje najpierw odrzucenie l|ejszego od rowerzystki roweru na okre[lon odlegBo[, 3) pózniej bezwBadne ciaBo rowerzystki upada lewym bokiem na pokryw komory sil- nika, gBowa uderza w przedni szyb, 4) w tym poBo|eniu lewym bokiem na pokrywie 183 Wojciech Kotowski paLeStra komory silnika z gBow wbit w przedni szyb dochodzi do podstawowego uderzenia czoBem pojazdu w znacznie ci|sze od roweru ciaBo rowerzystki, które nabiera prdko[ci pojazdu i zostaje w uBamku sekundy odrzucone na odlegBo[ mniejsz ni| rower. Samochód ma uszkodzenia w postaci wgnieceD przedniej klapy silnika na wysoko- [ci przedniego lewego reflektora, na dBugo[ci ok. 30 cm i szeroko[ci 50 cm, nad lewym reflektorem. Wgniecenie pokrywy silnika na szeroko[ci do 25 cm i dBugo[ci 25 cm przy lewym dolnym naro|niku szyby i lewej wycieraczce. Uszkodzony lewy przedni reflektor oraz [wiatBo kierunkowskazu. W chwili ogldzin zbite s |arówki w lampie reflektora. pojazd ma popkan szyb przedni; szyba jest cz[ciowo wgnieciona w dolnym lewym rogu. Jest to wgniecenie o [rednicy do ok. 20 cm, od którego odchodz promieni[cie pknicia. Szyba pknita jest równie| w prawej cz[ci na wysoko[ci fotela pasa|era. Jest to pknicie biegnce od dolnej cz[ci szyby, rozpoczynajce si w odlegBo[ci 38 cm od prawej krawdzi szyby, a koDczce si w odlegBo[ci 16 cm od górnej krawdzi szyby. Lektura protokoBu ogldzin samochodu renault nasuwa pytanie, dlaczego protokóB ten ró|ni si tak znacznie precyzj opisu uszkodzeD pojazdu od pozostaBych protokoBów ogldzin i szkiców miejsca wypadku w zbiorze dowodów materialnych. równocze[nie ustalono, |e stan techniczny pojazdu przed wypadkiem byB nienaganny. Z wyja[nieD oskar|onego i zeznaD pasa|erki kierowanego przez niego samochodu wynika, |e samochód renault przed uderzeniem w rowerzystk byB hamowany. niezna- na jest intensywno[ tego hamowania, poniewa| szkice miejsca wypadku nie zawieraj naniesionych [ladów awaryjnego hamowania pojazdu. nale|y wskaza za biegBym, |e je[li kierujcy samochodem renault nieposiadaj- cym w ukBadzie hamulcowym abS gwaBtownie hamowaB, to nale|y domniemywa z du|ym prawdopodobieDstwem, |e zablokowaB koBa pojazdu. W takim wypadku na jezdni przed przej[ciem dla pieszych powinny pozosta widoczne [lady tarcia opon o nawierzchni. nasuwa si zatem pytanie, czy brak tych [ladów na szkicach jest ko- lejnym niedbalstwem ze strony funkcjonariuszy policji przeprowadzajcych ogldziny miejsca wypadku, czy te| nie byBo  ostrego hamowania . brak [ladów awaryjnego ha- mowania pojazdu przed uderzeniem w rowerzystk nie pozwala biegBemu uwzgld- ni dodatkowego zasobu energii kinetycznej pojazdu, zu|ytej na prac hamowania. [wiadkowie w postpowaniu przygotowawczym potwierdzili, |e samochód renault tu| przed uderzeniem wykonaB skrt w prawo. Wyja[nienia kierujcego samochodem re- nault i zeznania [wiadków o hamowaniu i próbie ominicia rowerzystki poprzez skrt w prawo znajduj cz[ciowe potwierdzenie w dowodach materialnych  zdjciach czoBa samochodu renault. to oznacza, |e rowerzystka usiBowaBa przejecha w bardzo maBej odlegBo[ci przed zbli|ajcym si do przej[cia dla pieszych samochodem. brak na szkicu miejsca wypadku [ladu awaryjnego hamowania nie pozwala na u[ci[lenie miejsca na jezdni  podjcia decyzji manewru obronnego oskar|onego na widok zaistniaBego nagle stanu zagro|enia na przej[ciu. prdko[ rowerzystki na przej[ciu dla pieszych mo|na odtworzy, korzystajc z rachunku wektorowego i trygonometrycznych zale|no[ci w trójkcie prostoktnym, utworzonym przez rzut paraboli sko[nego lotu ciaBa na lew stron jezdni, tworzcy wektor wypadkowej dwóch wektorów: 1) znanego wektora prdko[ci uderzajcego pojazdu i 2) poszukiwanego wektora prdko[ci jadcego po przej[ciu roweru, po usta- leniu kta odchylenia paraboli lotu ciaBa w lew stron. 184 11 12/2011 Warto[ dowodowa opinii biegBego ogldziny doskonale wykonanych zdj dla przedmiotowej sprawy, dostarczonych do sdu w toku postpowania procesowego, ujawniaj z prawej strony jezdni wjazd pod gór na przej[cie dla pieszych. Co to oznacza? oznacza mianowicie, |e ka|dy zbli|a- jcy si do przej[cia i równocze[nie jadcy rowerem, widzc odcinek drogi prowadzcej do jezdni wznoszcy si ku górze, albo zatrzyma si przed wjazdem na jezdni (przej[cie dla pieszych) i przeprowadzi rower, idc po przej[ciu, albo te| z uwagi na widoczne wzniesienie naci[nie wcze[niej pedaBy roweru, by zwikszy prdko[ i w ten sposób zmniejszy wysiBek wjazdu na wzniesienie przed przej[ciem i nie zsiada z roweru. Zanim dokonamy logicznego wyboru decyzji podjtej przez kierujc rowerem, na- le|y zwróci uwag na warunki pogodowe  w miejscu zdarzenia padaB deszcz o bli|ej nieznanym nat|eniu. nie ulega wtpliwo[ci, |e padajcy deszcz wpBynB na podjcie przez u|ytkowniczk roweru decyzji o przekroczeniu przej[cia: nie zgodnego z wymo- giem bezpieczeDstwa zej[cia z roweru i przeprowadzenia go przez przej[cie, ale naci[- nicia pedaBów przed wzniesieniem drogi dojazdowej do przej[cia, aby przejecha je ze zwikszon prdko[ci. Je[li kobieta miaBa trudno[ci z poruszaniem si jako piesza, z uwagi na stan ortopedyczny nóg, to wolaBa kontynuowa jazd, ni| zsi[ z roweru i przeprowadzi go przez przej[cie. Mimo |enujcego  zdaniem biegBego  poziomu zebranych nieprofesjonalnie dowo- dów materialnych dobór odpowiedniej metodyki i rekonstrukcji wypadku drogowego pozwoliB na wydanie jednoznacznej i kategorycznej opinii. poprzedni biegBy sdowy sporzdzajcy opini dla sdu nie dysponowaB tak doku- mentacj fotograficzn miejsca zdarzenia. do groznego w skutkach wypadku drogowego doszBo w trudnych warunkach atmo- sferycznych, w porze dnia, kiedy nat|enie ruchu pojazdów i pieszych byBo znacznie zmniejszone, co niewtpliwie przyczyniBo si do zmniejszenia uwagi obojga uczest- ników ruchu. Warunki ruchu wymagaBy zachowania przez rowerzystk i kierujcego samochodem jednakowej, szczególnej ostro|no[ci przy przekraczaniu przej[cia. na- le|y jednak zauwa|y, |e poza zaniechaniem zachowania  wymaganej przez ustaw jednakowo dla wszystkich uczestników ruchu przekraczajcych przej[cie dla pieszych  szczególnej ostro|no[ci jeden z nich, rowerzystka, popeBniB dodatkowo wykrocze- nie, które bezpo[rednio doprowadziBo do tragicznego dla niego w skutkach wypadku. rowerzystka, zamiast zatrzyma si przed wzniesieniem prowadzcym do przej[cia i przeprowadzi przez nie rower, wbrew przepisowi dotyczcemu ruchu pojazdów (art. 26 ust. 3 pkt 3 p.r.d.) wjechaBa na przej[cie w bezpo[redniej blisko[ci nadje|d|ajce- go samochodu, odbierajc kierujcemu tym pojazdem mo|liwo[ uniknicia wypadku, a sobie  jakkolwiek mo|liwo[ zatrzymania si przed torem ruchu pojazdu. Ka|dy wypadek drogowy jest zjawiskiem, którym rzdz prawa fizyki  teorii ruchu i teorii zderzeD pojazdów. SkBada si zawsze z dwóch faz: 1) stanu zagro|enia spowo- dowanego przez jednego uczestnika ruchu i 2) wBa[ciwej fazy  zderzenia pojazdów, spowodowanego przez sprawc stanu zagro|enia lub drugiego uczestnika ruchu. rzad- ko do wypadku przyczynia si tylko jeden uczestnik ruchu. W wikszo[ci przypad- ków zderzeD dwóch pojazdów do wypadku przyczyniaj si, w ró|nym stopniu, obaj uczestnicy zdarzenia. taka te| sytuacja ma miejsce w omawianym zdarzeniu. Wynika to z dokonanej ana- lizy zebranych dowodów materialnych i dowodów osobowych, wskazujcych miejsce 185 Wojciech Kotowski paLeStra przekraczania przej[cia dla pieszych przez jednego z uczestników ruchu i, jak wynika z dowodów materialnych, uderzenia go w bok przez jadcego na wprost jezdni dru- giego uczestnika ruchu. Fakt, |e kierujcemu samochodem renault, mimo natychmiastowego zareagowania na stan zagro|enia na przej[ciu dla pieszych, nie udaBo si unikn zderzenia z rowe- rzystk, oznacza, i| stan zagro|enia na przej[ciu dla pieszych spowodowaBa rowerzyst- ka. nie majc mo|liwo[ci zatrzymania si przed przej[ciem na widok znajdujcego si w maBej odlegBo[ci pojazdu, staBa si sprawc tragicznego w skutkach wypadku  uderzenia przez pojazd. biegBy wyraznie przypomniaB, |e prawo drogowe zabrania przeje|d|ania wzdBu| po przej[ciu dla pieszych rowerem. Zdaniem biegBego do wy- padku przyczyniB si tak|e kierujcy samochodem renault, przez to, |e nie zmniejszyB prdko[ci przed widocznym z daleka przej[ciem dla pieszych, wskutek czego nie mógB unikn zderzenia z wje|d|ajcym na przej[cie rowerem. KONKLUZJA nie ma wtpliwo[ci, |e biegBy z obiektywnych wzgldów wielokrotnie nie mo|e sfor- muBowa kategorycznych wniosków. niemniej jednak je|eli w toku analizy przebiegu zdarzenia rysuj si dwie mo|liwe wersje, przy czym ka|da z nich ujawnia innego z dwóch mo|liwych sprawców, a równocze[nie biegBy stwierdza, |e ka|da z wersji jest w równym stopniu mo|liwa, wówczas taka opinia nie przedstawia praktycznie |adnej warto[ci dowodowej w toczcym si postpowaniu (prokuratorskim czy sdowym). W takim zakresie biegBy w ogóle nie jest potrzebny, poniewa| organ procesowy wie od samego pocztku o istnieniu podstawowych wariantów, a mianowicie |e sprawc mo|e by kierujcy lub pieszy. Mo|e te| w gr wchodzi przyczynienie. ten zakres nie stanowi wiadomo[ci specjalnych. opinia pierwszego biegBego jest tak zwanym  gdybaniem . trudne do zrozumienia jest zatem, |e prowadzcy postpowanie przygotowawcze uznaB t opini za wiarygod- n i peBn, na której mo|na zbudowa akt oskar|enia. podkre[lenia wymaga, |e sd sBusznie postpiB, zasigajc opinii innego biegBego i powierzajc mu ustosunkowanie si do wywodów jego kolegi po fachu. Uwa|am za w peBni sBuszne uznanie przez sd za peBn i wiarygodn drug opini, poniewa| zawieraBa w mojej ocenie rzeteln analiz przebiegu zdarzenia, prowadzc do sBusznych wniosków, a równocze[nie zawieraBa peBn informacj o  potkniciach merytorycznych pierwszego biegBego. równie| z peBnym przekonaniem podzielam prawomocne rozstrzygnicie sdu, uniewinniajce kierowc samochodu od przyczynienia si do wypadku. W okre[lonej kategorii rozwa|aD, na podstawie poczynionych ustaleD, zachowanie kierujcego sa- mochodem, polegajce na nieznacznym przekroczeniu prdko[ci, stanowi jedynie wy- kroczenie z art. 92 § 1 k.w. 186

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Ramowe zasady postepowania podczas wypadkow drogowych cystern z paliwami
Likwidacja problemów osuwiskowycz w drogownictwie 2
Likwidacja problemów osuwiskowycz w drogownictwie 1
Formularz zgłoszenia wypadku drogowego
Mozliwoscic wspolczenej fotogrametrii w aspekcie rekonstrukcji wypadkow drogowych
ulotka karta praw ofiar wypadków drogowych
wypadki drogowe
konw pr wl dla wypadkow drogowych
problemy drogowo prawne
wypadki
Zespoły posturalne problem cywilizacyjny(1)

więcej podobnych podstron