plik


ÿþEL-06-6/07-2008 INFORMATOR TECHNICZNY STUDZIENKI WAAZOWE I NIEWAAZOWE Z POLIETYLENU ... i [wity spokój na dziesitki lat !!! SPIS TREZCI STRONA 1. Opis 3 2. Podstawowe cz[ci i pojcia 3 3. Zalety studzienek z PE 4 4. Przeznaczenie 4 5. Asortyment studzienek 5 6. WBasno[ci surowca 6 7. Ogólna charakterystyka 6 7.1. Oznaczenia 6 7.2. Studzienki wBazowe i niewBazowe wykonane z elementów 6 7.3. Studzienki prefabrykowane 8 8. Usytuowanie 9 9. PodziaB gruntów 9 10. GBboko[ posadowienia studzienki 10 11. Prace monta|owe 10 11.1. Wykopy 10 11.2. Umieszczenie elementów studzienki w wykopie 11 11.3. Przygotowanie otworów wlotowych 11 11.4. PodBczenie rur na wej[ciu 12 11.5. PodBczenie rur na wyj[ciu 13 11.6. Inne metody podBczenia rur 13 11.7. Monta|, demonta|, wymiana stopni zBazowych prefabrykowanych ze stali nierdzewnej 16 11.8. Aczenie elementów studzienki 16 11.9. Wysoko[ studzienki 19 11.10. Zasypywanie i zagszczanie gruntu 19 11.11. Przykrycie studzienki 22 11.12. Monta| studzienek i rur w niskich temperaturach 24 11.13. Monta| studzienek i rur na terenach górniczych 24 12. Komora wodomierzowa 1000 x 2000 mm 25 13. OddziaBywanie studzienki i gruntu 26 14. Test poprawno[ci zabudowy studzienki 26 15. Znakowanie 26 16. Pakowanie 26 17. SkBadowanie, przechowywanie 27 18. Transport 27 19. Uwagi koDcowe 27 20. Podstawa formalno-prawna 28 strona 2 1. Opis Przedmiotem niniejszego informatora s studzienki niewBazowe i wBazowe z polietylenu, produkowane przez  ELPLAST+ Sp. z o.o. Informator obejmuje studzienki o [rednicach: DN 600, 800 i 1000 mm oraz komor wodomierzow 1000 x 2000mm. 2. Podstawowe cz[ci i pojcia podstawa - dolna cz[ studzienki posiadajca zazwyczaj kanaBy wlotowe i wylotowe, pozwalajce na podBczenie rur, nadstawka - cz[ studzienki pomidzy podstaw a sto|kiem lub poziomem terenu, sBu|ca do dopasowania wysoko[ci studzienki do gBboko[ci instalacji, sto|ek - górna cz[, na której umieszczona jest pokrywa studzienki (wystpuje tylko przy [rednicach studzienek DN 800 i DN 1000mm), stopieD zBazowy - element w [ciance komory wBazowej (sto|ka, nadstawki, podstawy) lub studzience wBazowej umo|liwiajcy bezpieczne wchodzenie i wychodzenie, uszczelka Bczca - uszczelka midzy elementy studzienki, sBu|ca do ich uszczelnienia, uszczelka wlotowa - uszczelka nakBadana na wycity otwór studzienki, sBu|ca do uszczelnienia studzienki z rurami na wlocie, zwieDczenie studzienki - górna cz[ studzienki zakoDczona wBazem |eliwnym montowanym bezpo[rednio na studzience lub wBazem |eliwnym i pier[cieniami betonowymi (pByta betonowa, pier[cieD dystansowy, pier[cieD odci|ajcy), umieszczonymi nad studzienk, studzienka monolityczna - studzienka wykonana z jednej lub kilku cz[ci zespawanych ze sob, studzienka wBazowa - studzienka wyposa|ona we wBazy i stopnie zBazowe, przystosowana do wchodzenia i wychodzenia obsBugi, studzienka niewBazowa - studzienka bez stopni, nie przystosowana do wchodzenia i wychodzenia obsBugi, lecz umo|liwiajca wykonanie prac z powierzchni przez otwór wBazowy, wBaz kanaBowy -zwieDczenie studzienki skBadajce si z korpusu |eliwnego i pokrywy, kineta - wyprofilowana podstawa studzienki przeznaczona do przepBywu [cieków, pByta betonowa - pByta wykonana z betonu lub |elbetonu stanowica podparcie dla wBazu, pier[cieD odci|ajcy -pier[cieD wykonany z betonu lub |elbetonu przenoszcy obci|enia pionowe, pier[cieD dystansowy -pier[cieD wykonany z betonu (wg projektu) lub |elbetonu usytuowany najcz[ciej pomidzy pByt betonow, a wBazem |eliwnym. SBu|cy do dopasowania wBazu kanaBu do poziomu jezdni, gruntu, nawierzchni, [rednica nominalna studzienki- wymiar wewntrzny elementów studzienki, wysoko[ studzienki -oznacza caBkowit wysoko[ studzienki (zestawu elementów), liczon od dolnej krawdzi podstawy do górnej cz[ci nadstawki, sto|ka, gBboko[ posadowienia studzienki  jest to wysoko[ liczona od dolnej krawdzi podstawy do rzdnej powierzchni terenu, strona 3 teleskop -sBu|y (bezpo[rednio na placu budowy) do podwy|szenia (lub obni|enie) wysoko[ci zabudowanej studzienki DN 800mm i DN 600 mm np. w przypadku uBo|enia dodatkowej warstwy nawierzchni. 3. Zalety studzienek z PE Do podstawowych zalet polietylenowych studzienek mo|na zaliczy:  dobr wytrzymaBo[ mechaniczn,  elastyczno[,  najwy|sz odporno[ na korozj,  du| obojtno[ chemiczn, odporno[ na dziaBanie wód agresywnych oraz podBo|a,  peBn szczelno[,  nietoksyczno[,  najwy|sz odporno[ na [cieranie (wielokrotnie przewy|sza odporno[ betonu),  niski koszt inwestycji, oszczdno[ci wynikajce z nie u|ywania ci|kich maszyn, szybki i Batwy monta|,  mo|liwo[ wykonywania wykopów o mniejszych wymiarach. 4. Przeznaczenie Studzienki z polietylenu przeznaczone s do stosowania w zewntrznych systemach kanalizacji grawitacyjnej (sanitarnej, deszczowej), ci[nieniowej, drena|owej, wodocigowej - jako studzienki rewizyjne, wpustowe, rozpr|ne, osadnikowe, piaskownikowe i do przepompowni [cieków. Mog by stosowane w gruncie w pasie drogowym (pod jezdni i poza jezdni) i w innych terenach wykorzystywanych do celów in|ynierii komunikacyjnej np. parkingi itd. Umo|liwiaj prowadzenie prac eksploatacyjnych i kontrolnych w kanaBach [ciekowych oraz zwizanych z obsBug pomp, wodomierzy, czyszczeniem, przegldem, pBukaniem. Standardowo jako studzienki wBazowe (wg PN-EN 476:200, PN-B-10729:1999 pkt. 1.3.1 oraz zgodnie z Rozp. MGPiB Dz.U nr 96 z 1993r.) s stosowane studzienki o [rednicy DN 1000 mm. Norma PN-EN 476:2001r. przewiduje studzienki wBazowe z dostpem do czyszczenia i kontroli o [rednicy DN 800 mm sBu|ce do okazjonalnego wej[cia czBowieka wyposa|onego w uprz|. Studzienki o mniejszych [rednicach wykorzystywane s jako niewBazowe do obsBugi eksploatacyjnej wykonywanej z poziomu terenu przy pomocy specjalistycznego sprztu. Mo|na je instalowa wszdzie tam, gdzie maj zastosowanie studzienki betonowe jako alternatywa dla nich. Zastosowanie pier[cieni odci|ajcych, które przenosz obci|enia pionowe powoduje, |e obci|enia nie s przenoszone bezpo[rednio na studzienk, a pier[cieD zmienia swoje poBo|enie wraz z osiadaniem gruntu. WBasno[ ta umo|liwia stosowanie studzienek w pasie drogowym. Wielko[ przenoszonych obci|eD i miejsce stosowania studzienki decyduje o odpowiednim doborze elementów skBadowych studzienki. Odporno[ chemiczna polietylenu, z którego s wykonane oraz ich szczelno[ pozwala na zastosowanie studzienek tak|e w przemysBowych systemach [ciekowych. Studzienki z PE mog speBnia funkcj:  studzienek poBczeniowych,  przelotowych,  wodomierzowych,  kaskadowych,  osadnikowych,  komór (np. wodomierzowych 1000x2000), zbiorników,  do wytracania energii przepBywu [cieków, rozpr|ne. strona 4 5. Asortyment studzienek Studzienki produkowane s z polietylenu do formowania rotacyjnego. Poszczególne elementy wykonywane s metod rotacyjnego formowania. Metoda ta polega na produkcji elementów formowanych w odpowiednich formach wypeBnionych sproszkowanym polietylenem uplastycznionym podczas ruchu obrotowego w kilku pBaszczyznach. Po schBodzeniu gotowy wyrób wyjmowany jest z formy. Studzienki produkowane s o [rednicach: DN 600, 800 i 1000 mm. Firma wykonuje równie| studzienki, monolityczne prefabrykowane z elementów metod spawania, zgrzewania wedBug danego projektu, np. z wykorzystaniem kinety, nadstawki, sto|ka lub zastpujc nadstawk rur polietylenow profilowan lub gBadk o odpowiedniej [rednicy i dBugo[ci. Ze wzgldu na typ wykonania studzienki produkowane s jako: -standardowe (ST) -wzmocnione (WZ) -optymalne (OP); skBadajce si z elementów standardowych (ST) i wzmocnionych (WZ). Zdj. nr 2. Produkcja podstawy Zdj. nr 1. Produkcja sto|ka i nadstawki Tabela nr 1. Wykonanie standardowe-oznaczenie ST Typoszereg Elementy Wykonanie standardowe  ST studzienek Zrednica wewntrzna Minimalna grubo[ [cianki Oznaczenie Dw [mm] [mm] 600 Nadstawka 600 +4-8 6 Podstawa 6 800 *Sto|ek 870 +5-10 6 ST Nadstawka 6 Podstawa 8 1000 *Sto|ek 1000 +5-15 6 Nadstawka 6 Podstawa 8 Tabela nr 2. Wykonanie wzmocnione-oznaczenie WZ Typoszereg Elementy Wykonanie standardowe  WZ studzienek Zrednica wewntrzna Minimalna grubo[ [cianki Oznaczenie Dw [mm] [mm] 600 Nadstawka 600 +4-8 8 Podstawa 9 800 *Sto|ek 860 +5-10 11 WZ Nadstawka 11 Podstawa 13 1000 *Sto|ek 1000 +5-15 11 Nadstawka 11 Podstawa 13 *-dotyczy miejsca poBczenia Grubo[ [cianki mo|e by dobrana (produkowana specjalnie) indywidualnie wg wskazówek u|ytkownika sieci lub projektanta w zale|no[ci od warunków gruntowych. strona 5 6. WBasno[ci surowca Do produkcji studzienek metod formowania rotacyjnego stosowany jest surowiec w postaci proszku lub mikrogranulek o wBasno[ciach fizycznych (deklarowanych przez dostawców) i wymaganiach jak w poni|szej tabeli. Tabela nr 3. WBasno[ci fizyczne surowca. Lp. WBa[ciwo[ci Jednostki Wymagania 1 Gsto[ surowca kg/m3 e" 934 2 Wskaznik szybko[ci pBynicia g/10min 3,2 ÷ 9 ± 20 % warto[ci podanej przez producenta MFR (190°C/2,16g) 3 Czas indukcji utleniania (200°C) min > 20 4 ModuB spr|ysto[ci MPa e" 500 7. Ogólna charakterystyka 7.1. Oznaczenia Podstawa: Pk - z kinet, Pp - bez kinety, z dnem pBaskim, Po - bez kinety, z dnem okrgBym, Pks - z kinet wyposa|on w stopnie zBazowe, Pps - z dnem pBaskim, wyposa|ona w stopnie zBazowe, 05Pk - zaBomowa z kinet i picioma dopBywami z poziomem  0 % (1-gBówny, 4-boczne) Nadstawka -N: Ns -nadstawka wyposa|ona w stopnie zBazowe, N -nadstawka bez stopni zBazowych. Sto|ek: S -sto|ek z otworem wBazowym usytuowanym centralnie, S s - sto|ek z otworem wBazowym usytuowanym mimo[rodowo, wyposa|ony w stopnie. m Pokrywa: Z 600 -[rednica nominalna 600 mm, Teleskop: T 600 -teleskop z polietylenu. 7.2. Studzienki niewBazowe i wBazowe z polietylenu wykonane z elementów SkBadaj si z: podstawy, nadstawki, sto|ka, zwieDczenia. PrzykBad zwieDczenia studzienki: POKRYWA Z PE STO{EK strona 6 NADSTAWKA PODSTAWA z dnem pBaskim z przelotem i dolotami (z kinet) z dnem okrgBym Rys. nr 1. Elementy skBadowe studzienki. Standardowo kineta posiada specjalnie uformowane dno, ze spadkiem od 1÷1,5% w stron wylotu. GBadko[ powierzchni i 1÷1,5% spadek, gwarantuj bardzo dobr charakterystyk hydrauliczn. Dla terenów o maBych spadkach kanalizacji oferowana jest kineta ze spadkiem 0 % (bez spadku). Boczne wloty s standardowo usytuowane powy|ej dna kanaBu przelotowego. Wloty do studzienek wykonane s w formie zamknitej pBaszczyzny z naniesionymi na zewntrznej powierzchni podstawowymi [rednicami cicia otworów, z punktami [rodkowymi, które mo|na dobiera w zale|no[ci od potrzeb wg tabeli nr 7. Podstawy studzienek o DN 600, 800 i 1000 mm posiadaj pi wlotów ( w zale|no[ci od asortymentu w [rednicach od 110 do 315 mm) rozmieszczonych pod ktem 45°. Dodatkowo dla studzienek o DN 1000 i DN 600 podstawa mo|e by wykonana jako trzywlotowa ( o [rednicach wlotów od 110 mm do 500 mm). Wloty mog posiada przyspawane króce w postaci odcinków rur z PE. GBboko[ osadzenia bosych koDców rur wlotowych w studzience nale|y dobra wg tabeli nr 4 (min 65 mm). Tabela nr 4. Dobór gBboko[ci osadzenia rur wlotowych w zale|no[ci od [rednicy. Zrednica wlotów d [mm] 110 160 200 250 315 400 500 GBboko[ osadzenia rur k [mm] 65 90 90 100 100 125 125 Rys. nr 2. GBboko[ osadzenia rur wlotowych. Króce odpBywowe maj [rednice stopniowane, a potrzebn [rednic wylotu uzyskuje si przez obcicie odcinków o mniejszych [rednicach. Wyloty Bczone s najcz[ciej rurami kielichowymi lub zBczkami (np. nasuwka, dwukielich). Studzienki o [rednicy DN 1000 mm produkowane s jako wBazowe ze sto|kiem i otworem mimo[rodowym przesunitym o 200 mm w stosunku do osi gBównej. Natomiast studzienki o [rednicy DN 800 mm posiadaj sto|ki z otworem umieszczonym centralnie. strona 7 Studzienki o [rednicy DN 1000 mm posiadaj stopnie zBazowe, uformowane w procesie produkcji lub prefabrykowane. -Stopnie zBazowe uformowane w procesie produkcji, rozumiane s jako wykonywane z takiego samego materiaBu (polietylenu) jak studzienka w trakcie jednego procesu technologicznego. Zdj. nr 3. Stopnie zBazowe z polietylenu uformowane w procesie produkcji Stopnie zBazowe uformowane w trakcie procesu produkcyjnego (tzw. stopnie pojedyncze) usytuowane s mijankowo w dwóch rzdach. StopieD posiada boczne zabezpieczenia chronice stop schodzcego przed zsuniciem na bok. Uformowany odpowiednio ksztaBt stopnia zapewnia stabilne i pewne oparcie stopy. Konstrukcja stopni standardowo umo|liwia uchwycenie ich jedn rk, lub oparcie na nich tylko jednej stopy. Stopnie te s niedemontowalne. -Stopnie zBazowe prefabrykowane, rozumiane s jako wykonane z tworzywa lub blachy stalowej nierdzewnej w odrbnym procesie technologicznym (prefabrykacji) i nastpnie zamontowane w studzience. Zdj. nr 4. Stopnie zBazowe ze stali nierdzewnej Stopnie prefabrykowane wykonane ze stali nierdzewnej (tzw. stopnie podwójne) usytuowane s pionowo (w jednym rzdzie) jeden nad drugim. StopieD posiada na powierzchni zewntrznej perforacj, zabezpieczenie antypo[lizgowe, chronice stop schodzcego przed zsuniciem oraz zapewniajce stabilne i pewne jej oparcie. Konstrukcja stopnii umo|liwia uchwycenie ich dwoma rkoma, jeden obok drugiego, lub oparcie na nich obu stóp. Stopnie te posiadaj konstrukcj umo|liwiajc ich monta|, demonta| i wymian. Na |yczenie klienta studzienki o [rednicy DN 800 mm wyposa|ane s w stopnie zBazowe prefabrykowane ze stali nierdzewnej. Standardowo w studzienkach monolitycznych stopnie zBazowe prefabrykowane wykonane ze stali nierdzewnej s zabudowane w studzience przez producenta. W studzienkach (elementach-sto|ku, nadstawce i podstawie) dostarczanych osobno (do zabudowy), stopnie nale|y zmontowa na placu budowy. W takim wypadku stopnie ze [rubami dostarczane s luzem (monta| stopni opisano poni|ej). Wszystkie elementy studzienki maj zewntrzne usztywnienia pier[cieniowe, które speBniaj tak|e rol zakotwienia w gruncie i przeciwdziaBaj wypieraniu studzienki. W wikszo[ci przypadków pracy studzienki nie wymagaj dodatkowego zabezpieczenia, lub zamocowania. ModuBowe wykonanie studzienki zapewnia uzyskanie |danej wysoko[ci, oraz podBczenie przyBcza na miejscu monta|u w zale|no[ci od warunków zabudowy. 7.3. Studzienki prefabrykowane (monolityczne) Asortyment produkcji obejmuje równie| studzienki prefabrykowane o [rednicach DN 600, 800 i 1000 mm. Wykonywane s one metod spawania /zgrzewania z wykorzystaniem kinety lub sto|ka. Nadstawka mo|e by zastpowana rur polietylenow strukturaln lub gBadk o odpowiedniej [rednicy i dBugo[ci od 500 do 4000 mm. Do pionowej rury strukturalnej mog by przyspawane boczne doloty z rur polietylenowych. Zrednice rur dolotowych usytuowanych powy|ej podstawy s od " 50 mm do " 630 mm. Rury dolotowe przyspawane do rury profilowej usytuowane mog by na wysoko[ci od h=500 mm do 4500 mm. strona 8 Studzienki o [rednicy DN 1000 mm wykonywane s jako wBazowe. Wyposa|one mog by w: - stopnie zBazowe (wg PN-EN 13101) prefabrykowane, montowane lub przyspawanie do [cianki, - drabinki (wg PN-EN 14396). Podstawy i sto|ki u|ywane w studzienkach prefabrykowanych s zgodne z asortymentem jak w aprobacie. Polietylenowe rury profilowane u|yte w studzienkach posiadaj aprobaty techniczne producentów rur. Rys nr 3. PrzykBad studzienki prefabrykowanej. 8. Usytuowanie Zalecane usytuowanie studzienek rewizyjnych: a) na poBczeniu kanalizacyjnym, b) przy zmianie kierunku, [rednicy lub spadku, oraz na poBczeniu przewodów odpBywowych, c) na odcinkach prostych przewodów odpBywowych w zale|no[ci od [rednicy. Uwaga: Usytuowanie studzienek powinno by wykonane zgodnie z projektem i powinno by dostosowane do miejscowych warunków gruntowo - wodnych. OdlegBo[ci zabudowy w stosunku do innych systemów np. ciepBowniczych, energetycznych, telekomunikacyjnych powinny by podane w projekcie. OdlegBo[ci te reguluje prawo budowlane i odpowiednie przepisy bran|owe. 9. PodziaB gruntów a) Grunt stabilny: - grunt drobnoziarnisty niespoisty, - nienawodniony (piasek). b) Grunt niestabilny: - kurzawka, - grunt o wysokim poziomie wód gruntowych, - grunt o du|ej zawarto[ci gliny, - tereny wystpowania szkód górniczych, - grunt przenoszcy dynamiczne obci|enia od ruchu koBowego. Jako wysoki poziom wód gruntowych uwa|amy poziom do miejsca poBczenia podstawy z nastpnym elementem (nadstawk, sto|kiem), Jako grunt o du|ej zawarto[ci gliny uwa|amy grunty spoiste wg PN-86/B-02480 tabela nr 12 o oznaczeniu G, GÀ, Gpz, Gz, GÀz. W miejscu posadowienia studzienki kanalizacyjnej w wykopie, gdzie wystpuje poziom wody gruntowej (tj. 15 cm poni|ej podstawy) nale|y stosowa zalecenia opisane w pkt. 11.10. strona 9 10. GBboko[ posadowienia studzienki Na gruntach stabilnych nale|y stosowa studzienki w wykonaniu standardowym (ST) wg tabeli nr 5, natomiast na gruntach niestabilnych w wykonaniu wzmocnionym (WZ) wg tabeli nr 6. Mo|liwe jest w uzgodnieniu z zamawiajcym stosowanie studzienek w wykonaniu optymalnym (OP). Wersja ta jest poBczeniem elementów studzienek w wykonaniu wzmocnionym (WZ) z elementami w wykonaniu standardowym (ST). Zastosowana mo|e by po uzgodnieniu z zamawiajcym przy zachowaniu kryteriów uwzgldniajcych uwarunkowania wynikajce z rodzaju gruntów, warunków hydrogeologicznych i gBboko[ci posadowienia. Tabela nr 5. GBboko[ posadowienia dla studzienek w wykonaniu standardowym  ST. Zrednica nominalna studzienki Rodzaj gruntu Max. gBboko[ posadowienia [mm] [m] 600 2,5 800 Stabilny 2,7 1000 2,9 Tabela nr 6. GBboko[ posadowienia dla studzienek w wykonaniu wzmocnionym  WZ. Zrednica nominalna studzienki Rodzaj gruntu Max. gBboko[ posadowienia [mm] [m] 600 800 Niestabilny 5,3 1000 W studzience w wersji optymalnej (OP) do gBboko[ci posadowienia wg tabeli nr 5 stosuje si elementy w wykonaniu standardowym (ST), poni|ej tej gBboko[ci posadowienia (do 5,3 m) elementy w wykonaniu wzmocnionym (WZ). Mo|liwe jest stosowanie studzienek o gBboko[ciach posadowienia poni|ej 5,3 m pod warunkiem uzyskania akceptacji projektanta i po konsultacji z  ELPLAST+ Sp. z o.o. 11. Prace monta|owe 11.1. Wykopy Metoda wykonywania wykopów powinna by dobrana w zale|no[ci od gBboko[ci studzienki, uksztaBtowania terenu, rodzaju gruntu oraz posiadanego sprztu. Przy wykonywaniu wykopów przy u|yciu sprztu zmechanizowanego, nale|y zwróci uwag, aby nie dopu[ci do nadmiernego rozluznienia gruntu, oraz aby nie przekroczy okre[lonej gBboko[ci. Wykop powinien by okoBo 15 cm gBbszy ni| wysoko[ i okoBo 60 cm szerszy ni| [rednica studzienki. Dno wykopu powinno by równe, pozbawione kamieni i grud. Nale|y je wypeBni piaskiem na wysoko[ okoBo 15 cm i zag[ci. W gruntach silnie nawodnionych przed monta|em studni nale|y ustabilizowa podBo|e pod ni ( np. pByt betonow lub przez wymian podBo|a  na kamieD drogowy). strona 10 11.2. Umieszczenie elementów studzienki w wykopie Ze wzgldu na niski ci|ar poszczególnych elementów studzienki monta| w wykopie mo|na wykona rcznie, bez u|ycia ci|kiego sprztu. Nale|y umie[ci odpowiednio dobran podstaw studzienki na dnie wykopu zapewniajc wymagane ukierunkowanie wej[ i wyj[ rurocigów oraz spadek kanaBu. W celu nale|ytego ustabilizowania i podparcia studzienki oraz rur u|y piasku. 11.3. Przygotowanie otworów wlotowych Otwory wlotowe na okre[lon [rednic, nale|y wyci w miejscu zaznaczonym na studzience przy pomocy specjalnej wyrzynarki do otworów wg tabeli nr 7. Mo|liwe jest wycinanie otworów w innych miejscach (nieoznaczonych), zgodnie z projektem. Tabela nr 7. Zrednice wycinania otworów dla rur. Zrednica rury Zrednica cicia [mm] otworu F1 [mm] 32 37 -1 40 46 -1 50 57 -1 63 72 -1,5 75 86 -1,5 90 104 -2 100 114 -2 110 123 -2 125 138 -2 160 173 -2 200 213 -2 250 264 -2 315 335 -3 400 420 -3 500 520 -3 Rys nr 4. PiBa wyrzynarka do wycinania otworów. Zdj. nr 5. Wiercenie otworu pilotowego Zdj. nr 6. Wycinanie otworu wyrzynark strona 11 11.4. PodBczenie rur na wej[ciu Po wyciciu otworów nale|y zaBo|y profilowan uszczelk wlotow ( wykonan zgodnie z rys. nr 5 i tabel nr 8) typu ST dla elementów studzienki typu STANDARD lub typu WZ dla elementów studzienki typu WZMOCNIONA i dokBadnie j dopasowa. Przy dobieraniu uszczelki nale|y pamita, |e rozmiary uszczelki podane s dla zewntrznej [rednicy rury. W przypadku trudno[ci podczas zakBadania uszczelki wynikajcych ze zbyt grubej [cianki podstawy (dotyczy to w szczególno[ci podstawy 3 Pks 500/1000/700 WZ) zaleca si obróbk powierzchni zewntrznej czoBa podstawy pod uszczelk. Zastosowanie uszczelek gumowych umo|liwia zmian kierunku rur dolotowych maksymalnie o 7 stopni w ka|dym kierunku. Dla uBatwienia monta|u rur sfazowa. Przed wBo|eniem powierzchnie zewntrzne rury i powierzchnie wewntrzne uszczelki oczy[ci i posmarowa [rodkiem po[lizgowym (np. wod, wod z mydBem, olejem silikonowym). Tabela nr 8. Wymiary uszczelek wlotowych. Zrednica Zrednica Zrednica Szeroko[ ST WZ rury cicia zewntrzna otworu D1 [mm] D2 [mm] D3 [mm] B [mm] A [mm] 32 37 -1 55 22 40 46 -1 63 22 50 57 -1 73 22 63 72 -1,5 96 31 75 86 -1,5 121 31 90 104 -2 136 31 100 114 -2 146 31 11 13 110 123 -2 156 31 125 138 -2 171 32 160 173 -2 207 32 200 213 -2 247 32 250 264 -2 297 32 315 335 -3 367 32 400 420 -3 452 32 500 520 -3 552 32 Rys. nr 5. Uszczelka wlotowa Uwaga: Uszczelki wlotowe wykonywane s w dwóch wersjach: -w wersji WZ (dla elementów wzmocnionych) -w wersji ST (dla elementów standardowych) Oznaczenie ST lub WZ umieszczone jest na powierzchni zewntrznej uszczelki. ZakBadanie uszczelki wlotowej WBo|y rur w otwór z zamontowan wcze[niej uszczelk. Zdj. nr 7. ZakBadanie uszczelki wlotowej Zdj. nr 8. Monta| rury na wlocie strona 12 11.5. PoBczenie rur na wyj[ciu Wylot studzienki wykonany jest w ten sposób, |e posiada kilka [rednic. Odpowiednie obcicie koDcówki piB daje mo|liwo[ wyboru [rednicy w zale|no[ci od podBczanej rury. Zaleca si obcinanie króców wylotowych wg znaczników umieszczonych na powierzchni zewntrznej króca. Rys. nr 6 Miejsca cicia Zdj. nr 9 Przycinanie odpowiedniej [rednicy Zdj. nr 10 Monta| rury na wylocie na wylocie z kinety Przed wBo|eniem rury z kielichem nale|y oczy[ci i posmarowa wewntrzn powierzchni kielicha z uszczelk i zewntrzn powierzchni koDcówki wylotu studzienki [rodkiem po[lizgowym. Nastpnie wcisn (zgodnie z instrukcj dotyczca rur) kielich rury odpBywowej na koDcówk wylotu studzienki. 11.6. Inne metody poBczeD rur Inn metod Bczenia elementów wykonanych z polietylenu jest zgrzewanie, które realizo- wane jest przy u|yciu zgrzewarek. Zastosowanie mog znalez: -zgrzewanie doczoBowe, -zgrzewanie elektrooporowe, -spawanie Na specjalne zamówienie mo|liwe jest wyposa|enie studzienki w specjalne koDcówki na wlocie i wylocie. Dla innych rur, np. strukturalnych (korugowanych, spiro...) czy kamionkowych, nale|y zastosowa przej[cie (adaptery) z danego systemu rur, na standard wymiarowy kielichowanych rur tworzywowych. Typowe poBczenie na uszczelk a) WYLOT b) WLOT Rura wylotowa PCV Rura wlotowa Rys. nr 7 PrzykBady typowych poBczeD podstawy studzienki z rurami Uszczelka Uszczelka wlotowa strona 13 Inne sposoby poBczeD 1) PoBczenie podstawy z rurami PE za pomoc dogrzewanego króca W celu poBczenia podstawy z rurami PE za pomoc zgrzewania doczoBowego lub elektrooporowego, do podstawy na dopBywie lub odpBywie przyspawany jest specjalny króciec (rysunek nr 8 i 10 ) z polietylenu. Króciec ten jest wykonywany z odcinka rury PE o klasie, [rednicy zewntrznej Dz [mm] i grubo[ci [cianki g [mm] dostosowanej do instalacji kanalizacyjnej. Jest on trwale poBczony z podstawa poprzez spawanie i jest jej integraln cz[ci. DBugo[ L [mm] króca mie[ci si w granicach od 300 mm do 500 mm. Rys. nr 10. Przyspawany króciec z PE Rys. nr 8. Dospawany króciec z PE do podstawy KsztaBtka elektrooporowa Rys. nr 9. PoBczenie rury PE z krócem poprzez zgrzewanie doczoBowe 2) PoBczenie podstawy z rurami PE, PP, PVC za pomoc przej[cia szczelnego Dla poBczenia rur PE, PP i PVC o ktach dolotów innych ni| typowe tj. 180°, 90°, 60° i 45° w podstawie na dopBywach mo|e by przyspawany specjalny króciec (jak na rys. 10) z odcinka rury PE lub typowe przej[cie szczelne wykonane zgodnie z rysunkiem nr 11 i tabel nr 9. Przej[cie szczelne posiada dwie uszczelki. Jest ono trwale poBczone z podstaw poprzez spawanie i stanowi jej integraln cz[. Standardowa dBugo[ przej[cia szczelnego Lp [mm] wynosi 240 mm. Monta| rur PE, PP i PVC (patrz rys. nr 12) z podstaw studzienki zaopatrzon w przej[cie szczelne polega na wci[niciu rur PE, PP i PVC do przej[cia szczelnego zaopatrzonego wewntrz w uszczelki. Tabela nr 9. Standardowe wymiary przej[ szczelnych Zrednica nominalna rur DN [mm] dz [mm] Lp [mm] 110 140 240 160 200 240 200 250 240 250 315 240 315 400 240 Rys. nr 11. Przej[cie szczelne 400 450 240 500 560 240 Rys. nr 12. Sposób monta|u rur do Rys. nr 13. Przej[cie szczelne o kcie ± przej[cia szczelnego zamontowane na dopBywie bocznym strona 14 3) PoBczenie podstawy z rurami |eliwnymi lub kamionkowymi W przypadku poBczenia studzienki kanalizacyjnej z rurami |eliwnymi lub kamionkowymi na |yczenie klienta wykonywane jest przej[cie (adapter) PE-|eliwo, PE-kamionka. Rys. nr 15. Przej[cie na |eliwo Rys. nr 14. Przej[cie na |eliwo 4) PoBczenie podstawy z rurami karbowanymi W przypadku poBczenia studzienki kanalizacyjnej z rurami karbowanymi nale|y stosowa zBczki przej[ciowe na dolocie i wylocie ze studzienki. Rys. nr 17. Przej[cie na rury karbowane-wlot Rys. nr 16. Przej[cie na rury karbowane-wylot 5) PoBczenie podstawy z rurami stalowymi Rura stalowa Rys. nr 18. Przej[cie na rury stalowe-wylot ZBczka do innych poBczeD Na terenach o du|ej ró|nicy poziomów midzy wlotem, a wylotem (np. teren górzysty) stosuje si studzienk kaskadow lub studzienk do wytracania energii. Zastosowanie studzienek do wytracania energii (mimo[rodowych) zmniejsza ilo[ studzienek na cigu o du|ym spadku, powoduje |e wykop jest o mniejszej gBboko[ci a rurocig uBo|ony jest równolegle do powierzchni terenu.  ELPLAST+ Sp. z o.o. wykonuje kaskady oraz studzienki do wytrcania energii wg projektu klienta. Zdj. nr 11 a) PrzykBad kaskady na Zdj. nr 12 PrzykBad studzienki Zdj. nr 11 b) PrzykBad dwóch studzience fi 600 mm do wytracania energii fi 600 mm kaskad na studzience fi 1000 mm Zaleca si ju| podczas wykonywania gBównego cigu kanalizacji, montowanie w studzienkach przykanalików do pózniejszych przyBczy. DBugo[ montowanych przykanalików powinna uwzgldnia jego gBboko[ i rodzaj gruntu, tak |eby podczas podBczania nie narusza posadowienia studzienki. W sytuacji, gdy montowany ma by strona 15 w istniejcej studzience przykanalik o [rednicy do fi 200 mm to mo|ne by zrealizowany na zasadzie wkBadki  in-situ . Dla [rednic wikszych ni| DN 200 mm istnieje mo|liwo[ przyspawania przykanalika za pomoc ekstrudera. W istniejcych studzienkach, w razie konieczno[ci wprowadzenia dodatkowego podBczenia kanalizacji nale|y odsBania równomiernie grunt wokóB studzienki na caBym obwodzie. Prób szczelno[ci studzienki na poBczeniach przeprowadza obci|ajc studzienk od góry ci|arem ok.300 kg, w przypadku gdy nie jest zasypana i obci|ona gruntem lub po zasypaniu i zagszczeniu. 11.7. Monta|, demonta|, wymiana stopni zBazowych prefabrykowanych ze stali nierdzewnej W przypadku, gdy stopnie zBazowe, prefabrykowane, wykonane ze stali nierdzewnej dostarczone s osobno z elementami studzienki tj. sto|kiem, nadstawk, podstaw lub wystpuje konieczno[ wymiany stopnia nale|y: 1) Sprawdzi, czy element posiada specjalne wypusty na stopnie Zdj. nr 13 Wypusty na stopnie 2) Obróci stopieD o 90° i zaBo|y na wypusty Zdj. nr 14 Stopnie zBazowe Zdj. nr 15 ZakBadanie stopnia 3) Obróci ponownie stopieD o 90° na wypustach do pozycji wyj[ciowej Zdj. nr 16 ZakBadanie stopnia 4) ZaBó| 2 [ruby M5x60 w otwory w stopniu i dokr nakrtk, tak aby zakry nakrtk tylko gwint [ruby W przypadku demonta|u stopnia postpowa w odwrotnej kolej- no[ci. Zdj. nr 17 ZakBadanie [rub Komplet stopni ze [rubami i nakrtkami dostarczany jest osobno. 11.8. Aczenie elementów studzienki Standardowo poszczególne elementy Bczone s za pomoc uszczelki. Mo|liwe jest równie| poBczenie elementów studzienki przez klienta poprzez spawanie zgodnie z zaleceniami i po przeszkoleniu przez firm  ELPLAST+ . PoBczenie na uszczelk PoBczenie spawane Rys. nr 19. PrzykBady poBczenia elementów studzienki. Przed przystpieniem do monta|u (nakBadania) poszczególnych elementów, nale|y usun pier[cieD usztywniajcy zapobiegajcy znieksztaBceniu elementu podczas transportu. W pierwszej kolejno[ci nale|y naci poprzecznie pier[cieD usztywniajcy w kilku miejscach (patrz zdjcie poni|ej) na obwodzie. Nastpnie wybi mBotkiem (w elementach studzienki typu STANDARD) lub wyci wyrzynark (w elementach studzienki typu WZMOCNIONA) pier[cieD usztywniajcy podstaw, nadstawk i sto|ek. strona 16 Zdj. nr 18 Nacinanie pier[cienia Zdj. nr 19 Wybijanie pier[cienia usztywniajcego usztywniajcego Rys. nr 20. Pier[cieD usztywniajcy. Przed monta|em poszczególnych elementów nale|y wypoziomowa studzienk wykorzystujc poziomic, zapewniajc pochylenie kanaBu okoBo 1÷1.5%. Zdj. nr 20 Poziomowanie podstawy Poszczególne elementy studzienki mo|na Bczy za pomoc uszczelki Bczcej typu UP, albo poprzez zgrzanie za pomoc spawarki ekstruzyjnej. Przy monta|u moduBowym górn cz[ poszczególnych elementów nale|y wyczy[ci i wBo|y na ni uszczelk. Zdj. nr 21 ZakBadanie uszczelki UP Poszczególne elementy umieszcza si jeden na drugim.W przypadku monta|u do podstawy nadstawek o wysoko[ci H=1000 mm i H=500 mm zaleca si aby najpierw zmontowa z podstaw nadstawk wy|sz tj. o wysoko[ci H=1000 mm, a nastpnie ni|sz tj. o wysoko[ci H=500 mm. Na Bczone elementy wywrze nacisk z góry (ok. 300 kg), w celu nale|ytego osadzenia Bczonych elementów i lepszego ich uszczelnienia oraz zwizania uszczelki z polietylenem. Wymagane jest zachowanie tego docisku podczas zagszczania obsypki wokóB studzienki. Zdj. nr 22 Monta| elementów (nadstawki) Przy monta|u studzienek wyposa|onych w stopnie, nale|y zwróci uwag, aby poszczególne stopnie znajdowaBy si na przemian w dwóch rzdach (stopnie z PE), jeden nad drugim (stopnie stalowe). Aczenie elementów za pomoc uszczelki UP Uszczelka polimerowa UP przez caBy okres u|ytkowania zachowuje konsystencj plastycznej i kleistej masy uszczelniajcej o du|ej przyczepno[ci do tworzyw sztucznych, metali, ceramiki, drewna i powierzchni lakierowanych. Posiada wysok odporno[ chemiczn na wod, kwasy, zasady, sole, detergenty i wszelkie skBadniki biologiczne i chemiczne jakie mog znajdowa si w [ciekach sanitarnych. Uszczelka odporna jest na starzenie pod wpBywem dziaBania warunków atmosferycznych, [cieków i promieniowania UV. Nie powoduje zmian fizyko-chemicznych typowych tworzyw sztucznych oraz powBok laminowanych i lakierowanych. Uszczelka UP ma posta ta[my zwinitej w rolk i zabezpieczonej papierem parafinowym przeciwdziaBajcym sklejaniu si ta[my. DBugo[ i szeroko[ ta[my przystosowana jest do danej [rednicy studzienki i oznaczona na opakowaniu kartonowym. Uszczelki nale|y przechowywa w temperaturze otoczenia powy|ej 0°C. strona 17 Monta| 1) naci pier[cieD usztywniajcy w kilku miejscach na obwodzie. Nastpnie wybi mBotkiem (w elementach studzienki typu STANDARD) lub wyci wyrzynark (w elementach studzienki typu WZMOCNIONA) pier[cieD usztywniajcy. Pier[cieD usztywniajcy sBu|y do usztywnienia podstawy, nadstawki i sto|ka podczas transportu i skBadowania. 2) zgodnie z instrukcj monta|u (jak powy|ej) przygotowa poszczególne elementy, zBo|y studzienk  na sucho i zaznaczy kred pionow lini dla wBa[ciwego zorientowania poszczególnych elementów przy monta|u ostatecznym z zastosowaniem uszczelki UP. 3) rozmontowa studni zBo|on  na sucho i wszystkie jej elementy w miejscach poBczeD na uszczelk UP dokBadnie wyczy[ci z gliny, piasku, wody itp. 4) osuszy (wytrze) miejsce posadowienia uszczelki wyczy[ci Rys. nr 21. Miejsca czyszczenia Zdj. nr 23 Czyszczenie  gniazda pod uszczelk UP 5) dla uBatwienia wkBadania uszczelki UP element z rowkiem odwróci do góry w pozycji poziomej. Rys. nr 22. Odwrócony element studzienki 6) uszczelk wkBada równomiernie do rowka i lekko dociska, odrywajc jednocze[nie przekBadk antyadhezyjn (papier z parafin). Wstpny docisk uszczelki powinien zagwarantowa pocztkowe zwizanie z polietylenem. Rys. nr 23.  Gniazdo z uszczelk UP Zdj. nr 24 ZakBadanie uszczelki UP 7) przed poBczeniem elementów górn cz[ z uszczelk ponownie odwróci, ustawi wg wcze[niej naniesionych oznaczeD i dokBadnie wycentrowa. Zwróci uwag aby nie zanieczy[ci naBo|onej uszczelki . Rys. nr 24. Wycentrowanie elementów 8) nakBadajc elementy na siebie wywrze nacisk z góry ok. 300 kg, w celu nale|ytego osadzenia Bczonych elementów i lepszego ich uszczelnienia oraz zwizania uszczelki z polietylenem. Wymagane jest zachowanie tego docisku podczas zagszczania obsypki wokóB studzienki. Rys. nr 25. PrawidBowe poBczenie elementów Uwaga: Ponowne u|ycie tej samej uszczelki jest niezalecane. Wymagane jest dokBadne jej usuniecie (wyskrobanie) i zastosowanie nowej uszczelki przed powtórnym monta|em. strona 18 11.9. Wysoko[ studzienki Potrzebn wysoko[ studzienki osiga si przez zastosowanie odpowiedniej ilo[ci elementów o danej wysoko[ci. Zdj. nr 26 Zdj. nr 25 PrzykBad studzienki PrzykBad studzienki fi 800 mm o wysoko[ci fi 1000 mm o wysoko[ci H=2 250 mm H=2 450 mm Dodatkowo na placu budowy, mo|na dopasowa jej wysoko[ poprzez skrócenie sto|ka (w studzience DN 1000 mm, DN 800 mm) lub nadstawki (w studzience DN 600 mm) w miejscach do tego przeznaczonych. Zrealizowa to mo|na przy u|yciu zwykBej piBy rcznej lub mechanicznej. Dla uBatwienia cicia na powierzchni zewntrznej górnej cz[ci sto|ków, nadstawek zaznaczone s poziome linie w odlegBo[ci co 20 mm, wedBug których nale|y prowadzi cicie. Dziki takim rozwizaniom mo|liwe jest optymalne dopasowanie wysoko[ci studzienki. Zwróci uwag , by po skróceniu sto|ka zaBo|ona pByta betonowa nie wspieraBa si na korpusie studni. W przypadku, gdy wysoko[ zabudowanej studzienki (DN 600 mm) jest mniejsza od wymaganej lub istnieje konieczno[ jej podwy|szenia (dodatkowa warstwa drogi) mo|na to wykona poprzez zastosowanie teleskopu z polietylenu. Teleskop z polietylenu umo|liwia podwy|szenie (lub obni|enie) wysoko[ci studzienki o 500 mm. Teleskop powinien spoczywa na pBycie pokrywowej (betonowej), na który zakBada si wBaz |eliwny (rys. nr30a) Monta| teleskopu. Wyczy[ci 1) wytrze miejsce posadowienia elementy uszczelki oraz koDce teleskopu wspóBpracujce Rys. nr 26. Miejsce czyszczenia Zdj. nr 27 Oczyszczenie teleskopu 5) Dopasowa 3) Posmarowa 4) Wcisn 2) ZaBo|y specjaln wysoko[ poprzez powierzchni równomiernie teleskop uszczelk gumow na podwy|szenie lub zewntrzn teleskopu w otwór z zamontowan gBadki koniec sto|ka obni|enie teleskopu i uszczelki [rodkiem wcze[niej uszczelk fi 800 mm lub po[lizgowym. nadstawki fi 600 mm Zdj. nr 29 Smarowanie Zdj. nr 28 ZakBadanie uszczelki Zdj. nr 30 Dopasowanie Zdj. nr 31 Monta| teleskopu [rodkiem po[lizgowym teleskopu 11.10. Zasypywanie i zagszczanie gruntu Zasypywanie wykopów powinno by przeprowadzane bezpo[rednio po wykonaniu w nich okre[lonych prac tj. czynno[ci monta|owych studzienki. Przed rozpoczciem zasypywania dno powinno by oczyszczone, a w razie potrzeby odwodnione. Do podsypki i obsypki powinien by u|yty piasek niezamarznity i bez zanieczyszczeD ( np. korzeni, odpadów budowlanych). Ka|da warstwa gruntu w nasypach lub przy zasypywaniu wykopów powinna by zagszczona rcznie lub mechanicznie. Grubo[ warstwy zagszczonego gruntu powinna by dobrana w zale|no[ci od zastosowanego urzdzenia. strona 19 Zaleca si zagszczanie piaskiem warstwami o grubo[ci ok. 30 cm. PrzestrzeD pomidzy studzienk, a [cian wykopu o szeroko[ci min. 30 cm wypeBni piaskiem. Piasek nale|y dokBadnie ubija zaczynajc od [cianki studzienki w kierunku [ciany wykopu. Zagszczanie wokóB studzienki prowadzi tak, aby nie doprowadzi do deformacji i rozszczelnienia studzienki. StopieD zagszczenia gruntu zale|y od siBy obci|ajcej, a tym samym od miejsca zabudowy studzienki np. tereny zielone, drogi. Im wiksze zakBadane obci|enie tym wikszy powinien by stopieD zagszczenia gruntu. Ponadto wikszy stopieD zagszczenia gruntu zmniejsza mo|liwo[ erozji wodnej i osiadania gruntu. Zredni stopieD zagszczenia powinien wynosi okoBo 92% warto[ci Proctora. Dla studzienek usytuowanych w pasie drogowym zaleca si stopieD zagszczenia co najmniej 96%. Odpowiedni dobór parametrów podBo|a w nasypach i wykopach w zakresie wskaznika zagszczenia i wtórnego moduBu odksztaBcenia zale|nego od kategorii ruchu dla studzienek usytuowanych w pasie drogowym ustala projektant. Tabela nr 10. Zagszczanie gruntu. Sposób zagszczania Ci|ar sprztu Max. Liczba powtórzeD Warto[ [kg] grubo[ (przejazdów) dla uzyskania Proctora podsypki [m] wBa[ciwego zagszczenia [%] Ubijanie rczne minimum 15 0.15 3 92 Zagszczarki pBytowe minimum 50 0.15 4 92 minimum 100 0.15 4 92 minimum 200 0.2 4 92 minimum 400 0.3 4 92 minimum 600 0.4 4 92 Zagszczarki minimum 70 0.3 3 92 wibracyjne Wikszy stopieD zagszczenia mo|na uzyska przez zmniejszenie grubo[ci kolejnych zagszczanych warstw, poprzez zwikszenie ci|aru sprztu lub liczby powtórzeD. Podczas zagszczania studni obci|y z góry zapewniajc odpowiedni docisk poszczególnych elementów z siB min. 300 kg. Nale|y zwróci szczególn uwag na zagszczanie miejsc poBczeD pomidzy segmentami studzienek Bczonych na uszczelki, tak aby zagszczany grunt nie spowodowaB przemieszczeD segmentów. W przypadku podBczenia rur polietylenowych do studzienki przestrzeD pomidzy rur, a [cian wykopu wypeBni piaskiem. Zalecana grubo[ poszczególnych warstw pokazana jest na rysunku nr 28. Piasek nale|y dokBadnie ubija zaczynajc od [cianki rury w kierunku [ciany wykopu, przy czym najpierw nale|y go zag[ci (podbi) pod rur w tzw.  pachach przewodu. Zagszczanie w  prostokcie przestrzeni obsypki bezpo[rednio nad rur i w miejscach poBczeD ze studzienk prowadzi rcznie, natomiast powy|ej w gruncie rodzimym mechanicznie. Zagszczanie prowadzi tak, aby nie doprowadzi do deformacji rury. Tak samo zagszcza w przypadku studzienki wyposa|onej w kaskady, wypeBniajc i zagszczajc piaskiem przestrzeD pomidzy studzienk a kaskad, przy czym w miejscu tym zagszczenie prowadzi rcznie, a grubo[ obsypki od rury pionowej w kierunku [ciany wykopu powinno wynosi co najmniej 15 cm. strona 20 Rys. nr 27. PrzykBad zagszczania gruntu wokóB studzienki wibratorem. H e" 1 [m] Zasypka H e" 0.3 m Obsypka DN Podsypka H e" 0.15m Zagszczanie rczne w tzw.  pachach Rys. nr 28. PrzykBad zagszczania gruntu wokóB studzienki z zabudowanymi rurami. W terenach silnie nawodnionych nale|y: - na bie|co prowadzi odwodnienie wykopu, - ustabilizowa podBo|e pod studzienk (np. pByta betonow lub poprzez wymian podBo|a na kamieD drogowy itp.), - do wysoko[ci wystpowania wód gruntowych stosowa obsypk piasku z cementem (chudym betonem). Obsypk nale|y wykona w szczelnym szalunku. -do czasu ustabilizowania obsypki studzienk obci|y zabezpieczajc j przed wypByniciem, -stosowa elementy WZ, -stosowa studzienki monolityczne, -stosowa kinety z wkBadk metalow, prefabrykowane oraz z powikszonym pier[cieniem antywyporno[ciowym. strona 21 11.11. Przykrycie studzienki Zastosowanie odpowiedniego zwieDczenia studzienki (wBaz |eliwny z pByt betonow i ewentualnie pier[cieniem dystansowym i odci|ajcym) powinno opiera si na projekcie techniczno  budowlanym uwzgldniajcym warunki wodno  gruntowe, wielko[ studzienki i przewidywane obci|enia zgodnie z PN-85/S-10030. Ostateczn decyzj w tym zakresie podejmuje wBa[ciciel drogi, przyszBy u|ytkownik lub projektant. Otwory wBazowe, a tym samym wBazy kanaBowe w studzience DN 1000 mm s usytuowane mimo[rodowo w stosunku do osi studzienki, natomiast w pozostaBych studzienkach tj. DN 800, 600 mm centralnie. Zdj. nr 33 ZwieDczenie studzienki wBazem |eliwnym Zdj. nr 32 Przykrycie studzienki pokryw polietylenow WBa[ciwe zwieDczenie studzienki, nale|y dobra wg tabeli nr 11, zgodnie z PN-EN124:2000. Tabela nr 11. Dobór wBazu w zale|no[ci od miejsca u|ytkowania. Klasa WBaz SiBa Zastosowanie wBazu klasy obci|ajca Montowane bezpo[rednio na bezklasowe studzience, tylko dla obci|eD ruchem pokrywa 10 kN pieszym, na obszarach ogrodowych i z PE powierzchniach niebrukowanych Montowane bezpo[rednio na A A 15 15 kN studzience, tereny przeznaczone dla pieszych i rowerzystów, tereny zielone Montowane z zastosowaniem pier[cieni B B 125 125 kN odci|ajcych. Chodniki i obszary dla pieszych, powierzchnie równorzdne, parkingi samochodów osobowych Montowane z zastosowaniem pier[cieni C C 250 250 kN odci|ajcych i dystansowych. Dotyczy wBazów usytuowanych przy kraw|nikach lub 0.5 m od kraw|nika w stron drogi, oraz drog dla pieszych lub pobocze do 0.2 m Montowane z zastosowaniem pier[cieni D D 400 400 kN odci|ajcych i dystansowych, jezdnie dróg Studnie mog by zakoDczone specjalnym wBazem |eliwnym klasy A 15 montowanym bezpo[rednio na studzience. W tym celu do studzienki nale|y przykrci za pomoc [rub odpowiedni korpus |eliwny jak na rysunku nr 11a). Wcze[niej nale|y wywierci otwory w [ciance studni. Standardowe wBazy |eliwne klasy A15, B 125, C 250, D 400 montuje si bezpo[rednio na pBycie betonowej. Grunt stosowany do posadowienia i obsypki powinien by dopuszczony do stosowania w budownictwie drogowym wg PN-S-02205:1998. Sposób prowadzenia prac ziemnych powinien by zgodny z zasadami zawartymi w PN-EN 1610:2002. strona 22 a) b) Rys. nr 29. PrzykBady wykonania pByt betonowych: a) dla studni DN 1000 b) dla studni DN 800 i DN 600. a) b) c) d) e) f) Rys. nr 30. PrzykBady zwieDczeD: a) z teleskopem b, c, d) standardowe dla klasy A, B, C, D. e) standardowe dla klasy A, B, C, D do zabudowy w pasie drogowym f) z wpustem |eliwnym Zastosowanie pier[cienia odci|ajcego przenoszcego obci|enia pionowe powoduje, |e nie s one przenoszone bezpo[rednio na studzienk, a pier[cieD zmienia swoje poBo|enie wraz z osiadaniem gruntu. WBa[ciwo[ ta umo|liwia stosowanie studzienek w pasie drogowym. strona 23 Pier[cieD odci|ajcy, speBniajcy rol oparcia dla pokrywy lub pByty przykrywajcej, osadzony jest bezpo[rednio na gruncie obok górnej krawdzi studni. Wykonany mo|e by na miejscu monta|u ,jako betonowy lub |elbetonowy (zbrojony), "na mokro" z betonu o odpowiedniej klasie lub wykonywany jako prefabrykowane pier[cienie. PByta przykrywajca wykonywana jest z betonu o odpowiedniej klasie z otworami umieszczonymi centralnie lub mimo[rodowo. Pier[cieD odci|ajcy, oraz ewentualnie dystansowy, musz by oddzielone od studzienki, aby przenosiBy tylko obci|enia pionowe, a studzienka jedynie obci|enia naporu gruntem. Górna powierzchnia pier[cienia powinna by równa i gBadka, gdy| na ni montowana jest pByta przykrywajca z otworem dostosowanym do wBazu |eliwnego. Mo|liwe jest, je|eli to jest wymagane przestrzeD pomidzy pier[cieniem, pByt betonow, a studzienk pokazan na rys nr 30 uszczelni poprzez wypeBnienie klejem dwuskBadnikowym np. typu Wilkit AN+B lub zastosowanie innego elastycznego wypeBnienia np. uszczelki elastomerowej UP. 11.12. Monta| studzienek i rur w niskich temperaturach Monta| studzienek i Bczenie rur z polietylenu w temperaturze poni|ej 0°C jest mo|liwy przy zachowaniu odpowiednich wymagaD tj. np. nale|ytej obsypki i zagszczenia wokóB studzienki niezamarznitym piaskiem. W przypadku monta|u studzienek w temp. poni|ej 0°C za pomoc uszczelek UP, zaleca si stosowanie uszczelek przechowywanych w temperaturze dodatniej. Czas wizania uszczelki UP w temperaturze poni|ej 0°C znacznie si wydBu|a. W razie konieczno[ci zgrzewania nale|y zastosowa osBony lub namioty ochronne, aby koDce zgrzewane byBy suche i w miejscu zgrzewania byBa wymagana temperatura. Dodatkowo osBony i namioty ochronne osBaniaj przed wiatrem, który mo|e powodowa szybki, niekorzystny spadek temperatury nagrzanych powierzchni, a tak|e chroni je oraz sprzt przed opadami i wilgoci. 11. 13.Monta| studzienek i rur na terenach górniczych Na terenach (gruntach) stabilnych sie kanalizacyjna pracuje w korzystnych warunkach, a grunt stanowi dla nich staBe podparcie. Inaczej praca tego typu obiektów wystpuje na terenach (gruntach) niestabilnych min. na terenach górniczych. Na terenach górniczych o[rodek gruntowy doznajc wymuszonych odksztaBceD w postaci obni|enia, nachylenia, poziomego odksztaBcenia i zakrzywienia przenosi je na uzbrojenie terenu. Tradycyjne materiaBy (min. stal, |eliwo, PCV), dla których jednym z wyró|ników jest du|a sztywno[ i maBa wydBu|alno[, przeciwstawiaj si tym odksztaBceniom, doprowadzajc do koncentracji napr|eD lub przemieszczeD, a w konsekwencji do awarii. Dla wyrównania zmian dBugo[ci wynikajcych z ruchów gruntu na terenach górniczych wymagane jest dla tych materiaBów u|ycie dodatkowych, czsto drogich i zawodnych urzdzeD zabezpieczajcych lub nowych rozwizaD konstrukcyjnych (np. rury PCV z wydBu|onymi kielichami). Polietylenowe rury i studzienki cechuj si wBa[ciwo[ciami fizyko-mechanicznymi, które zdecydowanie lepiej pozwalaj im dostosowa si do tych trudnych warunków. Ich du|a elastyczno[, zdolno[ do wydBu|eD oraz niski wspóBczynnik tarcia wzgldem gruntu minimalizuj wpByw odksztaBceD terenu. Na terenach górniczych, nale|y stosowa zalecenia przedstawione w Opiniach Technicznych GIG oraz naszych informatorach technicznych tj. min.: - studzienki monolityczne (Bczone poprzez spawanie) lub jednocz[ciowe, - w wersji wzmocnionej-od I do IV kategorii szkód górniczych do gBboko[ci 5,3m, - w wersji standardowej -od I do III kategorii szkód górniczych do gBboko[ci 2,9m. W przypadku zabudowy naszych wyrobów z wyrobami innych producentów, nale|y dodatkowo stosowa ich zalecenia. strona 24 Nale|y zwróci uwag na ró|nice i zalecenia jakie wystpuj w doborze materiaBów stosowanych na terenach górniczych. Zastosowanie odpowiednich rozwizaD z wyszczególnieniem materiaBów powinno opiera si na projekcie uwzgldniajcym odpowiednie warunki zabudowy, wodno-gruntowe, przepisy i normatywy obowizujce w tym zakresie tj. min. norm PN-92/B-10727- Kanalizacja. Przewody kanalizacyjne na terenach górniczych. Wymagania i badania przy odbiorze. Kategorie terenów górniczych-(wg parametrów deformacji na podstawie PN-92/B-10727) Kategoria Deformacja terenu Nachylenie terenu OdksztaBcenie poziome PromieD krzywizny T[mm/m]=[%] E [mm/m] terenu R [km] I d" 2,5 d" 1,5 e" 20 II d" 5 d" 3 e" 12 III d" 10 d" 6 e" 6 IV d" 15 d" 9 e" 4 V > 9 < 4 > 15 12. Komora wodomierzowa 1000 x 2000 mm Komora wodomierzowa umo|liwia zabudow w niej zestawów wodomierzowych, armatury wodocigowej oraz urzdzeD pomiarowych. Stanowi dodatkowe zabezpieczenie i ochron w/w armatury oraz umo|liwia Batwy dostp i wBa[ciw jej obsBug. Komora wykonywana jest jako monolityczna z polietylenu z mo|liwo[ci doci|ania. Zrednica i wysoko[ zabudowy przej[ szczelnych, a tym samym podBczenie rur wykonywana jest na |yczenie klienta. Zdj. nr 34 Komora wodomierzowa 1000x2000 Rys. nr 31 PrzykBadowe wymiary komory wodomierzowej Dodatkowo na |yczenie klienta komora mo|e by wyposa|ona w dodatkowe zamknicie wykonane z blachy stalowej perforowanej w wersji ocynkowanej. Rys. nr 32 Dodatkowe zamknicie Zdj. nr 35 Dodatkowe zamknicie strona 25 13. OddziaBywanie studzienki i gruntu Wyroby z tworzyw sztucznych (studzienki, rury) charakteryzuj si zjawiskiem peBzania i relaksacji. PeBzanie jest to zmiana wymiarów wyrobu (deformacja, odksztaBcenie) w czasie pod staBym obci|eniem. Relaksacja natomiast jest to zmniejszenie si napr|enia wewntrznego materiaBu przy staBym odksztaBceniu. OdksztaBcajca si studzienka, (rura) wywierajc nacisk na grunt wywoBuje na zasadzie reakcji, odpór gruntu, co z kolei powoduje zmniejszenie napr|eD w [ciance studzienki (rury). SiBa z jak grunt wokóB studzienki (rury) jest w stanie przeciwstawi si naciskowi studzienki (rury) zale|y min. od: - wielko[ci obci|eD, - rodzaju gruntu, - zagszczenia (sztywno[ci) gruntu, - wBasno[ci (sztywno[ci) studzienki (rury). Im wiksza bdzie siBa odporu gruntu, tym mniejszemu odksztaBceniu ulegnie studzienka (rura) pod obci|eniem. Z powy|szego wynika, |e wBasno[ci studzienki (rury) oraz rodzaj i jako[ wykonania obsypki i zagszczenia istotnie wpBywaj na prawidBow eksploatacj. 14. Test poprawno[ci zabudowy studzienki Deformacje, odksztaBcenia pod wpBywem staBych obci|eD na pocztku okresu u|ytkowania s najwiksze, a potem coraz sBabsze. Sprawdzajc deformacje studzienki po 1000 h (42 dniach) mo|na stwierdzi jakie bd po 50 latach. Studzienka z polietylenu poprawnie zabudowana po 1000 h (42 dniach) nie powinna wykazywa wicej ni| 50 % dopuszczalnych deformacji. 15. Znakowanie Ka|dy element studzienki posiada czytelnie i trwaBe oznaczenie, zawierajce co najmniej nastpujce informacje: ELPLAST +, AT/99-02-0838-01 np. Ns 1000/500 WZ 04.06 6023 Producent___ nr aprobaty technicznej__ Symbol: [rednic nominaln (mm)/wysoko[ (mm) elementu, rodzaj wykonania____ data produkcji (miesic, rok)__________________________________ czterocyfrowy numer partii elementu umiejscowiony przy datowniku ________ znak budowlany (mo|e by umieszczony na doBczonej etykiecie) Studzienki w wykonaniu monolitycznym lub spawanym posiadaj czterocyfrowy numer partii umieszczony w jednym miejscu wewntrz sto|ka lub nadstawki. 16. Pakowanie Studzienki nie wymagaj pakowania. Miejsca poBczeD, które wspóBpracuj z uszczelkami nale|y chroni przed uszkodzeniami i zabrudzeniem strona 26 17. SkBadowanie, przechowywanie SkBadowanie studzienek powinno si odbywa w wyznaczonych miejscach tak, aby skBadowane cz[ci nie byBy nara|one na uszkodzenia. Przechowywa na równym podBo|u. Poszczególne elementy ró|nice si wymiarami powinny by skBadowane osobno. Podstawy studzienek nale|y skBadowa pojedynczo. Nadstawki i sto|ki studzienek nale|y skBadowa w pozycji pionowej. Studzienki monolityczne skBadowa pojedynczo. Studzienki nale|y przechowywa w temperaturze poni|ej 40°C. Mog by przechowywane na wolnym powietrzu jednak ich czas skBadowania od daty produkcji nie powinien by dBu|szy ni| 48 miesicy. OdlegBo[ od zródeB ciepBa (grzejników, przewodów grzewczych) nie mo|e by mniejsza ni| 1 m. Studzienki nale|y chroni przed kontaktem ze smarami i olejami. Uszczelki wlotowe zaleca si przechowywa w temperaturze poni|ej 25°C Zdj. nr 36 Studzienki monolityczne oraz chroni przed silnym [wiatBem sBonecznym (promieniami UV). Uszczelki podczas skBadowania nie powinny by poddane odksztaBceniom. Zaleca si utrzymywanie uszczelek w stanie czystym. 18. Transport ZaBadunek i rozBadunek mo|e by rczny lub za pomoc urzdzeD mechanicznych przy u|yciu pasów z tkanin. Studzienki podczas transportu musz by zabezpieczone przed uszkodzeniem. ZaBadunek mo|na prowadzi tylko na pojazdy, których powierzchnie Badunkowe s równe i pozbawione ostrych lub wystajcych krawdzi. Studzienki powinny by uBo|one [ci[le obok siebie i zabezpieczone przed przesuwaniem si. Aadunek mo|e by zabezpieczony przed przesuwaniem si wyBcznie niemetalowymi, najlepiej parcianymi ta[mami. Niedopuszczalne jest zrzucanie z pojazdu i przesuwanie po twardym podBo|u. Niski ci|ar pojedynczych elementów studni umo|liwia rczny transport na placu budowy, oraz ustawianie i monta| w wykopie przy u|yciu dwóch osób, eliminujc u|ycie ci|kiego sprztu oraz drogich dzwigów. 19. Uwagi koDcowe 19.1. Przed monta|em nale|y zaznajomi si z informatorem technicznym. 19.2. Wszelkie prace prowadzone w obrbie studzienek kanalizacyjnych, które wymagaj odkrycia cz[ciowego lub caBkowitego studzienki powinny by prowadzone po uzgodnieniu z producentem studzienek kanalizacyjnych. 19.3. Wykonawca sieci kanalizacyjnej w tym studzienek kanalizacyjnych powinien przekaza instrukcj, informator odbiorcy studzienek, w którym zawarte s informacje odno[nie eksploatacji studzienek. 19.4. Posadowienie i monta| studzienek powinien by wykonany wg wskazaD projektanta oraz zgodnie z instrukcj i informatorem firmy  ELPLAST+ Sp. z o.o. 19.5. W przypadku jakichkolwiek wtpliwo[ci w monta|u oraz odno[nie zastosowania studzienek w warunkach nieuwzgldnionych w niniejszym informatorze nale|y skontaktowa si z producentem. 19.6. Zawarte uwagi nale|y traktowa jako ogólne, nie zwalniajce wykonawcy monta|u od stosowania wszelkich przepisów, norm i instrukcji obowizujcych w tym zakresie. 19.7. Przestrzeganie zaleceD i uwag ujtych w powy|szym informatorze bdzie warunkiem rozstrzygania wszelkich roszczeD. 19.8. Wszelkie prace monta|owe nale|y wykonywa zgodnie z ogólnymi zasadami i przepisami budowlanymi, projektem technicznym oraz z informatorem technicznym. 19.9 Elementy studzienki z polietylenu mog by wykorzystane do recyklingu (po oczyszczeniu) strona 27 20. Podstawa formalno - prawna 20.1 Rozporzdzenie Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa z dn. 1 pazdziernika 1993 w sprawie bezpieczeDstwa i higieny pracy przy eksploatacji, remontach i konserwacji sieci kanalizacyjnych. (Dz. U. z 1993 r. Nr 96 poz. 437). 20.2 Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r., o wyrobach budowlanych (Dz.U. z 2004r. nr 92 poz. 881). 20.3 Rozporzdzenie Ministra Infrastruktury z dnia 11 sierpnia 2004 r., w sprawie sposobów deklarowania zgodno[ci wyrobów budowlanych oraz sposobu znakowania ich znakiem budowlanym (Dz.U. z 2004r. nr 198 poz. 2041). 20.4 Rozporzdzenie Ministra Infrastruktury z dnia 8 listopada 2004 r., w sprawie aprobat technicznych oraz jednostek organizacyjnych upowa|nionych do ich wydawania. (Dz.U. z 2004r. nr 249 poz. 2497). 20.5 Normy: PN-B-01707:1992 Instalacje kanalizacyjne. Wymagania w projektowaniu. PN-B-06050:1999 Geotechnika. Roboty ziemne. Wymagania ogólne. PN-B-10727:1992 Kanalizacja. Przewody kanalizacyjne na terenach górniczych. Wymagania i badania przy odbiorze. PN-B-10729:1999 Kanalizacja. Studzienki kanalizacyjne. PN-S-02205:1998 Drogi samochodowe. Roboty ziemne. Wymagania i badania. PN-EN 124 :2000 ZwieDczenia wpustów i studzienek kanalizacyjnych do nawierzchni dla ruchu pieszego i koBowego. Zasady konstrukcji, badania typu, znakowanie, kontrola jako[ci. PN-EN 476:2001 Wymagania ogólne dotyczce elementów stosowanych w systemach kanalizacji grawitacyjnej. PN-EN 681-1:2002 Uszczelnienia elastomerowe. Wymagania materiaBowe dotyczce uszczelek zBczy rurowych stosowanych w instalacjach wodocigowych i odwadniajcych. Cz[ 1:Guma PN-EN 752-4:2001 Zewntrzne systemy kanalizacyjne. Obliczenia hydrauliczne i oddziaBywanie na [rodowisko. PN-EN 1277:2005 Systemy przewodowe z tworzyw sztucznych. Systemy rur z tworzyw termoplastycznych do podziemnych zastosowaD bezci[nieniowych. Metoda badania szczelno[ci poBczeD z elastomerowym pier[cieniem uszczelniajcym. PN-EN 1295-1:2002 Obliczenia statyczne rurocigów uBo|onych w ziemi w ró|nych warunkach obci|enia. Cz[ 1: Wymagania ogólne. PN-EN 1610:2002 Budowa i badania przewodów kanalizacyjnych. PN-EN 12666-1:2007 Systemy przewodów rurowych z tworzyw sztucznych do bezci[nieniowej podziemnej kanalizacji deszczowej i sanitarnej Polietylen (PE) - Cz[ 1: Wymagania dotyczce rur, ksztaBtek i systemu. PN-EN 13476-2:2008 Systemy przewodów rurowych z tworzyw sztucznych do podziemnego bezci[nieniowego odwadniania i kanalizacji. Systemy przewodów rurowych o [ciankach strukturalnych z nieplastyfikowany poli(chlorek winylu) (PVC-U), polipropylenu (PP) i polietylenu (PE). Cz[ 2: Specyfikacje rur i ksztaBtek o gBadkich powierzchniach wewntrznych i zewntrzn oraz systemu, typ A PN-EN 13476-3:2008 Systemy przewodów rurowych z tworzyw sztucznych do podziemnego bezci[nieniowego odwadniania i kanalizacji. Systemy przewodów rurowych o [ciankach strukturalnych z nieplastyfikowany poli(chlorek winylu) (PVC-U), polipropylenu (PP) i polietylenu (PE). Cz[ 3: Specyfikacje rur i ksztaBtek o gBadkiej powierzchni wewntrznej i profilowanej powierzchni zewntrznej oraz systemu, typ B strona 28 PN-EN 13598-1:2005 Systemy przewodów rurowych z tworzyw sztucznych do podziemnej bezci[nieniowej kanalizacji deszczowej i sanitarnej - Nieplastyfikowany poli(chlorek winylu) (PVC-U), polipropylen (PP) i polietylen (PE) - Cz[ 1: Specyfikacje techniczne ksztaBtek pomocniczych wraz z pBytkimi studzienkami inspekcyjnymi. PN-EN 13101:2005 Stopnie do studzienek wBazowych. Wymagania, znakowanie, badania i ocena zgodno[ci. PN-EN 14396:2006 Drabiny do zamocowania na staBe w studzienkach wBazowych. PN-EN 14802:2007 Systemy przewodów rurowych z tworzyw sztucznych. Trzony lub rury wznoszce z termoplastycznych tworzyw sztucznych do studzienek wBazowych lub niewBazowych. Oznaczanie odporno[ci na obci|enie powierzchniowe i wywoBane ruchem koBowym. PN-EN 14830:2007 WBazowe i niewBazowe studzienki z termoplastycznych tworzyw sztucznych. Metoda badania odporno[ci na wyboczenie. PN-EN 14982:2007 Systemy przewodów rurowych i rur osBonowych z tworzyw sztucznych. Trzony lub rury wznoszce z termoplastycznych tworzyw sztucznych do studzienek wBazowych lub niewBazowych. Oznaczanie sztywno[ci obwodowej. OpracowaB: SprawdziB: ZatwierdziB: in|. T. Kaczmarczyk mgr in|. Z. Piskalski mgr in|. A. KarBowski Opracowanie zawiera 29 stron strona 29

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Studzienki kanalizacyjne tworzywowe studnie kanalizacyjne wlazowe i niewlazowe firmy Wavin
systemy polietylenowe rury ci nieniowe pe do wody i kanalizacji pe80
WentyleVentiaK DK REGO PE
Wycena spolki przez fundusze PE [tryb zgodnosci]
niewladcze formy dzialaniAdministracji
pe 1
Calki oznaczone i niewlasciwe grupa 3
Fadal Format 1 [PE] NMU96 89
PE lista1
calki niewlasciwe
PE IIsem (moje opracowanie)
PE 5 8 2000 Głośniki i obudowy
PE w1
4 Wsparcie funduszu PE [tryb zgodnosci]

więcej podobnych podstron