3262346729

Materiały do wykładu „ Podstawy tribologii

Oznacza to że składowa pionowa siły reakcji równoważy siłę nacisku, a składowa pozioma równoważy siłę ciągnącą, przeciwdziałając ruchowi walca, a przez analogię do tarcia ślizgowego nazywana jest siłą tarcia tocznego.

Z czego wynika: gdzie:

Ft- siła tarcia tocznego, f- współczynnik tarcia tocznego,[m],

R - promień toczonego walca,

N - siła nacisku ciała na podłoże.

Wartości współczynnika tarcia łożysk tocznych Wartość obliczeniowego współczynnika tarcia tocznego /Jam (określonego jako stosunek siły popychającej łożysko Pdo obciążenia normalnego A/).

Współczynnik tarcia tocznego łożysk zależy nie tylko od obciążeń normalnych, ale także od obciążeń osiowych, wywołujących częściowo tarcie między kulkami a bocznymi powierzchniami bieżni. Ze wzrostem prędkości względnej toczenia kulek wartość współczynnika tarcia im>u maleje. Tarcie statyczne (spoczynkowe) - tarcie występujące w skojarzeniu trącym wówczas, gdy dwa stykające się ciała są względem siebie w spoczynku.

Tarcie kinetyczne (ruchowe) - tarcie występujące w skojarzeniu trącym podczas względnego przemieszania się dwóch różnych ciał, jako tzw. tarcie zewnętrzne lub różnych części jednego ciała, jako tzw. tarcie wewnętrzne.

Zjawisko „stic-slip” - można opisać jako naprzemienne przywieranie do siebie i przesuwanie powierzchni trących czemu towarzyszy odpowiednio zmiana siły tarcia. Zazwyczaj siła tarcia statycznego jest większa niż siła tarcia kinetycznego. Jeśli przyłożona do ciała siła jest wystarczająco duża, aby przezwyciężyć tarcie statyczne następuje poślizg (tarcie kinetyczne) co powoduje znaczną redukcję siły tarcia . Efektem jest nagły wzrost prędkości poślizgu, a następnie ponowne zatrzymanie ciała trącego.

Tarcie wewnętrzne - tarcie między poruszającymi się względem siebie cząsteczkami materii (cieczy, gazów lub ciała stałego).

Tarcie zewnętrzne - tarcie występujące na styku dwóch ciał stałych będących w ruchu lub w spoczynku.

a), tarcie wewnętrzne, b).tarcie zewnętrzne, c).tarcie płynne, d). tarcie graniczne, e). tarcie suche

niciuclictm^ jniikropośH/gi w obszarze siyku)

Materiały do wykładu „ Podstawy tribologii"

A    B

A- tarcie suche; B - tarcie graniczne; C - tarcie półsuche; D - tarcie płynne, 1 - środek smarny, 2 - film smarny