Tradycyjne i współczesne pojmowanie działalności opiekuńczej wobec małych dzieci
W październiku 2013 r. przeprowadzono badanie diagnozujące sposób pojmowania tradycyjnej i współczesnej działalności opiekuńczej wobec małych dzieci przez studentów pedagogiki opiekuńczo-wychowawczej Wyższej Szkoły Humanistyczno-Ekonomicznej we Włocławku (studia niestacjonarne drugiego stopnia) oraz rozumienie opieki przez dzieci przedszkolne z grupy pięcio- i sześciolatków z Przedszkola Publicznego nr 19 „Bajka" we Włocławku.
Materiał empiryczny zebrano na podstawie analizy eseju autorstwa studentów oraz wypowiedzi przedszkolaków, zebranych podczas przeprowadzonej rozmowy.
W badaniu wzięła udział grupa 34 studentów (30 kobiet i 4 mężczyzn), w wieku od 22 do 43 lat, legitymujących się wykształceniem wyższym licencjackim, a także grupa 29 przedszkolaków (15 pięciolatków i 14 sześciolatków).
Opisując tradycyjne pojmowanie działalności opiekuńczej wobec dzieci, studenci wskazali w pierwszym rzędzie na następujące kwestie:
1. Zaspokajanie potrzeb dzieci — w ujęciu tradycyjnym brak równowagi w zaspokajaniu ich potrzeb biologicznych i emocjonalnych (wskazanie 18 studentów, co stanowi 52,94 proc.). Wśród wypowiedzi uzasadniających wskazanie znalazły się następujące: „dawniej opieka skupiała się na zapewnieniu potrzeb biologicznych, fizjologicznych, a nie emocjonalnych, psychicznych", „dawniej nie było tak dużego zainteresowania psychiką dziecka", „opieka wcześniej kojarzona była z zaspokajaniem potrzeb podstawowych dzieci", „zaspokajano tylko podstawowe potrzeby dziecka, nie przywiązywano wagi do kształcenia dzieci", „w przeszłości opieka nad dzieckiem polegała na zaspokajaniu jego podstawowych potrzeb, mniej liczyła się sfera jego osobowości", „opieka w przeszłości nie była realizowana w sposób indywidualny, nie skupiała się na każdym konkretnym dziecku", „zaspokajano podstawowe potrzeby dzieci, traktowano je przedmiotowo", „nie dbano o rozwój psychiczny dzieci", „opieka pozbawiona była emocjonalnego zabarwienia".
2. Rolę matki w opiece i wychowaniu — obecność matki w domu i czas poświęcany dziecku (8 wypowiedzi, co stanowi 23,53 proc.). Przykładowe wypowiedzi to: „opieka spoczywała przede wszystkim na matce — mniej matek pracowało zawodowo poświęcając swój czas dzieciom", w przeszło-
133