Marian Kamiński Metody Analizy Technicznej Cz-I. Systemy Zapewnienia Jakości
W roku 2000 rozdzielono w Polsce funkcję certyfikacji i akredytacji Polskiego Centrum Badań i Certyfikacji (PCBC), utworzonego ustawą z 1993 roku. Powstało Polskie Centrum Certyfikacji (PCC) oraz Polskie Centrum Akredytacji (PCA) z siedzibą w Warszawie. W ten sposób bezzasadny pozostaje główny zarzut o łączeniu w Polsce certyfikacji i akredytacji w jednej jednostce organizacyjnej, co praktycznie uniemożliwiało przyjęcie PCBC do europejskich stowarzyszeń, odpowiednio: jednostek certyfikujących systemy zapewnienia jakości oraz wyroby i jednostek akredytujących laboratoria.
Normy PN-ISO 9001:1996, PN-ISO 9002:1996, mają obecnie bezpośrednie zastosowanie w ograniczonym okresie czasu. Od roku 2004, systemy jakości powinny być już certyfikowane w zgodności z normą PN-EN-ISO 9001:2001 (tak zwana „procesowa” norma systemu zapewnienia jakości). Wymagania wszystkich tych norm dotyczą systemów zapewnienia jakości w produkcji, usługach, projektowaniu i innej działalności rynkowej, w tym także, wymagań dotyczących zasad działania przemysłowych laboratoriów badawczych (tzn. analitycznych i badawczo rozwojowych).
Na podstawie wdrożenia i pozytywnego wyniku audytu spełnienia wymagań jednej z dwóch pierwszych norm - w okresie 1994 do 2002, w Polsce, a od 1986 roku, w Europie i na świecie - bardzo wiele przedsiębiorstw (w tym Rafineria Gdańska S.A. w 1996 roku, na podstawie normy PN-ISO 9002: 1996) - uzyskało certyfikat zgodności ze wszystkimi, odpowiednio, wymaganiami tych norm. Przedsiębiorstwa te zamieszczają, odtąd, na swych wyrobach, albo innych dokumentach oznaczenia: wykonane, wyprodukowane zgodnie z wymaganiami „ISO 9001”, albo „ISO 9002”.
Norma ISO 9001: 1994 stała się podstawą „konstrukcji” znowelizowanej normy PN-EN ISO/IEC 17025-2001, zawierającej aktualne wymagania dla akredytowanych laboratoriów badawczych i pomiarowych. Jednocześnie stanowiła ona „bazę” do opracowywania kolejnych, „dedykowanych”, albo udoskonalonych systemów zapewnienia jakości, takich, jak PN-EN ISO 14001:1996, dotyczącego zapewnienia jakości w zakresie ochrony środowiska i PN-N 18001: 2001 - zapewnienia jakości w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy i innych.
Należy tu nadmienić, że tylko normy ISO 9001/2:1994 i PN-EN 45001 z Przewodnikiem ISO/IEC 25 oraz PN-EN ISO/IEC 17025 nie wymagają ciągłego doskonalenia działania systemy jakości, dopuszczając osiągnięcie i utrzymywanie uzyskanego poziomu jakości, inne w/w normy wymagają ciągłego doskonalenia, wg zasady: zaplanuj zmiany - wdrażaj zmiany -
Strona 3 z 8
Politechnika Gdańska Wydział Chemiczny Katedra Chemii Analitycznej