3543305108

i wymawianiu większości głosek napina się i unosi ku górze, zamykając przejście do jamy nosowej. Przejście do jamy nosowej zostaje ostatecznie zamknięte przez uniesiony ku górze języczek. Niedowłady mięśni podniebienia miękkiego mogą powodować nosowe brzmienie samogłosek i spółgłosek ustnych, wskutek niedostatecznego zamknięcia przejścia do jamy nosowej.

Uwaga: przy przerabianiu niżej podanych ćwiczeń zwrócić uwagę na zmiany jakie następują w ww. narządach mowy, na pracę poszczególnych mięśni krtani i podniebienia miękkiego. Starać się zapamiętać i utrwalić te doznania mięśniowe. Najmniej męczące jest mówienie na tzw. „otwartym gardle” i przy niskim położeniu krtani.

Ćwiczenia

1.    Głośne wymawianie samogłoski „a” - legato i staccato.

2.    Gwizd na niskim tonie.

Krtań musi się znajdować w jak najniższym położeniu.

3.    „Krople deszczu”.

Przez podnoszenie i opuszczanie krtani otrzymujemy charakterystyczny efekt spadających kropel.

4.    Wprawiamy w ruch podniebienie miękkie. Wargi ułożone jak do wymawiania „a”. Doprowadzamy do swobodnego ziewnięcia. Przy okazji sprawdzić ruch dolnych niezrośniętych żeber. Zwrócić również uwagę na niskie położenie krtani, miękkiego podniebienia i języczka.

5.    Wymawiać spółgłoskę „k” - przy podniebieniu. Zaczynać wolno zwiększając szybkość.

6.    Powtarzać dźwięk „ng”, przedłużając dźwięk „n” z szybkim oderwaniem języka od podniebienia miękkiego przy „g”.

7.    Wymawiać dokładnie, zwiększając tempo wymawiania, następujące dźwięki:

-    ung-a, unk-a, ung-a, unk-a... itd.

-    ak-ka, ag-ga, ok-ko, og-go, ek-ke, eg-ge, uk-ku, ug-gu, ik-ki, ig-gi, yk-ki, yg-gi... itd.

-    ki-ke-ka-ko-ku, gi-ge-ga-go-gu... itd.

SAMOGŁOSKI

Samogłoski powstają przez rezonans akustyczny całej jamy ustnej, który nadaje każdej z nich właściwą jej barwę akustyczną. Dźwięk ich - wytwarzamy przez więzadła głosowe, płynie bez przeszkód.

Usta nadają mu właściwą formę plastyczną.

Samogłoski -to muzyczne pierwiastki mowy ludzkiej, decydujące o melodii danego języka /wg Helmhotza i Tyndalla - każda samogłoska posiada swój ton muzyczny, swoją oktawę. Np. „a” brzmi o oktawę wyżej niż „u”, „e” natomiast o oktawę wyżej niż „a”/. Poeta J. Rimbaud dowodzi w swym sonecie pt. „Samogłoski”, że każda samogłoska ma swój własny kolor:

„A czerń, E biel, I czerwień, U zieleń, O błękitny”

7