3813099429

NEOLITYCZNE GÓRNICTWO NA JAŃSKIEJ GÓRZE 41

taci grubego rumoszu zwietrzelinowego²⁵. Petrograficzna identyfikacja surowca, z którego wykonano te topory, i określenie miejsca jego pozyskiwania będą w tym przedmiocie miały znaczenie decydujące, ale jak powiedziano wyżej, jest to dopiero kwestia dalszych badań.

Faktem jednak niezaprzeczalnym jest dowiedzione badaniami wykopaliskowymi istnienie na Dolnym Śląsku, w szeroko rozumianym masywie Ślęży, kopalni serpentynitu funkcjonującej już w środkowym neolicie w ramach kultury pucharów lejowatych, kopalni, której przebadanie dostarczyło podstawowych informacji o technologii eksploatacji surowca kamiennego.

Praca zrealizowana w ramach problemu resortowego R.111.6.

BIBLIOGRAFIA

5000 Jahre PA

Prahistoria

SA

// Seminarium

Skróty

—    5000 Jahre Feuersteinbergbau, Boh m 1980

—    Przegląd Archeologiczny, Poznań, Wrocław

—    Prahistoria ziem polskich, t.II: Neolit, Wrocław 1979, t.III: Wczesna epoka brązu, 1978

—    Sprawozdania Archeologiczne, Wrocław

—    II Międzynarodowe Seminarium Petroarcheo-logiczne, Wrocław— Sobótka, Wrocław 1980

Literatura

Albers H.J., Felder W.M.

1980 Die neolithische Abbautechnik vom Typ Aubel auf der Hochflachę der Limburger Kreidetafel ais Konseąuenz der postoligozanen Bildung einer Feuerstein — Residualla-gerstdtte, [w:] 5000 Jahre, s.67-79.

Armstrong A.L.

1926 The Grime's Graves Problem in the Light of Recent Re-searche, „Proceedings of the Prehistorie Society of East Anglia", t.5, s.91-136.

Becker C.J.

1980 Hov, Gem. Sennels, Amt Thisted, Jut land, [w:] 5000 Jahre, s.457-464.

Bockner G.

1980 Geweihgezahe neolithischer Silexabbauanlagen am Bei-spiel Loewenburg — Neumuhlefeld III — ein Beitrag zur Methodik, [w:J 5000 Jahre, s.48-66.

Brylowska F., Romanow J.

1973 Badania ratownicze w Baborowie, pow. Głubczyce, ,.Silesia Antiąua”, 1.15, s.47-88.

Buchvaldek M.

1978 Otazka kontinuity v feskomoravskem mladśim eneolitu, ,,Praehistorica", t.7: Varia Archaeologica 1, s.35-64.

Bukowska-Gedigowa J.

1975 Kultura pucharów lejkowatych w dorzeczu górnej Odry, PA, t.23, s.83-186.

1980 Osady neolityczne w Pietrowicach Wielkich pod Raciborzem, Prace Komisji Nauk Humanistycznych PAN, oddz.

²⁵ Zdaniem F. Geschwendta (1931, s.49, § b, s.50, §c,d,e, s.52, § 7) eksploatacja surowca serpentynitowego na Jańskiej Górze polegała na wydobywaniu z głębionych dołów tylko luźno, w gliniastej otulinie zalegających bloków, będących produktami zaawansowanego wietrzenia, bez docierania do calizny skalnej, która w wierzchołkowej partii tego wyniesienia miałaby zalegać na nieosiągalnej głębokości. Nasze ustalenia przeczą temu poglądowi (por. ryc.14,15). Poprowadzony przez Geschwendta sondaż w głąb ednego z dołów trafił prawdopodobnie w wyrobisko wgłębione w caliznę, którego spąg zalegał głębiej, aniżeli sięgał sondaż.

Wrocław, nr 10, Wrocław — Warszawa — Kraków — Gdańsk.

Chętnik A.

1951 Kopalnictwo bursztynu i przemysł bursztyniarski w dorzeczu środkowej Narwi, ,.Wiadomości Muzeum Ziemi”, t.5, z.2, s.437-446.

Fober L., Weisgerbfr G.

1980 Feuersteinbergbau — Ty pen und Techniken, [w:] 5000 Jahre, s.32-47.

Geschwendt F.

1931 Die steinernen Streitaxte und Keulen Schlesiens, Inau-gural-Dissertation (maszynopis w Muzeum Archeologicznym we Wrocławiu).

1941 Der schlesische Nephrit und seine Verwendung in vor-geschichtlicher Zeit, ,,Altschlesien”, t.10, s.26-44.

Hubert F.

1980    Zum Silexbergbau von Spiennes (BI), [w:] 5000 Jahre, s. 124-139.

Jahn M.

1960 Der alteste Bergbau in Europa, „Abhandlungcn der Siichsischcn Akademie der Wissenschaften zu Leipzig", Philosophisch-Historischc Klasse, t.52, z.2.

Jażdżewski K.

1981    Pradzieje Europy środkowej, Wrocław—Warszawa Kraków—Gdańsk.

Kaźmierczyk J., Grodzicki A.

1976 Górnictwo złota kolo Złotoryi na Dolnym Śląsku w XI-XIV wieku w świetle badań archeologicznych i geologicznych, ,.Studia Archeologiczne”, t.7, s.205-248.

Kempisty A.

1970 Badania nad starożytnymi kopcami małopolskimi w latach 1963-1968, SA, t.22, s.67-90.

1978 Schyłek neolitu i początek epoki brązu na Wyżynie Małopolskiej w świetle badań nad kopcami, Dissertationes Univcrsitatis Varsovicnsis, nr 121, Warszawa.

Kostrzewski B.

1949 Znaczenie Odry w pradziejach, PA, t.8, z.2, s.248-299.

Kostrzewski J.

1970 Pradzieje Śląska, Wrocław—Warszawa-Kraków.

Kruk J.

1973 Grób kultury ceramiki sznurowej z Koniuszy, pow. Proszowice, SA, t.25, s.61-69.

Kulczycka-Leciejewiczowa A.

1980    Die Verwendung von Felsgesteinen im fruhen Neolithi-kum Schlesiens, [w:] // Seminarium, s.52-58.

Lech J.

1981    Górnictwo krzemienia społeczności wczesnoneolitycznych na Wyżynie Krakowskiej, Wrocław —Warszawa —Kraków — Gdańsk — Łódź.

Machnik J.

1978 Wczesny okres epoki brązu. Iw:] Prahistoria, t .111 s.9-136.

Przegl. arcneol., t. 31