gdzie Vs jest objętością materiału szkieletu w próbce.
Dla materiałów porowatych złożonych z regularnie rozmieszczonych cząstek np. z kulek porowatość objętościowa może być obliczona na podstawie wymiarów i rozmieszczenia kulek. Nie zależy ona od wymiarów cząstek, które tworzą ośrodek, zależy natomiast od kształtu tych cząstek i ich rozmieszczenia w materiale porowatym. Dla rzeczywistych materiałów porowatych, których geometria porów jest bardzo złożona, bezpośrednie obliczenie porowatości jest trudne do wykonania. W takim przypadku porowatość objętościową wyznacza się eksperymentalnie wykorzystując definicje (1) bądź (3).
W materiałach o złożonej budowie wewnętrznej porów obok tak zdefiniowanej porowatości objętościowej, nazywanej również porowatością całkowitą, wyróżniamy także porowatość:
- rzeczywistą,
aktywną,
- zamkniętą.
Porowatość rzeczywista jest to stosunek objętości porów otwartych zawartych w próbce materiału porowatego do całkowitej objętości próbki. W ciałach o małej zawartości porów zamkniętych porowatość całkowita i rzeczywista przyjmują zbliżone wartości. Porowatość zamknięta jest różnicą porowatości całkowitej i rzeczywistej. W takich materiałach porowatych jak: szkło piankowe, piankowe tworzywa sztuczne, niektóre spieki ceramiczne i z proszków metali większą część przestrzeni porowej tworzą pory zamknięte.
Porowatość aktywna jest to stosunek objętości porów przelotowych, przez które może zachodzić przepływ płynu, zawartych w jednostce objętości materiału porowatego.
Przepuszczalność
jest to zdolność materiału porowatego do przepuszczania cieczy i gazów przez przestrzeń porową pod wpływem różnicy ciśnień.