3813573804

Jeżeli próbka ma kształt regularny, to objętość próbki V określa się mierząc jej wymiary. W przypadku, gdy próbka ma kształt nieregularny, jej objętość jest wyznaczana eksperymentalnie, przy użyciu piknometru. Pomiar ten należy przeprowadzić jednak w taki sposób, aby wykluczyć możliwość nasycenia próbki w czasie pomiaru. W tym celu badaną próbkę nasyca się przed badaniem cieczą dobrze zwilżającą jej powierzchnię. Można również pokryć ją nieprzepuszczalną warstwą parafiny lub kolodium. Stosuje się również hydrofobizującą obróbkę związkami krzemoorganicznymi, zabezpieczającą próbkę przed nasiąkaniem wodą. Jako ciecz piknometryczną często stosuje się rtęć, która w wielu przypadkach zwilża ale nie wsiąka do większości próbek.

Objętość porów wyznacza się mierząc ilość cieczy lub gazu, które wniknęły do wnętrza próbki. Jako ciecz piknometryczną stosuje się, obok rtęci, naftę, benzen, czterochlorek węgla, alkohol etylowy i wodę. Napełnianie porów cieczą zwilżającą przebiega samoczynnie, w wyniku działania sił kapilarnych, natomiast napełnianie porów cieczą nie zwilżającą wymaga działania ciśnienia zewnętrznego.

Eksperymentalny pomiar objętości V, V_s , V_p próbki materiału porowatego może być równoważnie zastąpiony pomiarem gęstości pozornej szkieletu

oraz jego gęstości właściwej

(6)

gdyż obie te wielkości wyznaczają wartość porowatości f_v . Mamy bowiem