4335577428

135

Recenzje

cechą wspólnorynkowych koncepcji polityki regionalnej jest opieranie się w dużej mierze na teoriach, wypracowanych w badaniach regionalnych we Francji.

Jednym z ekonomistów, którzy najwcześniej, bo już w chwili powstania EWG, zajęli się wynikającymi w trakcie jej rozwoju problemami regionalnymi, jest Paul Romus¹). Należy on do tych ludzi, którzy wyśmienicie potrafią połączyć działalność naukową i dydaktyczną z uczestnictwem w rozwiązywaniu praktycznych problemów, jakich dostarcza rozwój gospodarczy. Paul Romus zajmuje od 1958 r. poważne stanowisko w Dyrekcji Generalnej Polityki Regionalnej w Komisji Wspólnot Europejskich, będąc jednocześnie profesorem w Instytucie Studiów Europejskich Uniwersytetu Brukselskiego.

Nowa książka tego autora, ukazująca się w szesnaście lat po opublikowaniu jego pierwszego dzieła na ten sam temat, jest syntezą różnorodnych problemów, jakie są żywo dyskutowane w ostatnich latach w łonie EWG w związku z dostrzeganą przez poszczególne rządy koniecznością wzmocnienia koordynacji i skuteczności środków równomiernego, harmonijnego rozwoju wszystkich regionów Wspólnoty zachodnio-europejskiej.

We wprowadzeniu metodologicznym autor dokonuje przeglądu definicji i pojęć związanych z rozwojem regionalnym, określając przedmiot ekonomiki regionalnej jako dyscypliny naukowej w formie analizy rozmieszczenia działalności gospodarczej w przestrzeni gospodarki narodowej lub międzynarodowej. Struktura przestrzenna powinna być tu badana na szczeblu regionu, czyli każdej jednostki przestrzennej podrzędnej w stosunku do terytorium państwa i nadrzędnej w stosunku do obszaru pojedynczej gminy. Wydaje się, że można się zgodzić z takim ogólny:r. określeniem przedmiotu analizy, jednakże niezbędna wydaje się uwaga, iż tytuł prary mógłby wprowadzić w błąd, sugerując analizę problemów regionalnych w skaii całego kontynentu, gdy jest to tylko analiza obejmująca Europejską Wspólnotę Gospodarczą dziewięciu krajów.

Druga część pracy obejmuje struktury regionalne i odpowiednie polityki regionalne poszczególnych państw EWG. Autor wychodzi bowiem z założenia, niewątpliwie słusznego, że podstawowym czynnikiem rzutującym na kształt wspól-norynkowej polityki regionalnej są z jednej strony zastane w poszczególnych państwach struktury gospodarcze, zaś z drugiej strony stosowane w tych państwach metody i środki rozwiązywania problemów regionalnych.

Następnie przychodzi kolej na to, aby zbadać struktury i problemy regionalne na szczeblu Wspólnoty. Wskaźniki narodowe zostają zastąpione przez regionalne miary rozwoju ekonomicznego, demograficznego, etc. Analiza taka zawarta jest w trzeciej części pracy. Najwięcej miejsca jednak poświęca Paul Romus zagadnieniom polityki regionalnej na szczeblu Wspólnoty. Po raz pierwszy bowiem w historii Europy Zachodniej, instancja międzynarodowa zajmuje się aktywnie rozwojem regionów wchodzących w skład całej grupy krajów.

W czwartej części pracy znajdują się więc zagadnienia związane z różnymi aspektami wspólnej polityki regionalnej. Przykładowo autor omawia politykę konkurencji i określa rolę subsydiów regionalnych udzielanych przez państwa, następnie omawia politykę transportową, energetyczną, przedsięwzięcia w zakresie rekonwersji starych regionów górniczych i hutniczych, działanie Europejskiego Banku Inwestycyjnego, znaczenie polityki rolnej EWG oraz polityki socjalnej i poszczególnych polityk sektorowych dla rozwiązywania problemów regionalnych. Odnosi się wrażenie, że w EWG robi się bardzo dużo na poszczególnych odcinkach, ważnych dla rozwoju regionalnego bardziej sharmonizowanego i równomiernego, jednakże uzyskanie znacznych efektów zależy od globalnego, całościowego spoj-

1

Por. R. Romus. L*expansion economiąue regionale et la Communaute Europeenne. Leyden 1958. Sythoff.