4380216894

1.2. Oglądanie komórek drobnoustrojów

Bakterie wykazują znaczną rozpiętość wymiarów. Wymiar większości komórek bakteryjnych wynosi 1-10 pm. Przeciętna długość komórki bakteryjnej to 1-5 pm, a średnica 1-2 pm.

Komórki grzybów są większe od komórek bakteryjnych (2-40 pm). Wielkość komórek drożdży i grzybów drożdżopodobnych waha się zależnie od gatunku i warunków hodowli, od 2 do 8 pm średnicy i od 1 do 8 pm długości. Średnica komórki strzępki grzybów nitkowatych wynosi od 1 do 1,5 pm. Wielokomórkowe strzępki mogą być różnej długości, zarówno krótkie jak i dochodzące do kilku metrów.

Małe rozmiary komórek bakterii i grzybów chorobotwórczych sprawiają, że do ich obserwacji wykorzystuje się mikroskop. W rutynowej pracy laboratorium mikrobiologicznego sprawdza się mikroskop świetlny z jasnym polem widzenia, dla oglądania bakterii wyposażony w obiektyw immersyjny, którego soczewki powiększają 100-krotnie i okulary o soczewkach powiększających 10-krotnie. W ten sposób powiększenie takiego mikroskopu jest 1000-krotne. Promienie świetlne, po przejściu przez szkiełko, na którym znajduje się rozmaz z drobnoustrojów, wpadając do warstwy powietrza ulegają załamaniu i większość z nich omijałaby soczewkę obiektywu immersyjnego. Aby temu zapobiec przestrzeń pomiędzy preparatem a obiektywem wypełnia się olejkiem immersyjnym, którego współczynnik załamania światła jest zbliżony do współczynnika załamania światła szkła. Zdolność rozdzielcza mikroskopu świetlnego (czyli wielkość obiektów, które można rozpoznać) w zależności od zastosowanej długości fali świetlnej waha się w granicach od 0,1 do 0,2 pm. Komórki grzybów można oglądać pod mniejszym powiększeniem (100-400-krotnym), które nie wymaga zastosowania olejku immersyjnego.

Wirusy, których wielkość waha się od 18 do 600 nm można obserwować tylko w mikroskopie elektronowym, w którym zamiast wiązki światła wykorzystuje się wiązkę elektronów .

Bezbarwność komórek bakterii oraz mała zdolność do załamywania światła wynikająca z podobnej do wody gęstości optycznej cytoplazmy sprawia, że bakterie w mikroskopie świetlnym ogląda się najczęściej w preparatach barwionych.

6