bowiem prawidłowe rozliczenia podatkowe to sprawa budżetu państwa”46. Wydaje się tutaj być uzasadnione stwierdzenie, że deregulacja, która być może zostanie w niedalekiej przyszłości wprowadzona, nie jest najlepszym rozwiązaniem - powinny zatem zostać utrzymane aktualne zasady uzyskiwania tego certyfikatu.
Utrzymanie obecnej certyfikacji zawodu księgowego jest ważne również z punktu widzenia etyczności, bowiem nie wszyscy są świadomi, ciążącej na osobach zajmujących się rachunkowością, odpowiedzialności za swoje działania. Jak wcześniej wspomniano, profesja księgowego wiąże się z posiadaniem zaufania społecznego. Prawidłowe prowadzenie rachunkowości pozwala zarówno osobom zarządzającym, jak i inwestorom na odpowiednie decyzje. Istotne są one również dla ogółu społeczeństwa, dla którego ważną rolę pełni stabilność ekonomiczna państwa47.
Wyróżnić kilka głównych powodów, dla których księgowi zachowują się nieetycznie. Zalicza się do nich, m.in.: dążenie do przekonania innych o swojej wiarygodności i wypłacalności finansowej, ukrycie ryzyka finansowego, zwiększenie osiąganego zysku. Oprócz tego, księgowi mają nadzieję na zrobienie „szybkiego” pieniądza, często zapominają
0 konsekwencjach takiego działania. Zdarzają się również takie sytuacje, w których księgowy, będąc podwładnym, nie jest na tyle odważny, aby przeciwstawić się kierownictwu, oczekującemu nieetycznego zachowania48.
Co w tym temacie nas czeka jutro? - trudno odpowiedzieć na to pytanie. W związku z tym, że wszystko drożeje, a wypłaty „stoją w miejscu” i nie gwarantują wymarzonego życia, współcześni księgowi stoją przed dylematem - czy zachowywać się etycznie
1 pracować zgodnie z obowiązującym prawem czy też może próbować wykorzystywać swoją wiedzę do działania na granicy prawa, stosując tzw. rachunkowość kreatywną, w celu osiągnięcia większych zysków. Zdaniem autorek artykułu, księgowym nie opłaca się ulegać złym pokusom. To etyczne postępowanie jest bardziej korzystne. Dzięki takiemu zachowaniu przedsiębiorcy umacniają swoją dobrą reputację, księgowi mają poczucie bezpieczeństwa i spokoju. W długim okresie czasu, takie działanie daje wiele korzyści dla całej firmy -zwiększa jej konkurencyjność, dzięki czemu wzmacnia zadowolenie i zaufanie klientów49.
Fałszowanie sprawozdań jest zjawiskiem szerokiej skali. Ostatni wiek jest istotny ze względu na wiele ujawnionych oszustw finansowych. To, że mamy do czynienia ze zjawiskiem globalnym, w przypadku rachunkowości kreatywnej, świadczą oszustwa, m.in. niemieckiego Comoradu, amerykańskiej spółki WorldCom czy portugalskiego rządu50.
Nawet najmniejsze anomalia w sprawozdaniach finansowych „sieją grozę”, chociażby dlatego, że istnieje ryzyko coraz śmielszych oszustw, wypaczając tym samym obraz sytuacji gospodarczej jednostki. Kreatywni księgowi powinni uświadomić sobie, że manipulowanie jakimikolwiek elementami w sprawozdaniach finansowych jest przestępstwem i prędzej czy później „ujrzy światło dzienne”51. W momencie, w którym to się stanie dojdzie do załamania publicznego zaufania do tej jednostki, osłabienia jej efektywności. Takiej kreatywnej rachunkowości w kontekście negatywnym, w postaci oszustw finansowych Jutro” może być więcej, a do tego, zdaniem autorek, między innymi przyczyni się deregulacja zawodu księgowego. Pozostaje nam mieć jedynie nadzieję, że księgowi będą pracować zgodnie z kodeksem etyki zawodowej i nie będą manipulować danymi rachunkowymi.
46 M. Szczepańska, O jakości.... op. cit., s. 9-10,14.
47 M. Cieślak, Problemy edukacji etycznej w rachunkowości, w: W. Gabrusewicz, J. Samelak (red.), Dylematy współczesnej rachunkowości. Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego, Poznań 2011. s. 22.
48 H.M. Shilit, Financial Shenanigans, McGraw Hill, New York 1993, s.8.
49 R. Kaczyńska-Maciejowska, Kodeks etycmy-efektymość i prawość,
http://www.portal.prospera.pl/index.php?Itemid=8&id=13&option=com_content&task=view, 7 kwietnia 2013.
50 M. Kutera, A. Hołda, S. T. Surdykowska, Oszustwa księgowe : teoria i praktyka, Difin, Warszawa 2006, s. 20.
51 A. Ucka . J. Woźniak, być czy mieć .... op. cit., s. 130.
18