4558206950

714

Andrzej Paulo

złoża, lecz nie dają wystarczającej podstawy do oceny jego wartości przemysłowej. Powinny być oparte na doświadczeniach górnictwa światowego, dostosowane do typu złoża i prognoz cen surowców. Dla surowców obrotu międzynarodowego przydatna jest analiza 25-30-letniego ciągu stałych cen średniorocznych i przyjęcie ceny równej np. gómej granicy przedziału ufności ceny średniej na poziomie 0,95 lub 0,90. Wybór wysokiego poziomu cen daje szansę uwzględnienia w bilansie, a więc i ochrony, zasobów opłacalnych do zagospodarowania w okresie koniunktury. Natomiast do bieżącego wydobycia przeznaczane są zasoby przemysłowe, wyznaczone na podstawie optymalnego projektu zagospodarowania złoża (PZZ) i dostosowanych do niego kryteriów zasobów przemysłowych, indywidualnych dla każdego złoża i opartych na rachunku ekonomicznym.

Jednym z najważniejszych parametrów w kryteriach bilansowości wielu kopalin jest zawartość brzeżna składnika użytecznego. Wpływa ona na średnią zawartość składnika użytecznego w złożu i wielkość zasobów kopaliny (fig. 2).

Na podstawie prac studialnych w różnych ośrodkach (m.in. Nieć et al. 1991, Paulo 1991) Min. Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa opublikowało Zalecane kryteria bilansowości złóż (KZK 1994). W praktyce zdarzają się przypadki akceptowania przez Ministra Środowiska kryteriów łagodniejszych, jeśli takie wnioskuje posiadacz koncesji na zagospodarowanie złoża.

Etap poszukiwań kończy się na udokumentowaniu złoża w kategorii Ci (i ewentualnie jego części w kat. D|) lub na dokumentacji wykonanych badań z określeniem obszaru o negatywnych wynikach rozpoznania. Wyniki badań są gromadzone w Centralnym Archiwum Geologicznym. Udokumentowane złoża kopalin i wód podziemnych w granicach ich projektowanych stref ochronnych umieszcza się w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego w celu ochrony.

Odkrycie i udokumentowanie złoża zawsze jest sukcesem geologicznym, ale nic często bywa sukcesem ekonomicznym. Dlatego etap poszukiwań powinien być zakończony oceną geologiczno-gospodarczą. Dokumentacje wielu złóż dają podstawę do ich oceny porównawczej i wyboru obiektu lub obszaru do rozpoznania szczegółowego w perspektywie budowy kopalni, którą poprzedzi akcja promocyjna, koncesjonowanie, opracowanie PZZ i projektu technicznego zakładu górniczego. Alternatywą jest decyzja o nie górniczym zagospodarowaniu terenu złóż pozabilansowych i wyprowadzeniu tych złóż z Bilansu zasobów.