4558207008

Powierzchnia podłoża czwartorzędu 11

dzaj plastycznego pakietu między staropaleozoicznym trzonem antykli-norium kujawskiego a jego mezozoiczną pokrywą. Intensywne deformacje soli powodowały ruchy tektoniczne pokrywy. Autor sądzi, że struktura solna Izbica — Łęczyca formowała się głównie w kredzie lub trzeciorzędzie. Możliwe jest rćwrież dźwiganie się mas solnych ku górze w czwartorzędzie [51, 52].

Należy zaznaczyć jeszcze, że znaczenie mas solnych w tektogenezie jest zagadnieniem poruszanym również w literaturze zagranicznej. Występowanie wysadów solnych znane jest na terenie ZSRR, a ruchy soli są jednym z przedmiotów rozważań neotektoniki. Według A. J a -w o r s k i e g o [28] w niektórych okolicach ZSRR obserwuje się odmładzanie rzeźby powierzchni. Badania geologów i morfologów wykazują, że fakty te są rezultatem przemieszczania się mas solnych, które napierając od dołu na skały nadkładu, powodowały tworzenie się wyniesień utworów leżących wyżej. Przemieszczenia te trwają obecnie.

Zjawisko ruchów soli na terenie Niemiec porusza E. Bergmann [3] i G. Viete [64]. O mechanice ruchu wysadów solnych pisze również K. Gripp [25]. Autor ten próbuje powiązać przebijanie się diapirów solnych z zimnymi okresami plejstocenu, podczas których obniżenie się poziomu wody w morzach a wskutek tego obniżanie się poziomu wód gruntowych na lądzie lub likwidacja ich przez występowanie wiecznej zmarzliny hamowało rozpuszczanie soli, to zaś umożliwiało napierającym diapirom solnym dotarcie do powierzchni.

Z przeglądu literatury wynika, że struktury solne powodują zmiany morfologiczne powierzchni, a być może, że w morfogenezie okolic Łęczycy udział ich był znaczny.

POWIERZCHNIA PODŁOŻA CZWARTORZĘDU

Cechy powierzchni podłoża czwartorzędu badanego terenu są przedstawione na dwóch przekrojach geologicznych poprowadzonych z południa na północ. Przecinają one pradolinę i morenę kutnowską. Przekroje te zostały sporządzone na podstawie licznych głębokich wierceń, które były profilowane przez kilka osób między innymi: J. Znoskę, K. Rypuszyńskiego, R. Zengela, S. Szczepanika, Wojtanowicza i autora tej pracy S. Jewtuchowicza. W celu dokładnego przedstawienia budowy geologicznej omawianego terenu przekroje poprowadzono przez strefę największego zagęszczenia otworów wiertniczych. Z tego względu przekroje przedstawiają budowę geologiczną wycinka znajdującego się na garbie antykliny solnej fryc. 2).

Na przekroju zamieszczonym na rycinie 3 podłoże czwartorzędu jest zbudowane z utworów trzeciorzędu i jury. Osadów kredy nie ma. Trzeciorzęd nie tworzy pokrywy ciągłej, lecz występuje fragmentarycz-