4558207085

46 S. Jewtuc owicz

w procesie akumulacji, jak również wskutek wytapiania znajdującego się pod osadami lodu reliktowego.

Na północ od Kutna, na terenie zaliczonym przez S. Lencewicza [42j do czołowej moreny kutnowskiej, w Wieszczycach znajduje się owalny pagórek. Dłuższa jego oś jest równoległa do morfologicznej osi strefy pagórków. Bezwzględna wysokość pagórka wynosi 142 m. Wysokość względna 14 m. Forma ta jest zbudowana ze żwiru, piasku i mułu. Często w warstwach piasku występują smugi lub bryłki innego materiału. Prawdopodobnie podczas osadzania woda transportująca piasek porywała okruchy istniejących już utworów i tworzyła nowe warstwy, które powstawały w warunkach szybkiej akumulacji i krótkiego transportu. Warstwy piasku są ugięte. Nachylenia wynoszą 40—50°. Deformacje te powstały wskutek osiadania materiału w okresie wytapiania martwego lodu. Pagórek w Wieszczycach leży wśród moreny dennej zbudowanej z gliny. Jest podobny do kemu. Podobną budowę form można obserwować również koło Kutna w miejscowości Żurawieniec i w opisywanym przez S. Lencewicza [42] pagórku w Sójkach.

Na zachód od Kutna morfologia powierzchni prawie się nie zmienia. Na obszarze pokrytym gliną występują pagórki zbudowane z materiału łluwioglacjalnego. Od Byszewa fluwioglacjalne osady tworzą wyraźną, około 4 km szeroką strefę, która ciągnie się na zachód. Strefa ta ma rozszerzenia i zwężenia. W Byszewie, oprócz warstw piasku i dobrze przemytego żwiru, występują również warstwy świadczące o akumulacji w warunkach słabego sortowania materiału.

Różnorodność zaburzeń strukturalnych można obserwować w Warga-wie. Miejscami występuje tu duże nagromadzenie żwiru i piasku w postaci drobnych brył. Warstwowanie w tych bryłach jest przeważnie zorientowane pionowo. Końce warstw większych brył są wygięte zgodnie z kierunkiem nachylenia płaszczyzn, po których następowało przemieszczenie osadu. Wyginanie końców warstw poszczególnych brył jest często spotykanym zjawiskiem i interpretuje się je przesuwaniem względem siebie dwóch mas. W Wargawie wytapianie martwego lodu sprzyjało tworzeniu się spękań osadów i zsuwów. Różnych rozmiarów bryły żwiru i piasku spadały z niewielkich wysokości i zsuwały się w dół. Ten boczny ruch powodował wyginanie warstw. Obecna pionowa orientacja warstwowania w poszczególnych bryłach zależy od ich położenia w końcowej fazie ruchu podczas zsuwu (fot. 3). W Wargawie w strukturze osadów ślady zsuwania brył występują często. Powierzchnia ślizgu nie wszędzie jest jednak wyraźna. Szczególnie zaciera się ona w osadach niewarstwowanych.

Wskutek nierównomiernego wytapiania się lodu przykrytego materiałem skalnym podczas osiadania warstw może nastąpić kilkakrotna