Tab.4.1. Wymiary próbek do badań.
Wymiary próbek |
Typ Al Bezpośrednio formowalna. |
Typ BI Obrabiana mechanicznie. |
L3 - długość całkowita |
> 150 mm |
>150 mm |
LI - długość części ograniczonej liniami równoległymi |
80±2mm |
60±0,5mm |
R - promień (20-25 mm) |
20-25 mm |
> 60 mm |
L2 - odległość między szerokimi równolegle usytuowanymi częściami |
104-113mm |
106-120mm |
B2 - szerokość na końcach |
20,0+0,2mm |
20,0±0,2mm |
BI - szerokość części wąskiej (pomiarowej) |
10,0 ±0,2mm |
10,0 +0,2mm |
H - zalecana grubość |
4,0±0,2mm |
4,0+0,2mm |
L0 - długość pomiarowa |
50,0±0,5mm |
50,0+0,5mm |
L - początkowa odległość między uchwytami |
115 ±1 mm |
115 +1 mm |
W przypadku niektórych materiałów może zaistnieć potrzeba zwiększenia długości całkowitej.
Wszystkie powierzchnie kształtek powinny być wolne od pęknięć, rys i innych defektów.
Z kształtek otrzymanych przez formowanie wszystkie wypływki, jeśli istnieją, powinny być usunięte ostrożnie, by nie uszkodzić formowanej powierzchni.
Kształtkę do badań rozciąga się wzdłuż jej głównej osi wzdłużnej, przy stałej prędkości, aż do zerwania lub do osiągnięcia określonej wartości naprężenia (lub zadanego obciążenia) albo odkształcenia (wydłużenia).
Wytrzymałość na rozciąganie Om - maksymalne naprężenie rozciągające przeniesione przez kształtkę w czasie próby rozciągania.
Naprężenie przy zerwaniu aB - naprężenie rozciągające przy którym próbka ulega zerwaniu. Granica plastyczności ay - pierwsze naprężenie, przy którym wzrost wydłużenia nie powoduje wzrostu naprężenia; może być mniejsze niż osiągane naprężenie maksymalne.
Charakterystyki materiałowe określane jako odkształcenia próbki,
- wydłużenie względne przy maksymalnym naprężeniu rozciągającym eM - wydłużenie w punkcie odpowiadającym wytrzymałości na rozciąganie,
- wydłużenie względne przy zerwaniu sB
- wydłużenie względne przy granicy plastyczności ey - wydłużenie względne przy naprężeniu granicy plastyczności.
Pozostałe zdefiniowane wartości:
Naprężenie rozciągające przy x% odkształcenia ax - maksymalne naprężenie rozciągające przenoszone prze kształtkę w czasie badania rozciągania. Wyraża się w MPa. Może być mierzone na przykład wtedy, gdy krzywa naprężenie/wydłużenie nie wykazuje granicy plastyczności. W takim przypadku x należy przyjąć z określonej normy wyrobu lub uzgodnić między zainteresowanymi stronami. Jednak w każdym przypadku wartość x powinna być mniejsza niż wartość odkształcenia odpowiadającego wytrzymałości na rozciąganie.
7