• scenariusze symulacyjne,
• scenariusze stanów otoczenia.1
Scenariusze możliwych zdarzeń przedstawiają spis prawdopodobnych wydarzeń w przyszłości, które znacząco mogą wpłynąć na stan przedsiębiorstwa. Celem tworzenia scenariuszy jest odnalezienie przyczyn wywołujących te wydarzenia, możliwych kierunków rozwoju, siły i charakteru oddziaływań na podmiot oraz opisanie jego zdolności do dostosowania się do tych zjawisk.
Scenariusze symulacyjne wykorzystywane są do oceny wpływu zachodzących zjawisk w otoczeniu, na przyszłe decyzje strategiczne. Przy konstruowaniu takiego typu scenariusza pierwszym krokiem jest nadanie odpowiednich rang czynnikom, które znacząco wpływają na przedsiębiorstwo. Następnie przy uwzględnieniu rozbieżnego horyzontu czasowego zestawia się w postaci wzorca, wzajemne zależności tych czynników. Kolejnym krokiem jest sformułowanie scenariuszy opartych o przypadki krytyczne, na postawie zbadanego poziomu wpływu wybranych elementów na działalność przedsiębiorstwa przy użyciu symulacji komputerowej.
Opracowanie scenariuszy stanów otoczenia wymaga przeprowadzenia przez autorów, pomiaru zjawisk mierzalnych i niemierzalnych. Wyróżnia się cztery warianty tych scenariuszy: optymistyczny, pesymistyczny, niespodziankowy i najbardziej prawdopodobny.
Scenariusz optymistyczny zawiera najkorzystniejsze zmiany dla przedsiębiorstwa, z kolei scenariusz pesymistyczny na odwrót. Opracowanie scenariusza
niespodziankowego opiera się na założeniu, że mogą wystąpić najmniej prawdopodobne zmiany w otoczeniu. Scenariusz najbardziej prawdopodobny, to taki, który zakłada wystąpienie z dużym prawdopodobieństwem zjawisk w obszarze działalności przedsiębiorstwa.12
Gierszewska G., Romanowska M., op. cit., s. 45.
12 Moszkowicz K., 2000: [w:] Zarządzanie strategiczne, Wyd. AE. Wrocław, s. 97-99.