- uniwersalne zasady postępowania dotyczą wszystkich pracowników
Czynniki etiologiczne
bakterie - należące do flory fizjologicznej, szczepy szpitalne oporne na antybiotyki - MRSA, VRE, ESBL(+), Pseudomonas, Acinetobacter, prątki gruźlicy..
wirusy - przenoszone drogą krwi: HBV, HDV, HCV, HIV, CMV, jelitowe: Rotavirus, Norwalk, oddechowe: Influenza,
RSV, inne: Herpes, świnki, różyczki, odry...
grzyby - Candida (C. albicans, C. parapsilosis, C. cruzei,
C. glabrata, C. tropicalis), Aspergillus, Rhizopus, Mucor, Pneumocystis jiroveci
pasożyty - Toxoplasma gondii, Cryptosporidium, Giardia lamblia, wszy, pchły, roztocza (świerzb)
Czynniki środowiskowe
liczba łóżek - mniej łóżek, mniej zakażeń
rodzaj i architektura oddziałów - IOM, oddziały zabiegowe - więcej zakażeń
inwazyjne procedury diagnostyczne i lecznicze - cewnikowanie, endoskopia, dializa, transplantacja...
codzienna dezynfekcja, sterylizacja, kontrola jałowości
kuchnia, pralnia, gospodarka odpadami
reżim sanitarny na sali operacyjnej, system wentylacji
niestaranność personelu
polityka antybiotykowa - oporność szczepów
Czynniki zależne od chorego wiek - wcześniactwo, niemowlęta, osoby starsze
choroby współistniejące - cukrzyca, miażdżyca, niewydolność krążenia, oddychania., choroby upośledzające odporność - nowotwory, dializa, transplantacja... uraz wielonarządowy
liczba i długość wcześniejszych pobytów w szpitalu - kolonizacja, zakażenie przebyte zabiegi inwazyjne
Czynniki związane z diagnostyką/leczeniem
zabiegi operacyjne - czysty, brudny, czas pobytu w oddziale przed zabiegiem, przygotowanie zespołu do zabiegu, traumatyzacja (krwiaki, drenaż), czas trwania zabiegu., sztuczna wentylacja - czas trwania
cewniki obwodowe, pęcherzowe, pępkowe, wkłucia centralne.. protezy naczyniowe, stawowe.. endoskopia, koronarografia.. liczba procedur u chorego
Czynniki ryzyka zakażenia u chorych operowanych różne na różnych oddziałach zabiegowych
oddział chirurgiczny - mały szpital
neurochirurgia, kardiochirurgia, torakochirurgia, ortopedia, ch. naczyniowa, transplantacyjna, ginekologiczna, stomatologiczna... dorośli, dzieci
Zakażenia szpitalne
pojedyncze przypadki szpitalne ognisko epidemiczne
- wystąpienie co najmniej dwóch przypadków zakażeń, powiązanych łańcuchem epidemiologicznym, wywołanych tym samym drobnoustrojem
- nagły wzrost zakażeń w porównaniu ze średnią okresu poprzedzającego
- pojawienie się drobnoustroju alarmowego wraz z objawami klinicznymi
Postaci kliniczne zakażeń
Zakażenie układu moczowego - ZUM
Zakażenie miejsca operowanego - ZMO: powierzchowne, głębokie, narządu lub jamy ciała