5169966916

8₄

samych naczyniach, a klarujemy je w przykrytych kadziach.

Oczyszczone ciecze są bezbarwne i nie opalizują, są słabej woni, która przypomina mi won świeżo przekrojonej rzepy, są lotne, wszystkie się zapalają bardzo łatwo od płomienia i pala się nie kopcąc. To ogólna charakterystyka tych produktów, specjalnych me znam a tylko areometrem umię je rozróżnić. Każdy atoli z wspomnionych produktów inne ma zastosowanie w praktyce. I tak:

Rlligoleil używany bywa w sztuce leczniczej jako środek strętwiający (Anaestheticum). Ciało to jest bar- \ dzo lotne i dlatego nic możemy go bez pomocy lodu skroplić w oziębialnikach naszych, stanowi ono przeto jedną częsc strat, jakie się ponosi przy destylacji surowca.

tiazolilia I. służy do wyrobu świetlanego gazu w t. z. powietrzo-gazowych przyrządach (IAiftgasmaschincn). Pan J. StingI *) opisał i rysunkami uzmysłowił te przy- j rządy w swem sprawozdaniu z wiedeńskiej wystawy. Przyrządy te¹ służą do wyrobu gazu świetlanego tam, _f gdzie rozchodzi się o tanie oświetlenie małych lokali, zakładów fabrycznych itp. Opisane są tam takie przyrządy wyrobu fabryk Th. B. Fogarty Waaren, Massachus-sets (Zjedn. St. Półn. Amer.), Langsdorf &. Mayer, Hamburg, która na wystawie była w ruchu; A. S. Bandt, Hamburg i podobna do niej, a lepsza Wirth & Co, Frankfurt n/M; za pomocą bardzo dowcipnego urządzenia, nasycają powietrze parami gazoliny, a mieszanina ta stanowi materyał swiętlaiw, który bardzo jasne światło wydaje. Przyrządy te jako nadzwyczaj wygodne rozpowszechniają się coraz więcej, a w Ameryce bardzo często spotkać je można. Sposob wyrabiania tego gazu, czego p. StingI także nie pominął, każdego przekonać może, ze ten rodzaj oświetlania jest zupełnie bezpieczny, a przedstawia tę tylko niedogodność, ze nie znosi długich przewodów, a przy znaczniejszych mrozach, siła światła słabnie. Do oświetlania hoteli, re-stauracyj, sklepów, małych miast, przyrząd ten bardzo się nadaje, a to tern więcej, ze podobno z jednego funta gazoliny, 60 stóp szesc. świetlanego gazu wydobyć można.

Gazolina I. śluzy oprócz tego do rozpuszczania kauczuku; dotyczące wskazówki znalesc można w dziełkach Er. Harzera²) i Fr. Cloutha.³) Taki rozczyn kauczuku nadaje się wybornie do powlekania wilgotnych ścian.

Gazolina II. używaną bywa do wyciągania olejów

z nasion i tłuszczów z odpadków rzezalnianych. W ar-—--

i

^J) .!. StingI, Oftic. Ausstcllungs Bericht, Appnralc d. chcmi-schen Grossindustrie etc. (Wien 1874) 3i.

³) Heinrich Keysscrling, Fr. Ilarzcrs, Guttapercha u. Kaut-schouk, (Weimar 18O4)

³) Fr. Clouth, Dic Kautschouk Industrie, (Weimar 1879) tykule moim *) o swoszowickiej siarce, pisząc o zastosowaniu dwusiarczku węgla, podałem źródła, w których opisane są przyrządy, używane do ekstrakcyi nasion z olejów i do odtłuszczania kości przeznaczonych do wyrobu kleju i spodium. Sadze, ze przyrządy te mogłyby, może przy pewnej małej zmianie konstrukcji, użyte hvc jako gazolinowc ekstraktory. Shoemaker & Comp. w Filadelfii-) odtłuszcza odpadki rzezalniane gazolina t otrzymuje bardzo czysty łój, tłuszcz kościany i olej z kopyt zwierzęcych. Pozbawiając kości tym sposobem tłuszczu, zachowamy w nich całą ilosc kleju. Sposób ten jest dlatego bardzo korzystny, z drugiej atoli strony tłuszcze tak wyzyskane, zatrzymują dłuzszy czas won benzyny, a kupiec podejrzywa towar, ze jest fałszowany.

Dokładne oznaczenie rozpuszczalności tłuszczów, a przy rej sposobności i innych ciał w produktach naftowych c oznaczonym c. g. znajdujących się, byłoby podstawa, na której kiedyś stanąć mogą korzystne zastosowania w innych gałęziach przemysłu oparte na produktach rolniczych.

Niektórzy proponują także używać gazoliny do odtłuszczania wełny. Ja próbowałem i moczyłem w ga-zolinie wełniane i jedwabne materye przez 12 godzin i przekonałem sic, ze po takiej kąpieli bardzo słabną, a przyteni traca swój naturalny połysk i miękkość. Dokładne badania czuły.11 mikroskopem w tej mierze, byłyby niezawodnie ciekawe, szkoda wielka, ze dzisiaj z takiemi tylko w pracowniach hzyologicznych spotkać sie można.

Benzyna. Nazwa ta jest zupełnie nieusprawiedliwioną, benzyna oznacza właściwie produkt fabryczny otrzymany przy suchej destylacyi mazi pogazowej, z której, przez stósov\ ne oczyszczenie, otrzymuje się mniej lub więcej czysty Benzol (C_c H₆\ ciało oznaczonego i stałego składu chemicznego. Ten zas produkt, jaki fabryki nafty benzyną zowią, nie zawiera benzolu albo tylko siady tegoż. Benzol, główny składnik właściwej benzyny, jest wprawdzie także bezbarwną ruchliwą cieczą, ale ta silniej załamuje światło, ma właściwy eteryczny zapach, c. g. o-85o p. 1 5° C., wrze przy 82° C. a krzepnie przy 4 5° C. krystalizując; mięsza się z alkoholem i eterem w każdym stosunku, pali się silnie kopcącym płomieniem; stężony kwas azotowy rozpuszcza benzol, przyczcm ciepłota znacznie się podnosi, a woda dolana do tego roztworu, strąca nitrobenzol, służący do wyrobu amido-benzolu (aniliny). Poprzednio skreślone własności benzyny petrolowej okazuja, jakie między temi ciałami zachodzą różnice co do punktu wrzenia i ciężkości gatunkowej, nareszcie ta ostatnia nie krzepnie nawet przy —28° C , a rozpuszcza się bardzo trudno w qG% alkokholu i c-

*) A. Nawratil, Przegląd techniczny, (Warszawa 1876); Din-gler Journ. 227, 289; Chcmischcs Centralblatt. 9. 281; Chcmischc Industrie 1878. rud

³) Dinglcr Journ. 232, 93.