2964938754

UBIORY PROFESORÓW 1 UCZNIÓW. 199

pelerynki. Tu dodajemy jeszcze, że tych samych ubiorów, jak je nazwaliśmy, oficyalnych, używali przez dwa następne lata po baka-lauryi aż do promocyi na magistrów w czasie dysput i prelekcyj, do których miewania zobowiązani byli a nadto, gdy im wypadło w jakiejś sprawie urzędownie stanąć przed dziekanem h W tym zwyczaju aż do reformy Kołłątaj o wskiej nie zaszły żadne zmiany.

Zachodzi teraz pytanie, jak owe togi i pelerynki bakalarskie wyglądały, i czy taki ubiór każdy posiadać musiał. Odpowiedzmy najprzód na ostatnie pytanie. Bogaty kandydat bakalauryi z pewnością sobie sprawiał przed egzaminem własną togę i pelerynkę,

•w

ubogim zaś przychodził w tym względzie w pomoc, wydział posiadający pewną liczbę tog i pelerynek bakalarskich do wypożyczania. Togi i pelerynki rzadko kiedy były bakałarzom potrzebne, więc nie słuszną byłoby rzeczą wymagać zwłaszcza od ubogich, aby je sobie sprawili. Nie znalazły się też w spisach rzeczy po zmarłych bakałarzach filozofii ani togi ani pelerynki.

Co do wyglądania i jakości tog i pelerynek bakalarskich, wiadomości nasze są szczupłe i późne, ale za to zdaje się pewne, Jan Śniadecki mianowicie, który jeszcze przed reformą Kołłątajow-ską był promowany na bakałarza a następnie i magistra filozofii, który więc jako naoczny świadek zasługuje na wiarę, pisze: „Kandydaci bakałarze, licencyati i magistrowie, którzy jeszcze czterech dysput do wzięcia togi wielkiej nie odbyli , mieli togi czarne bara-kanowe niczem nie podszyte z rękawami wąskie mi¹. Takie jak tu opisano togi spotykamy w mnogich przykładach na iluminacyach rozmaitych ksiąg uniwersyteckich z XVII i XVIII wieku ².

W powołanych ilustracyach uderza nas brak pelerynek, które się robiły z pewnością z tej samej co toga materyi. Fakt ten tłumaczy się tem, że pelerynki pod koniec XVII i XVIII wieku wyszły z używania przy promocyach. To też i Śniadecki nie wspomina o pelerynkach kandydackich.    (O. d. n.)

Dr. A. Karbów tali.

1

   Żywot Kołłątaja, ed. Turowski str. 22.

2

   Zob. Arch. Sen. Ak. t. 90, 91³/₂ i inne.

3

   Zob. Muczkowski, Statuta, LXXXIY i LXXXV.