UBIORY PROFESORÓW I UCZNIÓW. 221
części ubrania była czarna, tuniki mogły być też brunatne. Broni nie wolno było nosić ani u siebie przechowywać. Scholarzy poddawali się tym ustawom w XV wieku bez większego oporu, w XVI wieku zaczęli się z pod nich wyłamywać, aż pod koniec XVI wieku wywalczyli sobie wolność noszenia ubrań według upodobania, byle nie zbyt rażących swoją oryginalnością. Młodzież, mieszkająca w zakładach uniwersyteckich pod dozorem władz z ramienia uniwersytetu mianowanych, zmuszona była widocznie do sumienniejszego przestrzegania ustaw, gdy tymczasem młodzież zamożniejsza, pozostająca poza tymi zakładami w domach prywatnych, niejednokrotnie omijała ustawy, co jej też zwłaszcza za rządów pobłażliwych rektorów często uchodziło. Bakałarz filozofii zamiast czapki ma biret.
I profesorowie zobowiązani byli poza służbą nosić strój duchowny nawet i ci, którzy księżmi nie byli, a wymagano od nich, jako od tych, którzy scholarzom mieli dobrym przyświecać przykładem, jak najściślejszego przestrzegania ustaw. Pozasłużbowy strój profesorów różnił się od ubioru scholar-skiego. Profesorowie nosili bowiem strój odpowiedni swemu stanowisku, jakie w hierarchii kościelnej lub uniwersyteckiej zajmowali. Profesorowie teologii, a w znacznej części prawa, medycyny i filozofii byli księżmi, kanonikami, i stosowne też nosili stroje. Profesorowie świeccy musieli nosić podobnie jak scholarzy tuniki, mieli tylko odrębne nakrycie głowy, a mianowicie biret czarny, który im przysługiwał, jako graduowa-nym. Medycyny profesorowie tylko , gdy byli świeckimi osobami , po największej części nosili strój świecki. Stanowisko ich w uniwerstecie było też wyjątkowe. Katedry medyczne nie mające uposażenia, nie wiązały do sobie zajmujących je profesorów, ztąd poszło, że stosunek medyków do uniwersytetu był bardzo luźny. Medycy niewiele troszczy fi się o sprawy uniwersytetu, bytność ich na posiedzeniach uniwersytetu należy do wyjątków.
Obok ubrań prywatnych, istniały dla profesorów i kandydatów stopni filozoficznych stroje oficyalne. Kandydaci za-wd ziewali je tylko przy egzaminach i promocyach, profesor o-