518321686

widzianej z perspektywy socjologicznej. Sickness jest zatem stanem społecznym, w którym dany człowiek, lub jego stan jest postrzegany jako egzemplifikacja stanu chorobowego, niezależnie od tego, czy ma on jakiekolwiek podłoże psychologiczne czy biologiczne. W ramach socjologii choroba ujmowana jest jako element systemu społecznego. Talcott Parsons, opisując rolę chorego w Systemie Społecznym zdefiniował chorobę jako dewiacyjną rolę społeczną, która w ramach porządku społecznego została poddana kontroli społecznej przez zinstytucjonalizowanie praktyki medycznej i wyposażenie jej w symbole ekspresywne. Opisując sytuację praktyki medycznej, zwrócił uwagę na cztery warunki społeczne definiujące chorobę i —* rolę chorego w porządku społecznym:

1.    Pierwszym jest wyłączenie spod brzemienia normalnych odpowiedzialności roli społecznej, co zależy oczywiście od natury choroby i tego, jak jest ona poważana. Wyłączenie to wymaga legitymizacji przez i wobec różnych innych osób, a lekarz często służy jako instancja odwoławcza oraz bezpośredni podmiot legitymizujący.

2.    Drugim, zbliżonym aspektem jest instytucjonalne określenie osoby chorej jako takiej, od której nie można oczekiwać, że się „opanuje”, że poprawi swój stan za pomocą decyzji lub woli. W tym sensie jest ona zwolniona z odpowiedzialności - jest w takim stanie, że trzeba się nim zaopiekować. Zmieniony musi zostać jej stan, a nie tylko postawa”. Ten element definicji stanu chorobowy jest oczywiście kluczowy jako pomost prowadzący do akceptacji „pomocy”.

3.    Trzecim elementem jest definicja stanu choroby jako czegoś niepożądanego i towarzyszący tej definicji obowiązek woli „wyzdrowienia”. Pierwsze dwa elementy legitymizacji roli chorego są więc warunkowe- w niezwykle istotnym sensie. Jest to legitymizacja względna tak długo, jak chory jest w niepożądanym stanie oraz jak długo zarówno on, jak i alter mają nadzieję, że choroba może ustąpić tak szybko jak to możliwe.

4.    Wreszcie czwartym zbliżonym elementem jest obowiązek - oczywiście stosowany do ciężkości stanu chorobowego - poszukiwania kompetentnej technicznie pomocy Obowiązek poszukiwania kompetentnej pomocy, a mianowicie najczęściej pomocy lekarza, jak również obowiązek współpracy z nim w procesie prób leczenia. To właśnie w tym miejscu rola chorego formułowana jest wraz z rolą lekarza w ramach komplementarnej struktury ról (12).

20