14686

Związek socjologii i antropologii społecznej

Trudno jest rozgraniczyć antropologię społeczna (kulturową)* i socjologię.

Antropologia społeczna (kulturowa) koncentrowała się na współczesnych społeczeństwach pierwotnych, odległych zatem od środowiska społecznego badaczy dokonujących oglądu i analizy niejako „ z zewnątrz”

Badania socjologiczne dotyczyły świata nowoczesnych społeczeństw zurbanizowanych. Współcześnie antropologia społeczna (kulturowa) przedmiotem swoich badań coraz częściej czyni społeczeństwa nowoczesne, stosując typowe dla siebie techniki- obserwację uczestniczącą i wywiad swobodny.

W ten sposób granice między antropologia społeczna a socjologią coraz bardziej się zacierają, dla obu dyscyplin wspólne są tematy badawcze związane z kulturą (elementy tworzące kulturę, społeczne funkcje kultury)

Jednym z obiecujących kierunków rozwoju antropologii społecznej stała się w 2 ostatnich dziesięcioleciach antropologia miasta, zajmującą się specyfiką kultury miejskiej.

* antropologie społeczną i antropologie kuluarową czasami traktuje się jako oddzielne subdyscypliny antropologii, a wtedy antropologia społeczna jest bardziej skoncentrowana na relacjach międzyludzkich, antropologia kulturowa bardziej na wytworach, w praktyce trudno dokładnie je rozróżnić. Antropologia społeczna- tradycje brytyjskie; a. kulturowa-amerykańskie.

■1,3.T.VPY WIEDZY.OS^^^^

Wiedza zdroworozsądkowa- (albo „milcząca”) potoczna wiedza obejmuje takie przekonania na temat społecznego świata i ludzkich zachowań, „o których wszyscy wiedzą”. Zazwyczaj wiedza zdroworozsądkowa nie jest pełna, zupełnie jasna i wyraźna: uświadamianym i wypowiedzianym przekonaniom towarzyszy często plątanina niejasnych odczuć i nieuświadomionych założeń. Jest chaotyczna i niezorganizowana: ciągle napotyka się luki i nieciągłości w informacjach.

Co zatem sprawia, że socjologia jest czymś więcej niż tylko zdroworozsądkową wiedzą o życiu społecznym ?

Wg Zygmunta Baumana decydują o tym 4 różnice w sposobie, w jaki socjologia i zdrowy rozsądek podchodzą do tego samego tematu: ludzkiego doświadczenia:

1.    socjologia jest odpowiedzialna za słowo, oddziela stwierdzenia, które są uzasadnione przez dostępne dane, od takicli, które mają tylko status nie potwierdzonych przypuszczeń. Od socjologa oczekuje się, że będzie brał pod uwagę wcześniejsze ustalenia i inne poglądy, nawet gdyby były sprzeczne z jego tezami. Z kolei zdrowy rozsądek nie ma mocnych uzasadnień, jest niewrażliwy na fakty, często opiera się na uprzedzeniach.

2.    teoria socjologiczna zajmuje się znacznie rozleglejszym obszarem doświadczeń niż zdrowy rozsądek, który jest zwykle ograniczony do własnych indywidualnych doświadczeń. Doświadczenie oparte na osobistych doznaniach zdrowy rozsądek uogólnia, traktując je jako powszechne i typowe, choć jest ono zaledwie fragmentaiyczne i najpewniej jedno stronne. Socjologia daje szerszy i bardziej pogłębiony obraz świata, potrafi kojarzyć informacje pozornie nie mające związku z codziennym życiem i pokazywać, jak są istotne.

3.    socjologie i zdrowy rozsądek różni rozumienie ludzkiej rzeczywistości, czyli to, jakie wyjaśnienia każde z nich uznaje za zadowalające. Według zdrowego rozsądku,

2

książka