Decydując się na prowadzenie własnej działalności gospodarczej należy zastanowić się na odpowiednią do potrzeb formą prawną naszego przedsięwzięcia.
Przedsiębiorstwa, funkcjonujące na rynku można podzielić na następujące kategorie:
► Przedsiębiorstwa państwowe;
► Spółdzielnie;
► Spółki;
► Jednoosobowa działalność gospodarcza.
Schemat 1. Rodzaje przedsiębiorstw
Przedsiębiorstwa
Spółki
Przedsiębiorstwa
państwowe
Spółdzielnie
Jednoosobowa
działalność
gospodarcza
Cywilna
Osobowe Kapitałowe
niczoną
odpowie
dzialnością
Akcyjna
Partnerska
Komandytowa
Komandytowo
-akcyjna
Źródło: Opracowanie własne, za: Kodeks cywilny, Kodeks spółek handlowych, Ustawa o przedsiębiorstwach państwowych, Prawo spółdzielcze.
Przedsiębiorstwa państwowe
Przedsiębiorstwo państwowe jest samodzielnym, samorządnym i samofinansującym się przedsiębiorcą posiadającym osobowość prawną. Działa ono zawsze w pewnym, z góry określonym celu. Najbardziej znanym przykładem takiego właśnie przedsiębiorstwa państwowego jest Poczta Polska2.
Przedsiębiorstwa państwowe tworzą: naczelne oraz centralne organy administracji państwowej oraz Narodowy Bank Polski i banki państwowe. Organami przedsiębiorstwa państwowego są: ogólne zebranie pracowników (delegatów), rada pracownicza i dyrektor przedsiębiorstwa3.
Spółdzielnie
Spółdzielnia jest dobrowolnym zrzeszeniem nieograniczonej liczby osób, o zmiennym składzie osobowym i zmiennym funduszu udziałowym, które w interesie swoich członków prowadzi wspólną działalność gospodarczą. Spółdzielnia może prowadzić działalność społeczną i oświatowo-kulturalną na rzecz swoich członków i ich środowiska4 ().
Osoby zamierzające założyć spółdzielnię (założyciele) uchwalają statut spółdzielni, potwierdzając jego przyjęcie przez złożenie pod nim swoich podpisów, oraz dokonują wyboru organów spółdzielni, których wybór należy w myśl statutu do kompetencji walnego zgromadzenia, lub komisji organizacyjnej w składzie, co najmniej trzech osób. Spółdzielnia podlega obowiązkowi wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego. Członkiem spółdzielni może być każda osoba fizyczna o pełnej zdolności do czynności prawnych, która odpowiada wymaganiom określonym w statucie. Warunkiem przyjęcia na członka jest złożenie deklaracji.
2. Wykaz przedsiębiorstw państwowych według stanu na dzień 31.12.2012 r., http://nadzor.msp.gov.pI/portal/nad/import/11/, 10.03.2013.