wyrok ETS w sprawie C-350/96 Clean Car Sen/ice
wyrok ETS w sprawie C-77/97 Smithkline
wyrok ETS w połączonych sprawach C-96 i 97/03 Tempelman
4. Zasada lojalnej współpracy (zwana też zasadą współpracy, zasadą lojalności, zasadą solidarności)
4.1. Zasadę lokalnej współpracy Unii i państw członkowskich statuuje art. 4 ust. 3 TUE:
„Zgodnie z zasadą lojalnej współpracy Unia i Państwa Członkowskie wzajemnie się szanują i udzielają sobie wzajemnego wsparcia w wykonywaniu zadań wynikających z Traktatów.
Państwa Członkowskie podejmują wszelkie środki ogólne lub szczególne właściwe dla zapewnienia wykonania zobowiązań wynikających z Traktatów lub aktów instytucji Unii.
Państwa Członkowskie ułatwiają wypełnianie przez Unię jej zadań i powstrzymują się od podejmowania wszelkich środków, które mogłyby zagrażać urzeczywistnieniu celów Unii'
4.2. Zasada ma zastosowanie do państw członkowskich i instytucji UE
4.3. Przykładowe obowiązki państw członkowskich wypływające z tej zasady:
a) obowiązek stosowania (wykonania) prawa UE w prawie krajowym
b) obowiązek przestrzegania prymatu prawa UE względem prawa krajowego
c) obowiązek „prounijnej" wykładni prawa krajowego
d) zakaz stanowienia prawa sprzecznego z prawem UE
e) obowiązek eliminacji przepisów krajowych sprzecznych z prawem UE
f) obowiązek ścigania naruszeń prawa UE (por. np. art. 325 TfUE)
g) odpowiedzialność państwa za naruszenie prawa unijnego wobec jednostek
h) obowiązek wspierania instytucji UE poprzez udzielanie informacji i współpracę
i) obowiązek udzielania informacji i współpracy z organami innych państw członkowskich
4.4. Przykładowe obowiązki instytucji UE wypływające z tej zasady:
a) wspieranie organów państw członkowskich przy wykonywaniu prawa unijnego
b) informowanie państw członkowskich o planowanych działaniach i aktach prawnych
4.5. Analiza wybranych orzeczeń:
- wyrok ETS w sprawie C-453/00 Kuhne
„Zasada współpracy wyrażona w art. 10 WE (obecnie art. 4 ust. 3 TUE - dop. MS) nakłada na organ administracyjny obowiązek zmiany ostatecznej decyzji
9