5600235931

354

związane z umocnieniem warstwy wierzchniej. Pękanie w próbkach hartowanych laserowo przebiega w strefie przejściowej niezależnie od układu ścieżek hartowniczych. Między strefą zahartowaną a przejściową obserwuje się wyraźne rozwarstwienia wynikające z różnych właściwości (E,v) obu stref. Pękanie resztkowe w układzie ścieżek spiralnych i ułożonych wzdłuż osi próbki, przebiega przez strefę zahartowaną laserowo.

2.    W próbkach hartowanych laserowo z przetopieniem (trzy warianty z pojedynczą ścieżką hartowniczą ułożoną prostopadłe do osi próbki w różnych miejscach), pękanie rozwijało się w obszarze przetopionym, prawdopodobnie dzięki występującym naprężeniom rozciągającym w tym obszarze. Obserwacja przełomów (SEM) ujawnia pękanie po granicach rozrośniętych kryształów kolumnowych zawartych w obrębie ziarna, zorientowanych zgodnie z kierunkiem odprowadzania ciepła, z częściowo uwypuklającymi się plastycznymi odkształceniami w przygranicznych strefach tych ziaren. Wyniki badań w tym wariancie LOC, dowodzą możliwości programowania (kontrolowania) stref pękania ze względu na występujący w obszarze przetopionym karb strukturalny. Ma to duże znaczenie w konstrukcji elementów maszyn, szczególnie silnie obciążonych, gdyż LOC może być wykorzystana do utwardzania tzw. bezpieczników maszyn lub w konstrukcji uzbrojenia

3.    Elektronooptyczne badania charakterystycznych powierzchni pęknięć i przełomów po próbach rozciągania, dostarczyły informacji o źródłach i mechanizmach rozwoju pęknięć w całym przekroju stref utwardzonych i w strefach do nich przylegających. Rodzaj pękania wiązał się ściśle ze strukturą ścieżek i odpowiadał prawie wszystkim rodzajom pękania od kruchego do plastycznego.

5. LITERATURA

1.    Kocańda S., Śnieżek L.: Zmęczeniowe pękanie laserowo wzmocnionych elementów ze stali o podwyższonej wytrzymałości 18G2, Zeszyty Naukowe Politechniki Świętokrzyskiej, Mechanika, nr. 50 (]993), 5. 251-258.

2.    Kocańda S., Kopcik A, Natkaniec D., Śnieżek L.: Wytrzymałość

zmęczeniowa i rozwój pęknięć zmęczeniowych w laserowo wzmocnionych stalach konstrukcyjnych, VI Konf. Naukowa:    Sterowanie, Napęd,

Wytrzymałość Zmęczeniowa i Projektowanie Maszyn Budowlanych, WAT. Rynia. 19-21 Październik 1994,Cz. III, s. 103-112.

3.    Kocańda S., Śnieżek L.: Własności zmęczeniowe i przebieg pękania w laserowo wzmocnionych elementach ze stali 20, Biul. W AT, nr 6 (1994),s. 1-28.