Wbrew pozorom taki rozkład odpowiedzi niekoniecznie świadczy o niespójności wiedzy respondentów, ale o szczególnym pojmowaniu obiektywizmu. Bliższa analiza kryterium obiektywizmu wiedzy naukowej uznawanego przez badanych naukowców pokazuje, że obiektywizm nie wynika wyłącznie z metody, ale i społecznego kontekstu uprawiana nauki. Oficjalne stosowanie niemetodologicznych kryteriów obiektywizmu jest niezgodne z pozytywistycznym modelem nauki, jednak znaczna część naukowców (45%!) wskazała na inne czynniki niż metody odpowiedzialne za obiektywizm wiedzy naukowej, takie jak wpływ środowiska (26,5%), uczciwość badaczy (13%), specyfikę przedmiotu badań (5,8%). Na metodologiczne źródło obiektywizmu wskazało 32% badanych (28% — doświadczenie, eksperyment i 4% — metoda).
Tabela 4
Co sprawia że nauka jest obiektywna? |
Liczebność |
Procent |
doświadczenie |
19 |
28 |
środowisko |
18 |
27 |
uczciwość |
9 |
13 |
przedmiot |
4 |
6 |
metoda |
3 |
4 |
inne |
5 |
7 |
odmowa odpowiedzi |
1 |
2 |
nauka jest nieobiektywna |
9 |
13 |
N |
68 |
100 |
Obiektywizm wiedzy naukowej jest przez badanych rozumiany na różne sposoby. Najczęściej wiedza obiektywna jest definiowana jako wiedza intersubiek-tywnie weryfikowalna poprzez doświadczenie innych badaczy. W takim sposobie definiowania z jednej strony pojawiają się: (1) kryteria metodologiczne (eksperyment, powtarzalność badań eksperymentalnych), z drugiej zaś (2) aspekt społeczny (inni badacze, inne ośrodki naukowe).
Bo ja tak rozumiem obiektywność, że jeżeli ja mogę coś obserwować, każdy może to samo zjawisko obserwować, można to powtarzać wiele razy, to jest dla mnie obiektywność [mgr, mężczyzna, fizyk teoretyk, 1. 26].
Forum Socjologiczne 3. 2012 © for this edition by CNS