Udział pielęgniarki w zapewnieniu opieki medycznej ciągle się zmienia. W chwili obecnej jej rola obejmuje nie tylko funkcje, do jakich była tradycyjnie przygotowana, ale również zadania, które były do tej pory zarezerwowane dla lekarza i innych członków zespołu medycznego [1]. Jest przygotowana do świadczenia, opieki pielęgniarskiej w odniesieniu do różnych kategorii odbiorców świadczeń, w różnym stanie zdrowia, w warunkach szpitalnych, ambulatoryjnych, w środowisku zamieszkania [2],
Zawód pielęgniarki staje się zawodem w pełni samodzielnym [3], Pielęgniarki są coraz bardziej świadome nowych wyzwań, wzrasta również ich odpowiedzialność za podejmowane działania [4], Zmiany te podyktowane są przekształceniami w systemie ochrony zdrowia, postępem nauk medycznych, rozwojem świadomości społeczeństwa i jednocześnie jego oczekiwań w zakresie kompetencji personelu medycznego, m.in. pielęgniarki [5]. Stowarzyszenia pielęgniarskie zrzeszone w Międzynarodowej Radzie Pielęgniarek (ICN, International Conncil ofNurseś) i Europejskiej Federacji Stowarzyszeń Pielęgniarek (EFN, European Federation of Nnrses Associations), dostrzegają potrzebę przeobrażeń w zakresie kształcenia podstawowego i ustawicznego zmierzających do podnoszenia jakości opieki pielęgniarskiej [6], Chyba w żadnej innej grupie zawodowej, w ciągu ostatnich lat, nie nastąpiły aż tak duże zmiany w pełnieniu ról zawodowych [7],
W momencie wejścia Polski do Unii Europejskiej wykonywanie zawodu pielęgniarki regulowane jest również dyrektywą 2005/36/WE Parlamentu Europejskiego [8], W 2006 roku, w ramach Programu Tuning, określono 5 grup kompetencji zawodowych pielęgniarki, dotyczące praktyki pielęgniarskiej i podejmowania klinicznych decyzji [9], W obrębie tych kompetencji znajdują się działania typowe dla badania fizykalnego, takie jak: dokonywanie wszechstronnej i systematycznej oceny z zastosowaniem odpowiednich metod, rozpoznawanie i interpretowanie objawów, umiejętność krytycznej oceny, a także interpretowania i syntezy informacji oraz danych klinicznych [10, 11].
Celem badania fizykalnego jest m.in. rozpoznanie potrzeb zdrowotnych pacjenta i ułatwienie postawienia diagnozy pielęgniarskiej. Zatem za pomocą takiego badania pielęgniarka może określić pojawiające się odchylenia od normy (fizjologii) bez konieczności stawiania diagnozy lekarskiej [12], Z kolei umiejętność określenia diagnozy pielęgniarskiej stwarza szansę na to, że pielęgniarka szybciej zauważy problem zdrowotny u pacjenta, wyznaczy cel działania, zaplanuje odpowiednie interwencje i podda je ocenie
5