ScannedImage 27

137 -

społeczno. Uzasadnienia te ciągle się zmieniały 1 nie były Jednakowe w poszczególnych etapach rozwoju wiary w cargo; zależały one od tego,

czy ludność gnębiło uczuoie biedy i poniżenia, ozy też żywiła nadzieje

na polepszenie swej sytuacji ekonomicznej. Środki natomiast lub prze-

świadczenie Wyspiarzy, że cargo mogą zdobyć tylko przez odprawianie

odpowiednich obrzędów kultowych, należy oceniać jako wysiłek zmierzający do opanowania nowej sytuacji tymi samymi technikami, jakie funkcjonowały w tradycyjnych atrukturaoh społeozno-religijnych.

ogarnęła obsesja

Odpowiadając więc na pytanie

zdobyoia cargo można wskazać na dwie raoje uzasadniające. Po pierwsze,

"było to ekonomiczną konieoznośoią; /dobra materialne zachodnie zdecydo-

wanie wzięły górę nad dobrami tradycyjnymi i okazały się bardziej skuteczne i pomocne ozlowiekowi w zdobywaniu środków do życia/ Po drugie, posiadanie pewnej ilości towarówjbyło oznaką osobistego prestiżu. Ponieważ popyt na cargo z reguły przewyższał podaż, problem jego zdobyoia stwarzał stan niepokoju 1 coraz większego pożądania. Stąd Wyspiarze przypisywali posiadaniu oargo takie same społeczne znaczenie, jakie ono miało w ich tradycyjnej kulturze, tzn. znaczenie symbolu ioh statusu w nowym apołeozeństwie kolonialnym. Gdy ufali, że otrzymają oargo względnie Jego ekwiwalent (zarobki, odpowiednia zapłata za wykup ziemi) łub poznają sposób Jego zdobycia, czuli się zobowiązani na-wiążać przyjacielskie stosunki z Europojeżykami. Gdy natomiast cargo i tajemnica jego zdobywania zostały, jak sądzili, przed nimi ukryte, uznali to za osobistą zniewagę i postawienie ich w sytuacji upokarzającej. Stosąnek zatem Wyspiarzy do Europejczyków przez cały okres kon—

■_/ taktów intensywnych przybierał różne formy i wahał się od przyjaźni

•    130

do wrogości i nic był stale wrogi_f jak to utrzymuje P. Worsley .

pierwszym okresie rozvoju~wiary w cargo^ występowały objawy za—

^> równo przyjaźni, jak i wrogości Wyspiarzy do Europę jeżyków. Mikłucho— Makia Ja traktowano z szacunkiem i uznano go za cząstkę swego świata; nie widzieli jeszcze sensownośoi zdobywania cargo poza Jego bezpośrednim ekonomicznym użytkowaniem. Pragnęli zdobyó dobra użytkowe (stalowe siekiery, topory, narzędzia) jedynie po to, aby polepszyć i uczynić swe życie bardziej wygodnym.APóźni&j jednak stosunki z kolonistami niemieckimi pogorszyły się. W oczach Wvsńlarzv cargo ^lohodzlło za przyczynę 1 symbol europejskiej supremacji militarnej. Przyjaźń zamieniła się w nieprzyjaźń, której punktom kulminacyjnym było powstanie w 190^ r. oraz rrozW&j—w^ałnr^łf cali, u r-nfiTOC±wea--AtaBu> V tym też ozasie aktywnego i pasywnego oporu względem Białych zwracano główną uwagę na

militarne przygotowanie się do wojny z Europejczykami.

¹30 p_or# Worsley, The Trumpet Shałl Sound. A Study of Cargo Cults in Melanesia, London 1968, s.