Finansyzacja przedsiębiorstw przemysłowych w Polsce 45
Rysunek 3 Wskaźniki rentowności przedsiębiorstw przemysłowych w Polsce
Źródło: obliczenia własne na podstawie danych GUS.
biorstw przemysłowych w Polsce, mierzony zmianami w strukturze aktywów, źródeł ich finansowania oraz źródeł dochodów jest niewielki, zdecydowanie mniejszy niż w gospodarkach wysoko rozwiniętych czy nawet w niektórych krajach rozwijających się. Tendencje fi-nansyzacji działalności przedsiębiorstw są szczególnie widoczne w obszarze zasobów majątkowych i prowadzonych w nie inwestycji. W rozpatrywanym dziesięcioleciu systematycznie rósł bowiem udział aktywów finansowych w sumie bilansowej. Względnie wysoka i stabilna rentowność przedsiębiorstw w Polsce oraz pozytywne zmiany w mikro- i makroekonomicznych warunkach ich funkcjonowania, nie spowodowały oczekiwanej reakcji przedsiębiorstw w postaci znacznego wzrostu inwestycji rzeczowych, a tym samym wzrostu produkcji. Presja na zarządzających wywierana przez inwestorów finansowych, aby działalność przedsiębiorstw przynosiła rosnące i wysokie stopy zwrotu w krótkim czasie, oddziaływała na wzrost zaangażowania środków kapitałowych w aktywa finansowe oraz ograniczenie przedsięwzięć rzeczowych, dających zadawalający zwrot w długich okresach i napędzających wieloletni rozwój gospodarki.
Dochody przedsiębiorstw osiągane są przede wszystkim z działalności operacyjnej. Są one coraz śmielej wykorzystywane na inwestycje w aktywa finansowe lub są konsumowane przez kapitałodawców. Pozbywanie się przez jednostki gospodarcze zasobów kapitału wewnętrznego stopniowo zwiększa ich uzależnienie od rynków finansowych w zakresie źródeł finansowa-
Rysunek 4 Wskaźniki produktywności aktywów przedsiębiorstw przemysłowych w Polsce
3.00 2,50
2.00
Źródło: obliczenia własne na podstawie danych GUS.
1 produktywność aktywów ogółem
produktywność rzeczowych aktywów trwałych
produktywność
aktywów
finansowych