Finanse p stwa Wypych6 187

Ocena sytuacji majątkowej i finansowej przedsiębiorstwa

pasywów. Wskaźniki te wyrażają stosunek procentowy poszczególnych pozycji aktywów i pasywów do łącznej sumy bilansu. Są one powszechnie stosowane przy porównaniach w czasie i porównaniach między przedsiębiorstwami. Porównując bilanse tego samego przedsiębiorstwa za kilka kolejnych okresów sprawozdawczych, na podstawie wskaźników struktury można określić, w jakim kierunku szły zmiany w majątku przedsiębiorstwa i źródłach jego finansowania.

Porównując bilanse różnych przedsiębiorstw o takim samym profilu działalności, na podstawie wskaźników struktury aktywów i pasywów można dojść do wniosku, że lepszą strukturę majątkową ma to przedsiębiorstwo, w której bilansie udział środków trwałych w łącznej sumie aktywów jest większy, gdyż posiada ono lepsze wyposażenie, mniej zużyte środki trwałe, a więc potencjalnie lepsze możliwości wytwórcze. Podobnie z dwóch przedsiębiorstw o takim samym charakterze działalności w korzystniejszej sytuacji finansowej znajduje się to, w którego bilansie udział funduszów własnych jest większy, gdyż jest ono mniej zadłużone, a lepiej wyposażone w środki własnej. O ostatecznych wynikach finansowych decyduje jednak sprawność zarządzania, efektywność gospodarowania czynnikami produkcji, trafność decyzji operacyjnych, finansowych i marketingowych. Okazać się bowiem może, że przedsiębiorstwo o relatywnie korzystniejszej strukturze majątkowej i kapitałowej uzyskuje gorsze rezultaty finansowe w porównaniu z przedsiębiorstwem charakteryzującym się strukturą majątkowo-ka-pitałową odbiegającą znacznie od uznawanej za prawidłową.

Analiza struktury bilansu w ujęciu dynamicznym prowadzona może być także przy zastosowaniu wskaźników dynamiki, określających kierunek i stopień zmian poszczególnych elementów bilansu w porównaniu do stanu początkowego lub w stosunku do ich poziomu w bilansach wcześniejszych. Badanie dynamiki poszczególnych pozycji bilansowych aktywów i pasywów umożliwia ustalenie kierunków rozwoju majątku przedsiębiorstwa oraz wzrostu kapitałów finansujących ten rozwój. Zróżnicowanie tempa zmian poszczególnych składowych bilansu prowadzi do przesunięć w środkach gospodarczych i źródłach ich pokrycia wyrażających się w zmianach struktury. Zastosowanie wskaźników dynamiki stanowi więc uzupełnienie analizy przeprowadzonej z uwzględnieniem wskaźników struktury. Mają one jednak nieco mniejsze znaczenie przy porównaniach między przedsiębiorstwami.

Tablica 5.3. Zmiany struktury majątku i kapitału w przedsiębiorstwie ALFA (w %)

Wyszczególnienie pozycji bilansowych	Struktura na	Struktura na	Dynamika
	początku roku	koniec roku
AKTYWA
majątek TRWAŁY	41.4	43.8	131.9
Wartości niematerialne i prawne	4.1	4.3	130.0
Rzeczowe składniki majątku trwałego	22.2	21.8	121,9
Finansowe składniki majątku trwałego	6.8	7.8	143.9
Należności długoterminowe	8.3	9.9	150.0
majątek obrotowy	54.8	53.3	121.1
Zapasy, w tym:	37.7	37.3	123.0
- materiały i surowce	30.3	29.3	120.2
- wyroby gotowe	7.4	8.0	134.4
Należności	9.8	6.4	81.4
Środki pieniężne	7.3	9.6	164.0
ROZLICZENIA MIĘDZYOKRESOWE CZYNNE	3.8	2.9	93.5
Aktywu ogółem	100.0	100.0	124.5
PASYWA
KAPITAŁY WŁASNE	52.6	53.9	127.6
Kapitał akcyjny	33,0	26.5	100.0
Kapitał zapasowy	10.2	10.5	127.4
Kapitał z aktualizacji wyceny	1.9	2.3	152,2
Zysk niepodziełony z lat ubiegłych	7.5	2.7	44.4
Zysk netto roku obrachunkowego	-	11,9
REZERWY	2.1	2.1	128.0
KREDYTY BANKOWE	20.8	23.1	138,1
Kredyt długoterminowy	16.5	18.6	140.0
Kredyt krótkoterminowy	4.3	4.5	130.8
PŁATNOŚCI BIEŻĄCE	23,0	19.2	103.9
ROZLICZENIA międzyokresowe BIERNE	1.5	1.7	138.9
Pasywa ogółem	100.0	100.0	124.5

Opierając się na danych zawartych w tablicy 5.1. określono wskaźniki struktury i dynamiki dla przedsiębiorstwa ALFA. Ich zestawienie zawiera tablica 5.3. Charakteryzują one sytuację majątkową i kapitałową przedsiębiorstwa na początek i koniec roku oraz jej zmiany, jakie nastąpiły w okresie sprawozdawczym. Wykorzystując dane z tablicy można w kontekście przeprowadzonych wyżej rozważań teoretycz-